ایران در اندیشکده ها
تعداد بازدید : 86
به بهبود روابط ایران و عربستان امیدوار باشیم؟
انتشار این متن به معنی تایید تمام مطالب نوشته شده توسط نویسنده نیست و صرفا برای آشنایی خوانندگان با دیدگاه های رسانه های مختلف منتشر می شود.
منطقه خاورمیانه شاهد تشکیل پیمان ها و خصومت های جدید خواهد بود. یک جا اوضاع آرام می گیرد و جای دیگر اوضاع وخیم می شود. درگیری ها بر اساس منافع بازیگران منطقه ای و بین المللی در یک جا خاموش و در جای دیگر شعله ور می شود. پشت پرده و پشت درهای بسته، کاری در جریان است تا شیوه ای جدید برای روابط کشورها پدید آید و جلوی مشکلات مزمن گرفته شود. جنگ ها و اختلاف ها، سازمان ها و ملت های منطقه را فرسوده کرده است. هفته گذشته مقامات عالی رتبه ایرانی اظهارات ایجابی در قبال عربستان و دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داشتند، آخرین مورد اظهارات وزیر امور خارجه ایران، محمد جواد ظریف در نشست اقتصادی داووس بود که گفت هیچ معنا ندارد روابط ایران و عربستان خصمانه باشد، هر دو کشور می توانند در حل بحران های سوریه و یمن و بحرین با یکدیگر همکاری کنند. ظریف برای نخستین بار از همکاری های دو کشور که او آن را همکاری های «خوب» توصیف کرد، برای حل بحران ریاست جمهوری لبنان خبر داد. او همچنین از قربانی شدن صدها حاجی ایرانی در حج سخن گفت و همه اتهامات تکراری عربستان علیه تهران را مبنی بر حمایت از تروریسم رد کرد و از عربستان خواست که حقایق منطقه را درک کند و بفهمد هر چه اختلافات منطقه ای تشدید شود اوضاع پیچیده تر می شود. یک روز قبل از آن، حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از تمایل کشورش برای برقراری روابط خوب با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس سخن گفت و اظهار کرد که 10 کشور پیشنهاد میانجی گری را برای حل اختلافات میان عربستان و ایران داده اند. او گفت که امکان بازگشت «روابط» وجود دارد اگر عربستان سیاست های خود را در منطقه تغییر دهد. علی شمخانی، دبیرکل شورای عالی امنیت ملی ایران نیز بر اصرار تهران بر بقا و استمرار «حکومت فعلی عربستان» و اهمیت غلبه بر رشد افراط گرایی و دفاع از وحدت اراضی کشورهای منطقه و ممانعت از تسلط تفکر تروریسم بر آنها و تهدید مصالح استراتژیک کشورهای اسلامی جهان تاکید کرد. نشانه های نزدیک شدن روابط با سواحل ایرانی خلیج فارس با وساطت و میانجی گری طرف های منطقه ای و بین المللی و تلاش ها و پیام های «محافظه کارانه» سواحل عربی خلیج فارس همراه شد. عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان بارها اعلام کرده است که اگر ایران رفتار و سیاست های خود را تغییر دهد، در امور دیگران دخالت نکند و دست خود را از عربستان و متحدانش بیرون بکشد، هیچ مانعی برای گشودن صفحه ای جدید و سازنده در «روابط بهتر» با ایران بر اساس اصول حسن همجواری وجود ندارد. بعد از نشست کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در بحرین، در ماه گذشته میلادی، وزارت امور خارجه کویت اعلام کرد که ماموریت یافته است پیام های کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را به ایران منتقل کند، از جمله گفت وگو با تهران و حل همه پرونده های منطقه ای. اما ابراهیم جعفری، وزیر امور خارجه عراق هفته گذشته پرده از حقایق برداشت و فاش کرد که عملا پیام هایی را میان ریاض و تهران رد و بدل کرده است تا به بحران جاری در روابط دو کشور پایان دهد و پلی میان آنها بسازد. شکی نیست که راه صلح و در پیش گرفتن راه مذاکره، حکیمانه ترین و عقلانی ترین راه است که می تواند به سود دو طرف تمام شود و به جنگ های جاری پایان دهد. همچنین می تواند با فاصله ای بسیار، کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را به بزرگ ترین شریک تجاری برای ایران تبدیل کند. اگر تلاش کنیم از اظهارنظرهای جدید مقامات رمزگشایی کنیم، در می یابیم که تغییرات بین المللی توفانی در راه است، مثل ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید و اظهار مواضع صریح در روابط ایران و عربستان سعودی. همچنین حضور روسیه که بر معادلات جاری در منطقه – مثلا سوریه – در کنار چین و فرانسه و پاکستان فشار می آورد تا دو طرف خلیج فارس را به هم نزدیک کند. وضعیت بین المللی بسیار حساس است و حکایت از پیشرفت دارد، همچنین موازنه های قدرت و جنگ های میدانی، نشان دهنده وابستگی هر یک از دو طرف به 2 محور رقابت است. این وضعیت نشان داده است که هر کدام از دو طرف اگر بخواهد طرف مقابل را حذف کند، شکست خورده است. ارزیابی واقعی نیز نشان می دهد که هر کدام از دو طرف هزینه داده اند و دیر یا زود باید اختلافاتشان را حل کنند و از این مرحله بگذرند.
منبع:روزنامه الاهرام/ترجمه: دیپلماسی ایرانی