اشاره تاریخ معاصر ایران،‮ ‬همواره شاهد حضور مردانی بوده كه با تلاش‮ ‬برای سربلندی كشور،‮ ‬مبارزه كرده اند‮. ‬هرچند این مبارزات درنهایت با شكنجه و تبعید و شهادت همراه می شد،‮ ‬اما جلوگیری از استثمار و استعمار كشور،‮ ‬انگیزه ای بود كه باعث می شد تا رهبران دینی و سیاسی مردم هیچ بیمی به دل راه ندهند‮. ‬آیت ا‮... ‬مدرس از جمله مبارزانی بود كه به عنوان یك روحانی در مجلس حضور یافت،‮ ‬حضور تاثیرگذاری كه هرچند درنهایت به تبعید وشهادت او انجامید،‮ ‬اما توانست روند حوادث دوره رضاخان را تا حد امكان به نفع مردم وكشور تغییر دهد‮. ‬10‮ ‬آذر،‮ ‬سالروز شهادت آیت ا‮... ‬مدرس،‮ ‬بهانه ای شد تا در گفتگو با دكتر یوسف متولی حقیقی،‮ ‬استاد و پژوهشگر تاریخ معاصر نقش شهید مدرس را در مجلس و همینطور چگونگی تعامل او با قشر تحصیلكرده‮ ‬غرب و روشنفكر را مورد ارزیابی قرار دهیم‮.‬ دكتر متولی حقیقی با اشاره به اولین حضور مدرس در مجلس گفت‮: ‬مرحوم مدرس برای اولین بار درمجلس دوم به عنوان مجتهد طراز اول ناظر بر قانون اساسی و از طرف علما به مجلس فرستاده شد‮. ‬وی ادامه داد‮: ‬نقش اصلی علمای طراز اول در قانون نظارت بر مصوبات مجلس بود تا مصوبات با اسلام مغایرتی نداشته باشد بنابراین مهمترین نقش مدرس درمجلس دوم نقش نظارتی بود،‮ ‬نقش نظارت دین بر سیاست‮. ‬وی اضافه كرد‮: ‬مدرس درمجالس بعدی یعنی از مجلس سوم تا ششم به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس حاضر بود اما هیچگاه رسالت اصلی خود را كه به عنوان یك روحانی درجامعه مطرح شده بود فراموش نكرد بلكه وی در مجلس به دنبال این بود كه مصوبات با دین منافاتی نداشته باشد‮.‬ دكتر متولی با اشاره به اقدام شهید مدرس درباره تاسیس جمعیتی به نام هیئت علمیه خاطرنشان كرد‮: ‬مدرس با تاسیس این هیئت در صدد بود كه علمای حاضر در مجلس را در قالب هیئت مذكور متحد و منسجم كند تا تصمیماتی كه در مجلس اتخاذ می شود،‮ ‬نتواند نقش مذهب را در جامعه كمرنگ كند‮.‬ وی ادامه داد‮: ‬در مجالس بعدی هم اگرچه نقش مذهبیون در مجلس كمتر شد اما درمقابل،‮ ‬با توجه به حمایت هایی كه درخارج از مجلس از مدرس صورت می گرفت او نیز تلاش می كرد تا اصول اولیه ای را كه در ارتباط با نفوذ مذهب در قانونگذاری بود،‮ ‬اعمال كند‮.‬ متولی درباره تفاوت رفتار سیاسی مدرس با سیاستمداران هم عصرش گفت‮: ‬مدرس در مجلس،‮ ‬نماینده روحانیت بود و به همین واسطه نیز برای خود رسالت خاصی قائل می شد او احساس می كرد كه باید در مقابل انحرافات بایستد ولی بقیه روشنفكران دیدگاه های متفاوتی با او داشتند‮. ‬وی این دیدگاه های متفاوت را در تفاوت منابع الهام آنها برشمرد و اضافه كرد‮: ‬مدرس شخصیتی حوزوی داشت و منبع الهام او قرآن و