سیاست خارجی آمریکا برای یک جهان بی نظم
تعداد بازدید : 86
نگاهی به طرح های نئومحافظه کاران برای دولت بعدی آمریکا
دکترعلیرضارضاخواه- این روزها کمتر کسی است که به سیاست خارجی آمریکا انتقاد نکند، این انتقادها هم از داخل آمریکا مطرح می شود و هم از خارج این کشور، هم از سوی نظامیان و هم از سوی دیپلمات ها، هم از حزب جمهوری خواه و هم از حزب دموکرات. با وجود تفاوت های متعدد طیف گسترده انتقادها اما یک مولفه مشترک در همه آنها دیده می شود و آن این که کاخ سفید در طی این سالها مسیر درستی را طی نکرده است. در این میان انتقاد نئو محافظه کاران آمریکایی به سیاست های کاخ سفید و طرح های ایشان برای بازگشت به قدرت بیش از پیش به چشم می خورد. کاندولیزا رایس، وزیر خارجه اسبق ایالات متحده آمریکا در دولت جورج بوش، اخیرا نظرش را درباره توافق بر سر پرونده فعالیت های اتمی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده و بابت پذیرش چنین توافقی، دولت باراک اوباما را سرزنش کرده است.
رایس که در موسسه چتم هاوس در لندن، سخن می گفت از این توافق با عنوان «معاهده ای 100 میلیارد دلاری برای بیثباتی منطقه» یاد کرد.از سوی دیگر به تازگی جمع زیادی از تحلیلگران نومحافظه کار برای اولین بار در یک سند و گزارش جامع، سیاست خارجی مد نظرشان را برای دولت بعدی معرفی کرده اند . عنوان این گزارش «انتخاب برای رهبری: سیاست خارجی آمریکا برای یک جهان بی نظم» است. اگرچه آنها تصدیق می کنند که «در قدرت آمریکا محدودیت وجود دارد» اما با توجه به کتاب «رو به جلو» نوشته پیتر وهنر، نویسنده سخنرانی های جورج دبلیو بوش، تمام این تحلیلگران معتقدند: «با رهبری درست و اعمال سیاست بجا، ایالات متحده بار دیگر می تواند ضامن نظم و صلح جهانی، قهرمان دفاع از حقوق بشر و چراغ راهنمای رشد اقتصادی و شکوفایی بشر شود. هیچ دلیلی دال بر این که قرن 21 نتواند قرن بعدی آمریکایی باشد، وجود ندارد. "انتخاب برای رهبری" چشم انداز و پیشنهاداتی را برای این که چگونه قرن بعدی آمریکایی اتفاق بیفتد، ارائه می دهد.»
اگر چه باب کیگن و بیل کریستول طراحان اصلی پروژه قرن جدید آمریکایی در لیست نویسندگان گزارش اخیر نئومحافظه کاران حضور ندارند، اما گزارش جدید تحلیلگران امنیتی جریان نئو محافظه کار در آمریکا از شکل گیری یک «پروژه قرن جدید آمریکایی» دیگر خبر می دهد. پروژه قرن جدید آمریکایی از دو سند مجزا تشکیل می شد. یکی خطرات کنونی و دیگری بازسازی قدرت دفاعی آمریکا، این دو سند مانیفست فکری نومحافظه کاران برای انتخابات ریاست جمهوری سال 2000 را تعیین می کرد.
از امریکن اینتر پرایز تا ابتکار جان هی
گزارش جدید محصول موسسه ابتکار جان هی (وزیر خارجه تئودور روزولت) است که بسیاری از مشاوران میت رامنی در زمینه سیاست خارجی را گردهم آورده است. تقریبا همان کاری که موسسه امریکن اینتر پرایز برای پروژه قرن جدید آمریکایی در سال 2000 انجام داد. از مدیران این موسسه می توان به الیوت کوهن (یکی از اعضای پروژه قرن جدید آمریکایی)، برایان هوک، مشاور سیاست خارجی رامنی و اریک ادلمن (که در دولت جورج دبلیو بوش به عنوان جانشین داگلاس فیث به عنوان معاون وزیر دفاع منصوب شده بود) اشاره کرد. 200 کارشناس مرتبط با این موسسه هستند و تقریباً به تمام کاندیداهای جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 مشاوره می دهند.
اعضای این موسسه امیدواری شان به این که کاندیدای جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری بسیاری از اعضایشان را به عنوان مسئولین ارشد تصمیم گیر انتخاب خواهد کرد، پنهان نکرده اند.
این مسئله مشابه اتفاقی است که برای نویسندگان پروژه قرن جدید آمریکایی یعنی دیک چنی، دونالد رامسفلد، پول ولفوویتز و الیوت آبرامز رخ داد و آنها در دولت جورج دبلیو بوش به مناصب مهم و رده بالایی دست یافتند. نویسندگان این گزارش معتقد به لزوم رعایت احتیاط درباره اولین اصل سیاست خارجی آمریکا هستند و به این حقیقت واقفند که اقتصاد ایالات متحده دیگر همانند پس از جنگ جهانی دوم، انحصار را در اختیار ندارد. اما آنها همچنان معتقدند که ایالات متحده باید ضامن نظم جهانی باشد. آنها همچنین آرمان های پکن را غیرقابل قبول می دانند و این مسئله که ظهور چین صلح آمیز خواهد بود را رد می کنند. علاوه بر چین، روسیه، ایران، کره شمالی و بازیگران غیردولتی که مهمترین شان جنبش های جهادی هستند را به عنوان کلیدی ترین تهدیدات می بینند.
یک نسل جدید
به غیر از کوهن و آبرامز که در پروژه قبلی هم حضور داشتند، قسمتی از نویسندگان این گزارش از نسل جدید هستند. از مهمترین نویسندگان مشترک دو گزارش می توان به الیوت آبرامز، اشاره کرد که در جلد خطرات کنونی، فصل 16 را که درباره «اسرائیل و فرآیند صلح» بود نوشته است.
آبرامز در دولت جورج دبلیو بوش جزو مشاوران ارشد خاورمیانه در شورای امنیت ملی بود. در گزارش ابتکار جان هی، آبرامز ترفیع گرفته و کل فصول مربوط به خاورمیانه را نوشته است و آنچه که بسیار تعجب برانگیز است دیدگاه های وی کاملاً مشابه نظرات بنیامین نتانیاهو درباره چگونگی مقابله با فلسطینی ها و ضرورت شکست دادن جاه طلبی های منطقه ای ایران است. اگر می خواهید بدانید که دولت جمهوری خواه در صورتی که در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود و دولت را از ژانویه 2017 در اختیار بگیرد، چگونه سیاست خارجی خواهد داشت، می توانید گزارش انتخاب برای رهبری را مطالعه کنید.