در پی پیشنهاد ایران برای وساطت میان هند و پاکستان بررسی شد
تعداد بازدید : 105
زمینه ها و امکان سنجی میانجیگری ایران در بحران کشمیر
به تازگی محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران اعلام کرده که ایران آماده است تا در بحران کشمیر به میانجیگری بپردازد. این پیشنهاد ایران با استقبال مقامات پاکستانی روبرو شد و «سرتاج عزیز» مشاور بین الملل نخست وزیر پاکستان تصریح کرد که از این اقدام ایران استقبال میکنیم.
زمینه های پیشنهاد ایران برای میانجیگری
درباره این موضوع و امکان میانجیگری ایران در بحران کشمیر، «خدیجه حجتی» کارشناس مسائل بینالملل در گفت و گو با سایت «الوقت» با بیان این که «مواضعی که دکتر ظریف در خصوص میانجیگری در این مناقشه اعلام کرد نتیجه چند علت است که مستقیما به روابط ما با پاکستان یا هند مربوط نمی شود» درباره این علت ها توضیح داد: میانجیگری ایران در مناقشه کشمیر در کلیتی فراتر از ارتباط ما با پاکستان قرار می گیرد. این موضوع به نظر تحت تاثیر چند عامل قرار دارد که اولین عامل، کلیت وضعیت منطقه وپیچیدگی آن وبحران ها وشرایطِ گذار است که در زمان کنونی وجود دارد. وی افزود: مورد دیگر وضعیت فعلی جهان اسلام است و عامل دیگر به انتخابات آمریکا وشرایطی که کشور های منطقه مثل ما و خیلی از کشورهای دنیا نمی دانند که رییس جمهور جدید آمریکا با ساختار های پیشین ایالات متحده پیش می رود یا تصمیمات جدیدی می گیرد برمی گردد. «حجتی» تصریح کرد: وقتی ما به دنبال حل بحران کشمیر می رویم به دنبال روابط نزدیکتر با پاکستان هستیم چرا که کشمیر یکی از اصلی ترین بحران های پاکستان است.
کنشگری فعال ایران در مقابل عربستان
این کارشناس مسائل منطقه با بیان این که «باتوجه به شرایطی که ما الان در سازمان کنفرانس اسلامی داریم و کشورهای عربی در سازمان کنفرانس اسلامی غلبه دارند» افزود: «در کل ما برای نزدیک شدن بیشتر تهران و اسلام آباد، می توانیم یک قدم برای حل بحران در این کشور برداریم و حل این بحران در چارچوب جمعیت اسلامی یعنی جمعیت مسلمانان کشمیر صورت خواهد گرفت و ایران را در سطح اقدامات فعالانه و کنشگری در سطح جهان اسلام نگه خواهد داشت.» حجتی با تاکید بر این که «این میانجیگری در چارچوب جهان اسلام مسلما به تقویت نقش منطقهای ایران در مقابل سایر بازیگران از جمله عربستان منجر خواهد شد» اضافه کرد: از طرف دیگر در این زمینه نزدیکی با کشورهایی مثل پاکستان، ترکیه ومصر می تواند موازنه ما با عربستان وهمپیمانش در منطقه را به نفع ما تغییر بدهد یا حداقل یک موازنه برابر را برای ما ایجاد بکند، به همین دلیل ما باید از میانبرها برای موقعیت خودمان استفاده کنیم.
ظرفیت های هند در روابط منطقه ای با ایران
وی در پاسخ به این سوال که در ارتباط با هند وضعیت میانجیگری ایران چگونه خواهد بود؟» گفت: ما نقش هند را نمی توانیم نادیده بگیریم، هند کشوری بوده که هیچ وقت پر تنش نبوده است، ولی ویژگی های خاص خود را هم دارد و دارای جمعیت زیادی از مسلمانان است از سوی دیگر ما در منطقه نیاز به ارتباط با کشور هایی داریم که کشوری مستقل باشند و هند این ویژگی را دارد.
حجتی با بیان این که «هند در جهان، بازیگری نیست که خیلی به قول معروف توی چشمی باشد و با همه بازیگران بینالمللی کار میکند» افزود: این امتیازی برای ما به شمار میرود. ضمن اینکه موضوع افغانستان را هم نباید نادیده بگیریم. اگر زمانی ما بخواهیم به صورت جدی در ارتباط با افغانستان مانور بدهیم افغانستان برای آنها مهم است یعنی هر کشوری بخواهد در افغانستان بازیگر فعالی باشد باید پاکستان را متقاعد کند واز آن طرف خود هند در افغانستان منافع اقتصادی دارد.
حجتی در پاسخ به این پرسش که «آیا ایران در شرایط فعلی منطقه توانایی میانجیگری در بحران کشمیر را داراست؟» اظهارکرد: با توجه به شرایط فعلی این امکان وجود دارد. به خصوص اینکه ایران موقعیت استراتژیکی و ژئوپلتیکی خاصی برای ایفای نقش خواهد داشت. «حجتی» تصریح کرد: از طرف دیگر طبیعت روابط بی طرفانه ایران با هند و همزمان با پاکستان، توجیه نقش ایران را برای میانجیگری در بحران کشمیر فراهم ساخته است. در حالی که عربستان به طور کامل حمایت مالی خود را بیش از هند متوجه پاکستان میکند و همچنین ترکیه بیش از هند به پاکستان گرایش دارد.
نباید انتظار داشته باشیم بحران کشمیر در کوتاه مدت پایان یابد
این کارشناس مسائل شبه قاره، درباره چشمانداز میانجیگری ایران در این بحران پیش بینی کرد: این احتمال وجود دارد که همان گونه که پاکستان از میانجیگری ایران استقبال کرده است، طرف هندی نیز از این پیشنهاد ایران استقبال کند.
وی در عین حال تاکید کرد: این انتظار که با میانجیگری ایران، بحران کشمیر به طور کامل پایان یابد، با توجه به سیر تاریخی و ریشههای ملی هویتی این بحران، بسیار ایدهآل و دور از واقعیت است، با این حال ابتکار عمل ایران میتواند زمینه مذاکرات و گفتگوهای دو طرف را حداقل برای جلوگیری از تشدید بحران و جلوگیری از وضعیت جنگی منطقه کشمیر فراهم کند.