اعتراض هزار شاعر به ثبت مشترک مثنوی و پاسخ کمیته ملی حافظه جهانی

ثبت مشترک «مثنوی معنوی» با همکاری دو کشور ایران و ترکیه حرف و حدیثهایی را چه بین ایرانیان و چه در میان غیر ایرانیان در پی داشته است. برخی گمان میکنند که با ثبت مشترک این اثر، ترکیه به هدف خود طی سالهای اخیر رسیده است و توانسته تا حدود زیادی مولانا را به نام خود مصادره کند؛ بیآنکه به افغانستان و ایران به عنوان موطن اصلی این شاعر نامآشنا و پر آوازه توجهی کند. شاید اگر این ثبت در زمینه اثر دیگری صورت میگرفت، حواشی کمتری به همراه داشت؛ چه آنکه در سالهای گذشته این کار درباره مفاخر ایران از سوی برخی از کشورهای تازه به استقلال رسیده انجام شده و صدایی برنخاست؛ اما گویا مولانا حدیثی دیگر دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، در پی انتشار این خبرهزار شاعر فارسیزبان در ایران و افغانستان، با امضای بیانیهای که به دست یونسکو خواهد رسید، خواستار فعالیت بیشتر مسئولان فرهنگی افغانستان و مشارکت بیشتر در این زمینه و تجدیدنظر برای ثبت این اثر از سوی دو کشور شدند؛ راهی که اگر صورت بگیرد انتظار میرود که افغانستان، به عنوان زادگاه مولوی نیز در این کار شریک باشد. اسامی تعدادی از شاعرانی که این بیانیه را امضا کردهاند، به این شرح است:سهیل محمودی، محمدعلی بهمنی، مصطفی محدثی خراسانی، مصطفی علیپور، اسماعیل امینی، امید مهدینژاد و حامد عسکری.
دبیر کمیته ملی حافظه جهانی در پاسخ به منتقدان ثبت جهانی مثنوی مولانا گفت: چون کهن ترین و کامل ترین نسخه مثنوی در قونیه است با ترکیه مشارکت کردیم. به گزارش مهر، فرهاد نظری ، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی درباره انتقادها به ثبت جهانی مثنوی مولانا در فهرست حافظه جهانی یونسکو گفت: ضمن ارزشمند دانستن این انتقادهاو حساسیت ها باید گفت که ثبت مثنوی با مشارکت ترکیه به هیچ وجه به معنی تأیید ادعای ترکیه مبنی بر ترک بودن مولوی نیست.
این انتقادها شاید به این علت باشد که ما حافظه جهانی را به جامعه و اهالی رسانه درست نشناسانده ایم. وی گفت: چون کهن ترین و کامل ترین نسخه مثنوی در قونیه است با ترکیه مشارکت کردیم. فقط به سبب آن که نسخه مهمی از مثنوی آنجا است. اگر این نسخه در آکسفورد بود با انگلستان وارد مذاکره برای ثبت مشترک می شدیم.
نظری درباره اینکه افغانستان بیانیه ای را نسبت به این اقدام منتشر کرده گفت: اگر افغانستان هم نسخه کهن و کاملی داشته باشد می تواند وارد پرونده شود. به شرطی که نسخه ای از مثنوی داشته باشد. منظور نسخه ارزشمند است هم به لحاظ قدمت و هم از نظر نفاست هنر. موضوع نسخه مثنوی و ملیت و خاستگاه مولوی دو موضوع جدا از هم است. ثبت اثر موضوع مستقلی برای شخصیت هاست. یونسکو برنامه ای تحت عنوان همراهی با گرامیداشت مفاخر و رویدادها دارد که باید مفاخر را در آنجا معرفی کرد.