حماسه حسینی از چه زمان به طور جدی در ادبیات فارسی بازتاب یافت؟ موضوع قیام امام حسین‮ (‬ع‮) ‬از اواسط قرن سوم در ادبیات فارسی وارد شد البته اوائل به طور جدی نبود بلكه در قالب تمثیل ها و استنادها اشاراتی به مقتل امام حسین‮ (‬ع‮) ‬و شهدای كربلا داشتند‮. ‬یكی دو قرن بعد در حدود قرن‮ ‬5‮ ‬و‮ ‬6‮ ‬هجری‮ »‬سنایی‮« ‬به طور خاص جزو شعرایی است كه به شهادت ابا عبدا‮... ‬اشاره مستقیم دارد‮. ‬پس از قرن پنجم یعنی در زمان‮ »‬ناصر خسرو‮« ‬تلویحا اشاراتی جزئی به موضوع عاشورا و ابا عبدا‮...‬شده است اما به طور كامل و جزئی نگر‮ ‬از دوره تیموریان به بعد به این مسئله پرداخته شده و بعد در دوره صفویه و همان طور كه مشهور است ایرانیان به خاطر مذهب تشیع و تغییر نظام حكومتی و شیوع تفكر شیعه در ایران ؛ گرایش شاعران به سمت عاشورا دیده و ثبت شده است‮. ‬از چهره هایی كه در باب پرداختن به موضوع عاشورا پیش از عهد صفویه شاخص هستند،‮ »‬ابن حسام‮« ‬است كه شاعری است كه بیشتر آثارش مربوط به وقایع عاشورا است و پس از آن شعرهای فراوانی ظهور كردند تا جایی كه در دوره قاجاریه ده ها دفتر شعر در خصوص مسئله عاشورا داریم‮. ‬علاوه بر آن‮ »‬محتشم كاشانی‮« ‬نیز‮ ‬از جمله شاعرانی است كه همه با آثار او در خصوص عاشورا و امام حسین‮ (‬ع‮) ‬آشنا هستند‮.‬ این بازتاب در حوزه نثر بیشتر بوده یا نظم؟ اگر بخواهیم برای پرداختن به موضوع عاشورا نقطه عطفی را در نظر بگیریم و به‮  ‬آن به عنوان یك شریان خاص ادبی نگاه كنیم،‮ ‬باید از سده‮ ‬9‮ ‬به بعد به آن پرداخت كه به موازات پرداخت ادبی به مسئله عاشورا یعنی مقاتل منظوم و مقاتل منثور مثل‮ »‬ناسخ التواریخ‮« ‬و‮ »‬روضة الشهدا‮« ‬هم هستند كه هر دو در كنار هم و به موازات هم مقاتل منظوم بیشتر از مقاتل منثور بود چون واقعه عاشورا در میان مردم تصویر عاطفی داشت و یكی از ابزارهایی كه عواطف را به هیجان می آورد شعر است،‮ ‬بنابراین طبعا در منظومه هایی كه در باب مقتل حضرت سیدالشهدا بوده‮ ‬غلبه بر نوشته هایی كه به صورت نثر یا نقل تاریخی بوده است‮. ‬حسن آغاز این مقاتل در دوره های جدید روضه سیدالشهدا است‮. ‬در واقع من تصور می كنم كه در این مدت بیشتر به شعر توجه كردیم تا نثر و این نكته را تاكنون حفظ كرده ایم یعنی از قالب شعر بیشتر استفاده می كنیم ولی این مسئولیت به تدریج از دوش شعر برداشته می شود و در آینده برای نقل تاریخ و وقایع اتفاقیه بیشتر از ابزارهای‮ ‬غیر از شعر استفاده می كنیم و شعر فقط در موارد خاص خودش استفاده می شود‮. ‬این یكی از دلایلی است كه هر چه زمان می گذرد و به دوران جدید نزدیك می شویم،‮ ‬مخاطبان شعر هم كم می شود و تاثیرگذاری اش محدود‮.