سنت و حدیث بود در‮ ‬حالیكه بسیاری از روشنفكران،‮ ‬تحصیلكرده‮ ‬غرب بودند ومنبع الهامشان دموكراسی برآمده از‮ ‬غرب بود‮. ‬متولی ادامه داد‮: ‬البته عده ای از روشنفكران مانند نصرت الدوله فیروز كه از دوستان نزدیك مدرس بود در آغاز در كنار مدرس بودند و با او همكاری می كردند ولی در مجالس پنجم و ششم با توجه به ظهور رضاخان در صحنه سیاست ایران و جمع شدن عده ای از روشنفكران و تحصیلكردگان در كنار رضاخان،‮ ‬راه مدرس از راه روشنفكران جدا شد‮.‬ وی همچنین با تاكید بر اینكه مدرس در چنین شرایطی در اقلیت قرار گرفته بود گفت‮: ‬قرار گرفتن مدرس در‮ ‬اقلیت آن زمان باعث شد كه در مجلس هفتم به هیچوجه رای او منظور نشود هرچند كه روشنفكران بعدها متوجه شدند كه مدرس قضایا را به خوبی درك كرده بود چرا كه رضاخان نه تنها با روحانیون بلكه با روشنفكران هم میانه ای نداشت همانطور كه در پایان حكومت رضاشاه نه روحانیون و نه روشنفكران هیچكدام در عرصه های سیاسی كشور نفوذ و دخالت نداشتند‮.‬ دكتر متولی مهمترین ویژگی سیاسی شهید مدرس را تقوای سیاسی برشمرد‮ ‬ و ادامه داد‮: ‬اگر یك مجتهد و اهل سیاست،‮ ‬دركنار تقوای دینی تقوای مالی هم داشته باشد به راحتی می تواند وظیفه خود را انجام دهد همان گونه كه مدرس به لحاظ مالی وابسته به هیچكدام از اركان قدرت نبود بلكه روحانی فرهیخته ای بود كه حاضر نمی شد اعتقاد و دین و دیدگاه هایش را به اربابان قدرت و ثروت بفروشد‮. ‬وی اضافه كرد‮: ‬این در حالی است كه برای مدرس زمینه چنین اعمالی فراهم بود و بارها رضاشاه به او وعده هایی چه در بعد پذیرش پست ومقام وچه در بعد مسائل مالی داده بود اما همان ویژگی‮ »‬تقوای سیاسی‮« ‬مدرس منجر می شد كه وی فریب آنها را نخورده و در مقابل رضاخان بایستد وحتی سالها را در تبعید به سر ببرد تا اینكه سرانجام در كاشمر به شهادت رسید‮. ‬دكتر متولی حقیقی در ارتباط با چگونگی برخورد شهید مدرس با جریانهای دیگر سیاسی گفت‮: ‬برخلاف آنچه كه امروز درباره مدرس گفته می شود مدرس انسان بسیار ملایم و اهل گفتگویی بود و با بسیاری از مخالفین و حتی با رضاشاه صحبت های صمیمانه زیادی داشت تا آنجا كه از مدرس بعنوان مشاور رضاخان نام برده شده است‮.‬ وی ادامه داد‮: ‬مدرس با گروه های مختلف دیگر و افرادی از جمله تیمورتاش و یا حزب تجدد و حتی با شخصیت هایی مانند مستوفی الممالك و مستوفی الدوله ارتباطات خوبی داشت و در برخی موارد كه شرایط ایجاب می كرد از وثوق الدوله هم كه در قضیه قرارداد‮ ‬1919‮ ‬با او به شدت مخالفت كرده بود حمایت می كرد‮.‬ این استاد دانشگاه مدرس را در جریان امور سیاسی،‮ ‬انسانی خشك ندانست و اضافه كرد‮: ‬مدرس در اینگونه جریانات ملایمت هایی داشت اما با این وجود در جایی كه مسائل اساسی مطرح می شد،‮ ‬حاضر به گذشت از ایده ها و عقاید خود نبود‮.