نگاهی به هزینه های نگهداری کودکان در مهد کودک ها
تعداد بازدید : 79
مهدها؛ کودک ساز یا پول ساز؟!
نویسنده : راحله شعبانی h.habibi@khorasannews.com
ساعت 7:45 صبح است. ماشینی کنار خیابان نگه می دارد. خانمی از ماشین پیاده می شود. در عقب را باز میکند. دو زانو روی پاهای خود مینشیند و با کودک تقریبا چهار ساله ای که گویی با او قهر است، مشغول صحبت میشود. زن که با کلماتی مثل "مامانم" بچه را مخاطب قرار میدهد سعی دارد فرزند خود را راضی کند تا از ماشین پیاده شود تا به اتفاق هم به مهد کودک بروند. او با نگرانی هر چند دقیقه یک بار به ساعت خود نگاهی میاندازد تا مطمئن شود هنوز وقت برای سر و کله زدن با کودک خود را دارد. اما دست آخر برای این که خود و همسرش را از دیر رسیدن به سرکار نجات دهد، کودک را با زور از ماشین بیرون میکشد. کودک بلافاصله شروع به گریه کردن، میکند. به نزدیکی آن ها میروم تا شاید بتوانم با شکلاتی که همراه خود دارم، مانع گریه کردن بیشتر بچه شوم. مادر کودک وقتی متوجه میشود من خبرنگار هستم، سفره دل خود را باز میکند. او میگوید با این که هزینه های مهد برای او و همسرش زیادی آب خورده است اما به خاطر فضای نه چندان جذاب مهد، کودکش رغبتی به بودن در آن جا ندارد. او ادامه میدهد: «در ابتدای هر ماه علاوه بر شهریه پایه ای که از سوی بهزیستی تعیین میشود، هزینه های گزاف دیگری تحت عناوین مختلف مانند فوق برنامه ها، اردوها، صبحانه، ناهار و... دریافت میکنند که با توجه به نرخ های روز بازار اصلا معقول نیستند.» او مدعی است که نظارتی بر مهد ها وجود ندارد و هر مهدکودکی با توجه به هزینه های خود، قیمت هایی را تعیین میکند. با صحبتهای او مصمم میشوم با رفتن به اداره بهزیستی در مورد این هزینه ها تحقیقاتی انجام دهم. در ادامه چکیده این بررسی را مطالعه خواهید کرد.
با توجه به اهمیت محیطی که کودک زمان خود را در آن سپری میکند و تاثیر آن بر رشد و موفقیت او در بزرگ سالی، نوع مهدکودک، امکانات و خدمات آن جا، سطح تحصیلات و نحوه برخورد مربیان و ... برای خانواده ها حائز اهمیت است. از این رو مهد کودک ها با دانستن این موضوع با صرف هزینه هایی در زمینههای مختلف تلاش میکنند تا با بالاتر بردن خدمات و امکانات خود در عرصه رقابت با سایر مهد ها پیروز شوند و کودکان بیشتری را جذب کنند. شاید یکی از دلایل زیاد بودن شهریه های فعلی مهدها همین صرف هزینه های کلان بر سر جذب بیشتر کودک باشد. یکی از مدیران مهدهای تهران با اشاره به این موضوع گفت: عدم تعادل میان میزان شهریه تعیین شده از سوی سازمان بهزیستی و میزان هزینه های تمام شده مهد کودک ها، باعث شده است تا مهد ها برای جلوگیری از ورشکستگی مهد، بر اساس هزینه های تمام شده خود، از والدین شهریه دریافت کنند که البته با میزان شهریه تصویب شده توسط سازمان بهزیستی اختلاف فاحشی دارد. شهریه پایه مهد کودک ها هر سال توسط سازمان بهزیستی اعلام میشود. به طور طبیعی هر سال نزدیک به 10 درصد به شهریه های اعلام شده سال قبل افزوده میشود.
