یادداشت
تعداد بازدید : 123
سلفی با مرگ
نویسنده : مجید فکری Social@khorasannews.com
روز گذشته پس از مدت ها درهای رحمت الهی باز شد و پس از استان های شمالی کشور شاهد بارش باران و رگبارهای شدید در استان خراسان رضوی و شمالی بودیم. اما طبق معمول سال های اخیر، این رحمت الهی برای برخی ها به بلا تبدیل شد از جمله در منطقه کلات و درگز در خراسان رضوی و نیز خراسان شمالی که برخی افراد ویدئوهای متفاوتی از آن را در شبکه های اجتماعی منتشر کردند. اما در این ویدئوها متاسفانه باز با معضل و آسیب فرهنگی- اجتماعی مواجه شدیم که خسارات سنگین جانی داشته و دارد و آن گرفتن سلفی و فیلم از سیل در فاصله کمی از مسیل است. سیلی که عدهای را به تماشای مرگ فرا میخواند و از مردم دعوت می کند تا یکی از وحشتناکترین یادگاریهایشان را به ثبت برسانند. گرفتن عکسهای سلفی بهویژه نشر آن در شبکههای اجتماعی یکی از تجربههای لذتبخش در سبک زندگی امروزی ماست، اما در این میان برخی از افراد برای اینکه عکس سلفی جالب و متفاوتی را به نام خودشان ثبت کنند اقدام به گرفتن سلفیهای عجیب و خطرناکی میکنند. کما اینکه در بارش بارانی که اواخر فروردین ماه سال جاری در چهار استان کشور آغاز شده بود، براساس آخرین آمارها، ٣٨ نفر در سیل ناشی از این بارندگی کشته شدند که به گفته مسئولان تقریبا نیمی از آن ها به خاطر گرفتن عکس سلفی و یا فیلم برداری از سیل به کام مرگ کشیده شدند.
حال این سوال پیش میآید که دلیل چنین رفتارهایی چیست؟ رفتارهایی که تئوریپردازان مدیریت بحران آن را «بحران ثانویه» یا «بحران مردم» توصیف کرده و اعتقاد راسخی به «مدیریت» آن دارند. اتفاقی که تجربه نشان داده در هر سه سطح پیش از بحران، حین بحران و پس از بحران مورد بیتوجهی قرار گرفته است. پیش از بحران به معنای آموزش مردم در شرایط عادی است؛ یعنی در مدارس، مهدهای کودک، دانشگاهها و . . . از طریق برنامههای تلویزیونی یا حتی در رسانهها. اما چنددرصد از جمعیت کشور چنین آموزشی را در مواجه شدن با بحران بهخاطر دارد؟ از بحث آموزش که بگذریم در بحث رفتارشناسی مردم، کارشناسان معتقدند مهمترین مسئله این است که برخی از مردم به دلیل کمبود یا نداشتن بهانههایی برای تخلیه هیجاناتشان به دنبال رفتارهای پرخطر هستند، در واقع آنها منتظر این هستند تا اتفاقی رخ دهد تا بتوانند هیجاناتشان را تخلیه کنند. متاسفانه مردم فشارهای انباشته شده روحی و روانی دارند که در روند عادی زندگیشان تخلیه نشده است و تا زمانی که تخلیه هیجانات به شکل درست آن اتفاق نیفتد از این دست رفتارهای پرخطر در حالات غیراستاندارد خواهیم داشت.
از سوی دیگر برخی رفتارهای وارداتی به جامعه عوارضی دارد که اگر نهادهای فرهنگی، رسانهها و مخصوصا صدا و سیما اقدام به پیشگیری از آن نکنند عوارض و آسیبهای این گونه رفتارها دامنگیر افراد و سایر مردم خواهد شد.
طبیعتا یکی از این رفتارها که متاسفانه همچون ویروس گریبانگیر بسیاری از افراد شده است سلفی گرفتن از اوقات تلخ، حادثهساز و لحظاتی است که ممکن است جان فرد را به خطر بیندازد. حالا این رفتار در بسیاری از شهرها و حتی روستاهای کشور توسعه یافته و متاسفانه به عنوان یک رفتار پذیرفته شده اجتماعی در حال نهادینهشدن است. علاوه بر این آن چه هم اکنون کارشناسان را نگران کرده به " سندروم دیدهشدن" برمیگردد. یعنی بسیاری از افراد به خاطر کمتوجهی خانواده و نهادهای اجتماعی و فرهنگی دچار چنین سندرومی شدهاند آن ها در واقع با گرفتن عکسهای سلفی و گذاشتن آن در شبکههای اجتماعی به دنبال لایک یا فالوئر هستند که این لایک و فالوئرها بستری برای گرفتن عکسهای عجیب و غریب شده است. در هر صورت چنین رفتار پر خطر اجتماعی هر دلیلی که داشته باشد باید هرچه زودتر مورد توجه مسئولان و متولیان صنعت فرهنگی و رسانه ها قرار گیرد تا پیش از تبدیل شدن آن به یک فاجعه عمومی ساماندهی و کنترل شود.