‬ با این حال به نظر می رسد در حوزه شعر كه با مرثیه خوانی قرابتی هم داشته،‮ ‬انعكاسش بیشتر بوده ولی امروز احساس می شود كه ادبیات داستانی بهتر و بیشتر می تواند این رسالت را به دوش بكشد‮...‬ بله،‮ ‬شعر برای نقل تاریخ مكاشفه می كند و مسائل و مطالب تاریخی را بیان می كند ولی مستندات تاریخی را نقل نمی كند و آنچه كه ما به عنوان متون نظم گونه داریم و در اشعار كسانی مثل ابوالقاسم فردوسی ظهور می كند در واقع می خواهد آن را به نظم بكشاند‮. ‬آنان در گذشته ابزاری مثل رمان امروزی را در اختیار نداشته كه داستان نویسی كند‮. ‬یعنی همه چیز شعر بود و مخاطبان هم به شعر توجه داشتند‮.‬ در واقع شعر بیش از ظرفیت خودش كار می كرده و شاعر بیش از موقعیت اصلی اش جا داشته است‮. ‬یعنی شاعر وظیفه اش فراتر از شعر گفتن بود‮. ‬لذا موقعیتش هم در جامعه مناسب تر بود و امروز به واسطه گسترش قالب های ادبی و هنری مثل سینما،‮ ‬تئاتر و رمان وظایف شعر كمتر شده و شعر تنها به تماشاهای شاعرانه اش به تاریخ و وضعیت انسان می پردازد‮.‬ با این حال این مسئله را می توان مثبت ارزیابی كرد یا منفی؟ در مورد این مبحث حساب شعر را از آثار مذهبی و نغمه هایی كه عشاق حسینی در تكایا می خوانند باید جدا كرد‮. ‬قطعا راهی را كه شعر می رود از شیوه های دیگر جداست یعنی شاعر امروز تاریخ گذشته را به نظم درآورد‮. ‬بنابراین سنت به نظم كشیدن تاریخی هم كم كم مضمحل می شود و وقایع تاریخی در قالب رمان،‮ ‬فیلم و گزارش نویسی نقل می شود اما یكی دیگر از وظایف شعر نغمه سرودن و نقل مقاتل عاشورا است و تا زمانی كه این سنت به وسیله مردم حفظ و ضبط می شود طبعا ادبیات خاص آن هم جریان دارد و دچار خلاقیت و تحول می شود ولی لزوما آنچه كه تحت عنوان نغمه مذهبی اتفاق می افتد،‮ ‬شعر نیست‮. ‬شعر راه خودش را طی می كند ولی روز به بروز نحیف تر می شود اما در حاشیه اتفاقات دیگری افتاده كه منظوم بوده مثل نغمه خوانی و نوحه سرایی كه درباب ائمه نقل می شود و این سنت تا زمانی كه نوحه خوانی و نوحه سرایی برقرار باشد،‮ ‬جاری و ساری است‮.‬ اما سنت منظوم جلوه دادن تاریخ نیز مندرس شده و چندان به آن رغبتی نشان نمی دهند‮. ‬مثلا در گذشته حتی سنت منظوم كردن علوم رایج بوده مثل‮ »‬گلشن راز‮« ‬شیخ محمود شبستری‮.‬ ولی الان هیچ دانشمندی نمی آید و چارچوب طب را منظوم كند و این سنت به دلیل اینكه رواج ندارد،‮ ‬از بین می رود و طبعا یكی از وظایف شعر كم می شود‮.‬ اگر بخواهیم ادبیات را به طور گسترده تر نگاه كنیم،‮ ‬به نظر می رسد می توان از حوزه نمایشنامه نویسی و فیلمنامه نویسی هم یاد كرد‮. ‬حماسه عاشورا در این دو بخش چقدر بازتاب داشته است؟ من به عنوان یك بیننده در این زمینه نظر می دهم نه یك كسی كه كار فرهنگی می كنم‮. ‬ما در نمایشنامه ها به نمایش سنتی متكی هستیم كه برترین آن تعزیه است و از دیرباز بوده ولی به نظر من‮ »‬تكاملی در تعزیه اتفاق نیفتاد و بنا بر حفظ سنت و شرایط بوده است و آنچه كه می شنویم خارج از مرزهای ماست یعنی خارج از كشور به تعزیه بیشتر از تئاترهای مدرن و اروپایی توجه نشان می دهند،‮ ‬چون تئاترهای معمولی ما همان نمایش های دست چندم آنها است و تقلید از كارهایی است كه آنها می كنند‮. ‬لذا برای آنها كارهای سنتی ما جلب توجه می كند و تعزیه تا حدودی چنین موقعیتی دارد‮. ‬در زمینه سینما هم شاهد چند نوشته و كار خوب از جمله روز واقعه بودیم كه بسیار تاثیرگذار بود‮. ‬به خصوص در جامعه ما كه تنها كشور بزرگ شیعه هستیم و چشم همه دنیا به ماست به خصوص در شرایط فعلی كه جامعه ما هر روز از واقعه عاشورا دورتر می شود و باید ابعاد دیگر وقایع عاشورا را در سینما مطرح كند‮.‬ از اینكه وقتتان را در اختیار ما گذاشتید،‮ ‬سپاسگزاریم‮.‬

در شرایط كنونی سینما فیلمسازان این جسارت را بخرج‮ ‬ نمی دهند كه فیلم كمدی بسازند‮. ‬چون علاوه بر آنكه سینمای كمدی ژانری ست كه باید با احتیاط در آن فیلم ساخت بیشتر فیلمهای كمدی ما به جای آنكه ویژگی های یك سینمای كمدی را داشته باشند به مرز لودگی كشیده شده اند‮.‬ ‮»‬ابوالحسن داودی‮« ‬كارگردان سینما در گفتگو با خراسان با اشاره به اینكه روند نقد هم در سینمای كمدی نتوانسته تأثیرگذار باشد اضافه كرد‮ : ‬به نظر من ساختن كمدی در سینمای ایران یك ریسك محض است زیرا هم فیلمساز دچار یكسری محدودیت هاست كه نمی تواند حرفهایش‮ ‬را به صراحت در فیلم بیان كند و هم مقوله طنز و كمدی در سینمای ایران هنوز بطور مجزا تفكیك نشده است‮. ‬داودی با خاطرنشان ساختن اینكه علیرغم اینكه وی تاكنون ساخت چندین فیلم كمدی را در كارنامه خود به ثبت رسانده است گفت‮ : »‬نان،‮ ‬عشق و موتور هزار‮« ‬آخرین فیلم كمدی من است و دیگر كمدی نمی سازم چون احساس می كنم كه این سینما هنوز در ژانرهای ما تعریف نشده باقی مانده است‮. ‬وی با ذكر این نكته كه بحران اقتصادی سینما هیچگاه به تهیه كنندگان سینما جسارت‮ ‬ نمی دهد تا در عرصه این نوع سینما سرمایه گذاری كنند و معضلات جامعه امروز،‮ ‬اكثر تهیه كنندگان‮ ‬وفیلمسازان را به وادی سینمای اجتماعی كشانده است‮. ‬وی با بیان اینكه هنوز وضعیت اكران جدیدترین فیلمش مشخص نشده است افزود‮ : ‬نحوه عرضه فیلم،‮ ‬زمان پخش،‮ ‬تبلیغات و ارتقای فرهنگ تماشاگر از جمله عوامل مهمی هستند كه می توانند بازگشت سرمایه و شكوفایی سینما را به همراه داشته باشند‮.‬