‬ وی با ذكر این مطلب كه مدرس در دوره های چهارم و پنجم رهبری فراكسیون اقلیت مجلس را به عهده داشت،‮ ‬خاطرنشان كرد‮: ‬به همین دلیل مدرس در جریاناتی مانند جمهوریخواهی و تغییر سلطنت،‮ ‬در راس مخالفین قرار گرفت و با توجه به اینكه درخارج از مجلس گروه هایی با او همراه بودند لذا ترس اصلی رضاشاه در این شرایط از مدرس بود به نحوی كه تلاش می كرد تا مدرس را راضی كند‮.‬ متولی ادامه داد‮: ‬در جریان جمهوری نقش اول از آن مدرس بود و او در این جریان یك تنه در مقابل رضاخان ایستاد و ایستادگی او باعث شد كه مسئله جمهوری پیگیری نشود‮. ‬وی اضافه كرد‮: ‬در قضیه سلطنت هم بسیاری از محافظه كارها در مجلس شركت نكردند و عده ای هم با این موضوع دو پهلو برخورد كردند اما مدرس دركنار مصدق و افراد دیگر با قدرت تمام ایستادند هرچند كه عواقب آن را هم چشیدند‮.‬ استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به این سئوال كه شهادت مدرس چه بازتابی در جامعه داشت؟ گفت‮: ‬متاسفانه شهادت مدرس در آن زمان بازتاب چندانی نداشت و حتی مردم كاشمر كه مدرس در آنجا به شهادت رسید اصلا نمی دانستند كه چنین شخصیتی در شهر آنها زندانی است‮.‬ ‮ ‬وی توضیح داد‮: ‬با توجه به شرایطی كه در آن زمان وجود داشت و در اوج قدرت بودن رضاشاه،‮ ‬سازمانهای امنیتی اجازه نمی دادند كه اخبار مربوط به شهادت مدرس در روزنامه ها درج گردد‮. ‬متولی ادامه داد‮:  ‬البته بعضی محافل كمابیش از شهادت مدرس آگاه شدند ولی به‮ ‬علت سختگیری رضاخان نمی توانستند اقدامی انجام دهند اما سرانجام پس از شهریور‮ ‬20‮ ‬و سقوط رضاشاه،‮ ‬موضوع شهادت مدرس بر سر زبانها افتاد‮.‬

1‮- ‬حضور همه جانبه و كامل العیار مدرس در سیاست،‮ ‬نقطه عطفی در سیر حضور روحانیت در این عرصه به شمار می رود‮. ‬به جز عصر صفویه كه نهادهای دینی و مذهبی،‮ ‬بخشی از حكومت به شمار می آمد،‮ ‬در دوره های پس از آن،‮ ‬عرصه های مردمی‮ ‬،غیرحكومتی،‮ ‬نقطه ثقل و محور اصلی حضور سیاسی اجتماعی روحانیت بوده است به نحوی كه در این ادوار روحانیت یكی از كانون های قدرت مردمی و بلكه مهمترین آن به شمار آمده است و در مواقع لازم همچون واقعه تنباكو به خوبی حكومت را به انقیاد وتسلیم نسبت به خواسته های بحق و مشروع و مردمی خود واداشته‮ ‬است‮. ‬به دلیل همین پایگاه مستحكم و بی نظیر مردمی است كه در هر نهضت و جنبشی ردپای حضور عالمان دینی چه درراٌس و چه در زوایای دیگر آن به وضوح دیده می شود‮. ‬ نهضت مشروطیت،‮ ‬از روشنترین و آشكارترین نمونه های این حضور است كه عمود خیمه رهبری آن را‮ »‬سیدین سندین‮« ‬تشكیل می دهند‮.