البته هر مهد کودک متناسب با خدمات مختلفی که ارائه میدهد، میزان شهریه های متغیری خواهد داشت. مهدهای کودک مانند هتلها با توجه به امکانات و کیفیت خدماتی که ارائه میدهند، با تعداد ستارههایشان طبقهبندی و به طور کلی به سه طبقه عمده، یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره تقسیم میشوند. درنوع دیگری نیز به دودسته کلی، مهد های روستایی و مهدهای شهری تقسیم میشوند. تفاوت در تقسیم بندی کیفی مهد کودکها بر میزان شهریه آن ها تاثیر میگذارد. علاوه بر این موضوع، مهدها شهریه های متفاوتی را از کودکان با سنهای متفاوت دریافت میکنند. ولی به طور کلی از لحاظ سنی به سه گروه شیرخوار، نوپا و نوباوه تقسیم میشوند. کودکان 6 ماهه تا 2 ساله جزو گروه شیرخوار، 2 تا 3 ساله جزو کودکان نوپا و با سن3 تا 6 سال در گروه نوباوه قرار میگیرند.
در جدول میزان شهریه پایه ای که توسط بهزیستی به مهدکودک ها ابلاغ شده است،مشاهده خواهید کرد.
شهریه ابلاغی طبق روال سنوات گذشته به منظور رعایت بخشنامه وزارت صنعت و معدن و تجارت مبنی بر تعیین شهریه مهدکودک ها، بر اساس درجه بندی و ارتقای کیفیت خدمات مهدکودک ها تعیین شده است. این شهریه بدون احتساب هزینه های تغذیه، شامل ناهار و شام است. در صورتی که با موافقت والدین، مهدها چاشت ارائه کنند، طبق بخشنامه صادر شده از طرف سازمان بهزیستی، حداکثر هزینه مجموع آن ها نباید از 80 هزار تومان بیشتر شود. این درحالی است که برخی از مهدها به دلایل مختلفی مانند گرانی، هزینه های کلانی برای صبحانه و ناهار کودک از والدین دریافت میکنند. به عنوان مثال یکی از مهدهای مشهد با ادعای این که حرف اول را در زمینه تغذیه کودک در میان سایر مهد ها میزند، گفت: هزینه تغذیه کودک هر ماه یک میلیون و 170 هزار تومان است. این در حالی است که با احتساب روزهای تعطیل به طور متوسط 26 روز کودک در مهد، غذا دریافت خواهد کرد که شامل52 وعده غذایی است. با در نظر گرفتن این موضوع و همچنین کمتر بودن غذای کودک نسبت به یک بزرگ سال هر وعده را هم 10 هزار تومان در نظر بگیریم، به طور ماهانه520 هزار تومان آب خواهد خورد. یعنی حتی کمتر از نصف قیمت ارائه شده توسط این مهد کودک. اما هزینه اعلامی برای صبحانه از سوی بهزیستی ، ماهیانه 25 هزار تومان و برای ناهار 55 هزار تومان تعیین شده است که این هم نیازمند رضایت نامه کتبی والدین و در قالب قرارداد خواهد بود. همچنین مهد ها تنها در صورت داشتن تاییدیه بهداشتی برای آشپزخانه، اجازه توزیع غذا را دارند.