استاد دكتر جواد حمیدی نقاش برجسته كشور درگذشت گروه ادب و هنر استاد دكتر جواد حمیدی،‮ ‬هنرمند بزرگ و پرآوازه معاصر كشورمان براثر حادثه تصادف دار فانی را وداع گفت‮.‬ روابط عمومی موزه هنرهای معاصر تهران با اعلام این خبر به خراسان افزود‮ : ‬استاد دكتر حمیدی كه صبح روز چهارشنبه بیست و دوم اسفندماه سال جاری حین عبور از عرض خیابان انقلاب براثر تصادف با یك وسیله نقلیه موتورسیكلت دچار عارضه مغزی شده بود،‮ ‬پس از گذشت‮ ‬5‮ ‬روز حالت اغماء صبح بیست و ششم اسفندماه سال جاری در بخش آی سی یو بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت‮.‬ دكتر حمیدی متولد سال‮ ‬1297‮ ‬همدان با بیش از‮ ‬80‮ ‬سال سن از جمله هنرمندان پیشكسوت معاصر كشور به حساب می آید كه در عرصه نقاشی نوین ایران فعالیتهای چشمگیری داشته است‮.‬ مرحوم حمیدی كه دارای تحصیلات لیسانس ازدانشكده هنرهای زیبا و همچنین درجه معادل دكترا ازدانشگاه بوزار پاریس در سال‮ ‬1334‮ ‬می باشد،‮ ‬به همراه حسین كاظمی و جلیل ضیاءپور نخستین دانشجویانی بودند كه در رشته نقاشی موفق به اخذ درجه كارشناسی در كشور شدند‮. ‬روح جستجوگری این هنرمند باعث شده بود كه همواره شاهد گوناگونی و تنوع خاصی در آثارش باشیم‮. ‬همچنین در برخی ازآثار مرحوم حمیدی گرایش های خاصی به اكسپرسیونیسم مشاهده می شود‮.‬ استاد به‮ ‬غیر ازاشتغال به هنر نقاشی،‮ ‬شاگردان بسیاری كه در حال حاضر هر یك از اساتید برجسته رشته های مختلف می باشند در سطح دانشگاه ها تربیت كرده است‮.‬ مراسم تشییع پیكر آن هنرمند فقید رأس ساعت‮ ‬9‮ ‬صبح امروز از مقابل موزه هنرهای معاصر تهران واقع در خیابان كارگر شمالی‮ - ‬جنب پارك لاله انجام و سپس در قطعه هنرمندان بهشت زهرا‮ (‬س‮) ‬به خاك سپرده خواهد شد‮.‬ پایان یك جشنواره با حضور هفت نمایش شهریار دومین جشنواره نمایشهای كوتاه با حضور مسئولان،‮ ‬هنرمندان از جمله‮ »‬سیاوش تهمورث‮« ‬به كار خود پایان داد‮.‬ خوش آهنگ مسئول فرهنگ و ارشاد اسلامی تربت حیدریه و دبیر این جشنواره در گفتگو با ما هدف از برگزاری این جشنواره را رشد و ارتقای تئاتر و دلگرمی هنرمندان جوان ذكر كرد و افزود‮ : ‬در این جشنواره هفت نمایش كوتاه‮ »‬اسب‮«‬،‮ »‬مصیبت های یك آدم هارزده‮« »‬كنگو‮«‬،‮ »‬آلوده اوهام‮« ‬از تربت حیدریه و نمایشهای‮ »‬زن و مرد‮«‬،‮ »‬پارك نبش خیابان‮« ‬شركت داشته و به صحنه رفتند‮. ‬وی با بیان اینكه هیئت داوران باتوجه به اینكه در نمایشهای كوتاه خلاقیت های فردی بیشتر مد نظر می باشد گفت این هیئت با اعلام برگزیدگان در رشته های بازیگری،‮ ‬طراحی صحنه موسیقی،‮ ‬كارگردانی و متن به كار خود پایان داد‮.‬ ‮»‬شرم‮« ‬آغازگر فصل جدید خانه تئاتر جوان صبریان سومین جلسه‮ »‬یك شب،‮ ‬یك تئاتر‮« ‬به همت خانه تئاتر جوان حوزه هنری خراسان برگزار شد‮. ‬در این جلسه ابتدا نمایش‮ »‬گوركن‮« ‬اجرا و سپس با حضور منتقدان و هنرمندان جوان و پیشكسوتان هنر مورد نقد و بررسی قرار گرفت‮.‬ ‮»‬مرتضی ملتجی‮« ‬مدیر خانه تئاتر جوان با اعلام این مطلب به خراسان افزود‮ : ‬چهارمین جلسه‮ »‬یك شب،‮ ‬یك تئاتر‮« ‬پانزدهم فروردین ماه‮ ‬81‮ ‬با حضور نمایش‮ »‬شرم‮« ‬به نویسندگی و كارگردانی‮ »‬سروش طاهری‮« ‬برگزار می شود‮. ‬وی با بیان اینكه در این جلسات،‮ ‬بیشتر ارتقاء تئاتر و مقوله نقد آن مد‮ ‬نظر می باشد اضافه كرد‮ : ‬در سال آتی نیز نمایشهای متعددی كه توسط هنرمندان جوان كارگردانی شده بروی صحنه رفته و مورد نقد و بررسی قرار می گیرد‮.‬