‬ 2‮- ‬با وقوع انقلاب مشروطیت و تحول بنیادینی كه در نظام سیاسی ایران پدید آمد،‮ ‬و ساختار كهنه و قدیمی سلطنت از محتوا خالی شد و نهادهای جدیدی چون مجلس شورای ملی كه قاعده مندی رفتارهای حكومتی و دولتمردان را دنبال می كرد ایجاد گردید،‮ ‬كانون های قدرت مردمی و حكومتی دریافتند كه در عصر جدید باید به گونه ای دیگر،‮ ‬اقتدار و نفوذ خود را ساماندهی كنند و رویه های تازه و هندسه جدیدی را طراحی نمایند‮. ‬در چنین شرایطی،‮ ‬مدرس با درك هوشمندانه اوضاع به وادی سیاست قدم گذاشت و در كسوت نظارت بر مصوبات مجلس شورا،‮ ‬نقطهٌ‮ ‬عطفی در حضور روحانیون در سیاست بوجود آورد،‮ ‬و به دلیل همین درك دقیقش از اوضاع به حضور خود ادامه داد و علیرغم تمام كارشكنی ها و مانع تراشی های رضا خان سنگر را خالی نكرد‮. ‬ مدرس به خوبی فهمیده بود كه استمرار حیات سیاسی اجتماعی دین‮ ‬و دینداران در آن دوره كه عصر شالوده افكنی‮ »‬ایران جدید‮« ‬به شمار می آید جز با حضور مستقیم،‮ ‬فعال و داخل گود شدن و تعامل با جریان ها و اندیشه های دیگر میسر نیست،‮ ‬به عقیده نگارنده اگر فعالیت هایی از این دست و حضوری این چنین مدبرانه نبود،‮ ‬معلوم نبود كه چند دهه پس از وی زمینهٌ‮ ‬حضور شخصیت هایی چون امام خمینی(ره‮) ‬فراهم شود،‮ ‬حضوری كه انقلاب شكوهمند اسلامی را به دنبال آورد‮. ‬بر این اساس،‮ ‬گزاف نخواهد بود اگر مدرس را یكی از پیش زمینه های حضور امام در عرصه سیاست و درنتیجهٌ‮ ‬تاٌسیس نظام جمهوری اسلامی ایران بدانیم‮. ‬

عضو پژوهشكده حوزه و دانشگاه گفت‮ : ‬عده ای به نام نوگرایی،‮ ‬قصد حذف كل شریعت را دارند و مسائل فقهی را‮ ‬غیرقابل تحقق می دانند،‮ ‬از این رو كل دین را زیر سئوال می برند‮.‬ به گزارش ایسنا،‮ ‬رسول جعفریان،‮ ‬عضو پژوهشكده حوزه و دانشگاه در سلسله جلسات‮ »‬خردورزی در سایه آموزه های علی‮ (‬ع‮)« ‬كه ازسوی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد،‮ ‬افزود‮ : ‬هركسی حق ندارد در مورد دین حرف بزند،‮ ‬ولی متأسفانه در صد سال گذشته،‮ ‬حتی جوانانی كه فقه نخوانده اند،‮ ‬دین را تفسیر‮ ‬و با یك جمله،‮ ‬نصف دین و با جمله‮ ‬دیگر نیم دیگر آن را نابود می كنند‮.‬ وی افزود‮ : ‬پیروی و تقلید،‮ ‬در دین،‮ ‬اساسی است و باید دقت بیشتری بر روی تفسیرهای مدرن داشته باشیم،‮ ‬زیرا گاهی با دین،‮ ‬بازی می شود،‮ ‬ولی اگر بخواهیم در برابر خدا پاسخگو باشیم،‮ ‬باید به مراجع رجوع كنیم و از آنها تقلید كنیم‮.‬ جعفریان ادامه داد‮ : ‬اگر دین آلت دست افكار سیاسی كشور شود،‮ ‬اجتهاد با مشكل مواجه می شود،‮ ‬زیرا مسئله اجتهاد و تقلید در بخش های تخصصی بیشترمطرح هستند‮.‬ وی درباره پیروی امام علی‮ (‬ع‮) ‬از رسول اكرم‮ (‬ص‮) ‬خاطرنشان كرد‮ : ‬امام علی‮ (‬ع‮) ‬شیفته پیامبر‮ (‬ص‮) ‬بود و در تمام كارها ازاو پیروی می كرد‮.‬