تهیه و تامین لوازم بهداشتی مصرفی مهد کودک ها طبق قانون بر عهده خود مهد هاست و دریافت وجهی بدین منظور از والدین تخطی محسوب میشود. اما لوازم تحریر مورد نیاز کودک برعهده خود والدین است. در صورت رضایت کتبی از سوی والدین و پرداخت هزینه مزبور، مهدها میتوانند این لوازم را خود تهیه کنند. البته با توجه به این که مهد ها معمولا قیمت های بالاتری درخواست میکنند، به نظر میرسد که تهیه این وسایل توسط خانواده ها اقتصادی تر باشد. مهد ها میتوانند حداکثر 5 فعالیت فوق برنامه را با به کارگیری مربیان دارای مهارت به کودکان ارائه کنند. این فوق برنامه ها باید در سه محور فعالیت های ورزشی، هنری و فرهنگی باشد. شرکت در فوق برنامه ها، اختیاری است. این برنامه های اضافی با رضایت کتبی والدین و مطابق با قرارداد منعقد شده بین والدین و مهد کودک صورت خواهد پذیرفت. شهریه تمام کلاس های فوق برنامه جدا از شهریه پایه دریافت خواهد شد. معاون امور اجتماعی بهزیستی تهران شهریه فعالیت های فوق برنامه را حداکثر پنج درصد شهریه نهایی هر مهد کودک اعلام کرد. همچنین هیچ اجباری برای شرکت در کلاس های فوق برنامه وجود ندارد. در صورتی که به هر دلیلی کودکی در فعالیتهای فوق برنامه شرکت نکند، مهد کودک موظف است، برنامه هایی که از سوی بهزیستی تعریف شده است را انجام دهد. از جمله این برنامه ها تدریس کتاب های مختلف در زمینه علوم، ریاضی و ... است. مهد ها با تبلیغات فراوان و گذاشتن عناوینی جذاب و مشتری پسند برای کلاس های خود سعی در جذب والدین دارند تا از این طریق پول هنگفتی به جیب بزنند. چندی پیش مادری میگفت: با این که 350 تومان به عنوان شهریه پایه پرداخت کرده بودم، تنها برای دو کلاس فوق برنامه زبان و قرآن، هزینه های مهد تا 500 هزار تومان افزایش پیدا کرد. حتی برخی مهدها با این که تنها مجاز به ارائه حداکثر 5 فعالیت فوق برنامه هستند گاهی تا 20 فوق برنامه نیز ارائه میدهند. مهدکودک ها مجازند در صورت رضایت والدین حداکثر یک اردو، گردش علمی و بازدید تفریحی در ماه برگزار و مبلغ 6 هزار تومان بابت هزینه چاشت و رفت و آمد دریافت کنند. اما هزینه ورودی به مرکز بازدیدی و تفریحی بر عهده خود والدین است. ساعت کاری مهد ها در مشهد بین 6:30 صبح تا 14:30 است. در صورتی که والدین خواستار نگهداری بیشتر کودک در مهد باشند باید هزینه اضافه بپردازند. برای هر ساعت اضافه فعالیت مهدها در هر گروه سنی، شهریه ماهانه هر کودک تقسیم بر تعداد ساعات فعالیت عادی مهد در طول یک ماه برای همان گروه سنی خواهد بود. مهدها مجازند شهریه را سالانه یا ماهانه و یا یک جا با توافق والدین دریافت کنند و هیچ محدودیتی در این باره وجود ندارد. دریافت هرگونه وجهی در قالب ارائه خدمات ویژه و تخصصی مانند کانال های تلگرام، عضویت خانواده ها و سایت ها و... و یا حتی با اخذ رضایت از والدین تحت عناوین فوق ممنوع است. طبق اطلاعیه ای که در تاریخ 23 اسفند 95 از طرف اداره کل بهزیستی منتشر شد، امکان مشاهده تصویر آنلاین مهد کودک توسط والدین، با توجه به پیامد های نامناسب حقوقی، اخلاقی و امنیتی به هیچ عنوان مجاز نیست. از این رو به هیچ وجه نباید از RLB یا همان مشاهده تصاویر آنلاین به عنوان تبلیغ برای مهد کودک استفاده کرد. متاسفانه با وجود گذشت تقریبا 6 ماه از این قانون، همچنان بسیاری از مهد کودک ها از این گزینه به عنوان تبلیغ سازنده در برگه های تبلیغاتی خود استفاده میکنند. بعد از ثبت نام والدین متوجه می شوند، تنها این تبلیغی بیش نبوده و این ترفندی برای جذب بیشتر مشتری است و عملا امکان پذیر نیست. طبق قانون، مهد ها باید بخشنامه شهریه را در معرض دید عموم قرار دهند. همچنین والدین می توانند به راحتی با مراجعه به بهزیستی منطقه از تمام جزئیات شهریه مهد ها آگاهی یابند. از طرف دیگر مهد کودک ها نیز با توجه به دستمزدهای بالای مربیان وهمچنین هزینه های مربوط به برق و آب و وسایل بازی و ... به سختی خود را سرپا نگه میدارند. لازم است سازمان بهزیستی با دقت بیشتری هزینه ها را بسنجد و شهریه هایی متناسب تعیین کند تا هم والدین راضی باشند و هم مهد کودک ها.