‮»‬زیر نور ماه‮« ‬نماینده سینمای ایران در جشنواره سیاتل آمریكا پنجمین فستیوال فیلمهای ایرانی و كشورهای عرب زبان تا‮ ‬21‮ ‬مارس در سیاتل آمریكا برگزار می شود‮. ‬در این فستیوال فیلمهایی از كشورهای الجزایر،‮ ‬فلسطین،‮ ‬مصر شركت دارند‮. ‬فیلم‮ »‬زندگی در بهشت‮« ‬محصول سینمای الجزایر كه به داستان زندگی یك مهاجر الجزایری می پردازد،‮ ‬از فیلمهای مطرحی ست كه در این جشنواره به نمایش درمی آید‮. ‬برگزاركنندگان این فستیوال معتقدند در شرایط كنونی كه جنگ فلسطین و اسرائیل،‮ ‬حوادث افغانستان رخدادهای ایران در صدر اخبار آمریكاست،‮ ‬برگزاری این جشنواره می تواند در سیاستگزاریهای دولت آمریكا نسبت به این كشورها تأثیرگذار باشد‮.‬ فیلم‮ »‬زیر نور ماه‮« ‬جدیدترین ساخته‮ »‬سید رضا میركریمی‮« ‬كه تاكنون از جشنواره ها و محافل سینمایی جهان جوایز بیشماری اخذ كرده و مورد تقدیر قرار گرفته است نیز نماینده سینمای ایران در این دوره از جشنواره سیاتل آمریكا می باشد‮.‬ ‮»‬جان سینات‮« ‬دبیر این جشنواره اظهار داشت‮ : ‬نمایش‮ »‬زیر نور ماه‮« ‬می تواند افكار تماشاگران آمریكایی را نسبت به تأثیر دین در زندگی انسان متحول سازد‮.‬ مجلس پاراگوئه برای سینما بازسازی می شود ساختمان مجلس‮ »‬پاراگوئه‮« ‬در سواحل این كشور برای جدیدترین فیلم‮ »‬جكی چان‮« ‬بازسازی می شود‮. ‬كارشناسان تخمین زده اند كه بازسازی این ساختمان با در نظر گرفتن مساحت و وسعت مجلس فعلی هزینه ای بالغ‮ ‬بر‮ ‬160‮ ‬هزار دلار در برخواهد داشت‮. ‬بخشی از این فیلم كه هنوز نامی برای آن انتخاب نشده است در لندن جلوی دوربین می رود‮. ‬تولید و تهیه این فیلم را شركت فاكس قرن بیستم بر عهده دارد‮.‬

سیاست روز‮ - ‬اداره كل میراث فرهنگی شیراز امسال بخش های مهمی از تخت جمشید را بازسازی و ساماندهی كرد‮.‬ رسالت‮ - ‬حسین اسكندری‮ : ‬سینمای ما با بحران هویت روبه روست و هنوز نقش خاص خود را پیدا نكرده است‮.‬ آفتاب یزد‮ - ‬محمد متوسلانی‮ : ‬فروش بعضی از فیلم ها باعث شده است كه تهیه كنندگان با ترس دست به سرمایه گذاری بزنند‮.‬ ایران‮ - »‬ژان پل ریو پل‮« ‬نقاش و مجسمه ساز و بنیانگذار هنر معاصر كانادا در سن‮ ‬78‮ ‬سالگی دار فانی را وداع گفت‮.‬ جوان‮ - ‬تغییر و تحولات حوزه هنری فیلم‮ »‬كودك و سرباز‮« ‬را بلاتكلیف گذاشته است‮.‬ نوروز‮ - ‬CD‮ ‬غیرمجاز لغتنامه دهخدا جمع آوری شد‮.‬