سفر به كعبه جانان علی اللهوردیخانی ایمان در هر كس عبارت است از پیوستگی او به آفریننده خود‮. ‬برای این پیوستگی مراتبی است و بالاترین مرتبه آن،‮ ‬درجه موقت شهودی است كه حق تعالی افاضه می فرماید به دلهای مستعده‮.‬ ‮ ‬در این مقام است كه برطرف می گردد حجاب های ظاهری و باطنی و مكشوف می گردد حقایق،‮ ‬حصول و وصول این مقام صورت نبندد مگر به تخلیه وجود از صفات حیوانی چنانكه عارفان كوی حق فرموده اند‮: ‬از صفات حیوانی بمیرید و به صفات الهی زنده شوید‮.‬ در این كتاب كه آداب طریقت و عرفان بیان شده است این عناوین به چشم می خورد‮: ‬سفر به كعبه جانان،‮ ‬عظمت انسان و ضرورت سلوك،‮ ‬شریعت و طریقت در فقه اسلامی،‮ ‬رفع موانع و عوایق،‮ ‬زهدو استقبال از شداید و‮ ...‬ ‮ ‬این اثر در‮ ‬280‮ ‬صفحه و به قیمت‮ ‬1200ریال از سوی انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است‮.‬ درباره سخن و سخنوری پیشینه،‮ ‬انواع و شیوه های سخنوری و گفتگو محمدباقر شریعتی سبزواری آدمی هم نطق ظاهری دارد و هم نطق باطنی،‮ ‬هم می اندیشد و هم اندیشه خویش را به زبان می آورد‮. ‬ولی بیان اندیشه ها آداب وموازین خاصی دارد و تمرین و ممارست می طلبد‮.‬ مولف در این كتاب به سخن و سخنوری از دیرباز تا به امروز پرداخته و موازین و مبادی خطابه را كاویده و آنچه را سخنور بدان نیاز دارد بیان كرده است‮.‬ دركتاب حاضر این عناوین به چشم می خورد‮: ‬رابطه خطابه و علوم انسانی،‮ ‬عوامل ترقی و تكامل سخنوری،‮ ‬خطابه و مبادی تصوری آن،‮ ‬چگونه می توان سخنور شد،‮ ‬ویژگی های علمی وعملی سخنور،‮ ‬تقوای سخن و درمان معایب آن،‮ ‬مبادی و علوم شیعه در سخنوری برهان و قیاس منطقی،‮ ‬جدل و مناظره،‮ ‬فن مغالطه،‮ ‬مشخصات اسلوب خطابی،‮ ‬مراحل سخنوری،‮ ‬چگونگی ترتیب و تنسیق سخنرانی،‮ ‬اقسام سخنوری،‮ ‬آسیب های سخنوری،‮ ‬راز موفقیت در سخنرانی و‮ ...‬ اثر حاضر در‮ ‬416‮ ‬صفحه و به قیمت‮ ‬2250‮ ‬تومان از سوی بوستان كتاب قم منتشر شده است‮.‬ اجتهاد در عصر ائمه معصومین‮ (‬ع‮)‬ محمدرضا جواهری اجتهاد از ویژگی های مذهب شیعه است كه فقیه با آن می تواند به مسائل نو و مستحدث پاسخ گوید و پویندگی و بالندگی فقه را تداوم بخشد‮.‬ در این كتاب پیشینه اجتهاد در نزد شیعیان،‮ ‬و پیوند اساسی آن با عصر بعثت،‮ ‬غدیر و عاشورا و سوابق علمی شیعیان و جامعیت وحقانیت مذهب شیعه مطرح شده است همچنین ارتباط اجتهاد رایج امروز با گذشته خویش و میراث گرانقدر و ماندگار تشیع در عصر حضور امام‮ (‬ع‮) ‬به طور علمی تبیین شده و مشخص گردیده كه اجتهاد در عصر حضورنیز وجود داشته است‮. ‬كتاب حاضر در‮ ‬362‮ ‬صفحه و به قیمت‮ ‬2000‮ ‬تومان از‮ ‬سوی بوستان كتاب منتشر شده است‮. ‬