تنش کم سابقه در روابط آنکارا - برلین
تعداد بازدید : 107
جای خالی عقلانیت در دیپلماسی ترکیه
نویسنده : دکترعلیرضارضاخواه international@khorasannews.com
تنش در روابط برلین آنکارا به صورت کم سابقهای بالاگرفته است. اردوغان میگوید آلمان ممکن است یک متحد و همپیمان مهم در منطقه را از دست بدهد. به دنبال به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه همواره توازن در عرصه سیاست خارجی توسط دو گانه گل-اردوغان کنترل میشد. با کنار گذاشته شدن عبدا... گل از بازی قدرت در آنکارا داوود اوغلو تلاش کرد جای خالی عقلانیت در راس هرم قدرت ترکیه را پر کند. اردوغان همواره به دلیل شخصیت کاریزماتیک و هیجانی خود نقشی تهییج کننده و احساسی را در مواجهه با تحولات بینالمللی بازی کرده است، نقشی که بیشتر مصرف داخلی داشته است و در عرصه بینالمللی برای ترکیه هزینه آور بوده است. این روزها داوود اوغلو نیز از شطرنج سیاسی ترکیه حذف شده است. جانشین وی نیز نه تجربه و نه توانایی داوود اوغلو را در عرصه دیپلماتیک دارد. از دست دادن آلمان بعد از روسیه میتواند باعث سقوط اقتصادی ترکیه شود. آنکارا تا پیش از این تلاش میکرد تا از بحران مهاجرت در اروپا به عنوان اهرم فشار بر روی اتحادیه استفاده کند، اما با این اقدام پارلمان ترکیه در موضع ضعف قرار گرفته است.
اردوغان: برایم قابل فهم نیست
رجب طیب اردوغان در مصاحبهای که متن آن روز شنبه در شماری از رسانههای ترکیه منتشر شد، اعلام کرد که از آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان "مایوس" و "سرخورده" شده است. رئیسجمهور ترکیه میگوید برایش قابل فهم نیست که چرا مرکل به عنوان رهبر اتحادیه دموکرات مسیحی، نتوانسته دستکم نمایندگان عضو این حزب در پارلمان فدرال آلمان (بوندستاگ) را از دادن رأی موافق به قطعنامه کشتار ارمنیها در دوران جنگ اول جهانی بازدارد. به گزارش خبرگزاری آلمان، اردوغان گفته است که صدراعظم آلمان به او قول داده بود از تمام توان خود برای جلوگیری از تصویب این قطعنامه استفاده کند.
رأی قاطع نمایندگان مجلس آلمان
روز پنجشنبه (۱۳ خرداد / ۲ ژوئن) تقریبا تمام نمایندگان حاضر در نشست علنی پارلمان فدرال آلمان به طرح "نسل کشی" خواندن کشتار جمعی ارمنیها در سالهای پایانی حکومت عثمانی رأی موافق دادند. این طرح که توسط اتحاد احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی و دو حزب سوسیال دموکرات و سبزها به "بوندستاگ" ارائه شده بود تنها یک رأی مخالف و یک رأی ممتنع داشت. تاریخنگاران ارمنی و بسیاری از همتایان آنها در جهان معتقدند در جریان کوچ اجباری ارمنیها از آناتولی در سالهای ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷، یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جان خود را از دست دادهاند و حکومت عثمانی مرتکب نسلکشی شده است. با طرح مسئله قتل عام ارمنیها در "بوندستاگ" رئیس جمهور و بسیاری از مقامهای ارشد ترکیه به آلمان هشدار دادند که تصویب چنین طرحی بر روابط دو کشور تاثیر نامطلوبی خواهد داشت.
افزایش تنش میان برلین و آنکارا
اردوغان گفته است: «از خودم میپرسم که اکنون و پس از چنین تصمیمی [در بوندستاگ] سیاستمداران ارشد آلمان چگونه میتوانند با من و نخست وزیر ترکیه روبه رو شوند؟» او با اشاره به حضور چند میلیون شهروند ترکیهتبار در آلمان، درباره از دست دادن "یک دوست مهم" به این کشور هشدار داد. در روزهای گذشته مسئولان ارشد ترکیه بارها تهدید کردهاند که بیتوجهی کشورهای اروپایی به درخواستهای آنها میتواند توافق با اتحادیه اروپا در مورد پناهجویان را به خطر اندازد. طرح نسلکشی خواندن کشتار ارامنه در دوران عثمانی قرار بود چند ماه پیش در پارلمان فدرال آلمان به بحث و رأی گذاشته شود اما پیش از برگزاری اجلاس ویژه اروپا بر سر بحران پناهندگان در ماه مارس به علت نگرانی از پیامدهای این اقدام و ترس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات اتحادیه اروپا با آنکارا از دستور کار کنار گذاشته شد. اغلب سیاستمداران ارشد آلمانی در سالهای اخیر از نسلکشی خواندن قتل عام ارامنه اجتناب کردهاند اما یواخیم گاوک، رئیس جمهور آلمان، سال گذشته در سخنرانی به مناسبت صدمین سالگرد این واقعه، به طور مشخص از این واژه استفاده کرد.
عذرخواهی اردوغان از بازماندگان
به گزارش خبرگزاری آلمان و به نقل از رسانههای ترکیه، رجب طیب اردوغان ادعا کرده که در آلمان و بخشی از رسانههای این کشور گروهی وجود دارند که رویکردی خصمانه نسبت به ترکیه دارند. با این حال نخستوزیر ترکیه روز جمعه (۳ ژوئن) گفت، رأی مجلس آلمان به قطع کامل روابط دو کشور منجر نخواهد شد. به گزارش خبرگزاری دولتی آنادولوی ترکیه، بینالی یلدریم ضمن "نادرست" خواندن تصمیم مجلس آلمان درباره کشتار ارامنه بر اهمیت روابط دو کشور تأکید کرد. در یک قرن گذشته تمام دولتهایی که در ترکیه بر سر کار بودهاند نسبت به نسلکشی خواندن قتل عام ارامنه در دوران جنگ اول جهانی به شدت واکنش نشان دادهاند. رجب طیب اردوغان دو سال پیش در آستانه سالگرد این واقعه (۲۴ آوریل)، کشتار شهروندان ارمنی در دوران عثمانی را درد مشترک ترکیه و ارمنستان خواند و در اقدامی بیسابقه از بازماندگان قربانیان این قتلعام بدون پذیرش نسلکشی بودن آن پوزش خواست.