کشور به سوی وضعیت اقلیمی گرم و کم بارش درحرکت است
عقب افتادگی های بارشی در پاییزجبران نمی شود
دانش پور- دلچسبی روزهای پاییزی نه تنها به بارندگی های این فصل است بلکه امیدی برای جبران کمبود بارش در روزهای گرم و خشک سال است. اما بیش از یک ماه و نیم از پاییز گذشته است و بیشتر مناطق کشور از باران محروم بوده اند. رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم بر این موضوع صحه می گذارد که شش استان کشور طی مهر ماه هیچ بارشی نداشته اند. این گونه می شود که مسئولان و حتی مردم، دیگر نمی توانند از کنار دغدغه خشکسالی به راحتی بگذرند. به ویژه وقتی یکی از مسئولان تاکید می کند که «همه ما باید بپذیریم در کمربند خشک دنیا قرار داریم و هیچ راهی هم وجود ندارد که این جایگیری جغرافیایی را تغییر دهیم، ما باید بپذیریم که بارش در کشور ما یک سوم بارش های دنیاست ، وضعیت اقلیمی کشورمان گرم است و گرم تر و کم بارش تر هم می شود و علاوه بر این بررسی ها نشان می دهد در خوش بینانه ترین حالت به سمت کمتر شدن بارش ها و بیشتر شدن دما پیش می رویم بنابراین هیچ چاره ای نداریم جز آن که باید مراقبت بیشتری داشته باشیم و به سمت حل شدن مشکل حرکت کنیم .»
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، در گفت و گو با خراسان همچنین با اشاره به این که کل کشور از اول مهر۹۶ تا نیمه آبان، 9 میلیمتر بارش دریافت کرده است، اظهار کرد: با توجه به این که میانگین بارش بلندمدت کشور در همین دوره زمانی 4/17 میلیمتربود، بارش مهر امسال نسبت به بلندمدت حدود 49 درصد کاهش نشان می دهد.شاهرخ فاتح با اشاره به مقایسه بارش مهر امسال با سال گذشته گفت: بارش مهرماه، سال گذشته 8/10 میلیمتر بود بنابراین بارش مهر امسال نسبت به سال گذشته، 1/17 درصد کاهش را نشان میدهد.رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور همچنین با اشاره به وضعیت بارشی استان تهران طی ماه گذشته اظهارکرد: استان تهران از اول مهر۹۶ تا نیمه آبان ، 1/8 میلی متر بارش دریافت کرده، این در حالی است که بارش بلندمدت این استان 24 میلیمتر است بنابراین تهران نسبت به بلندمدت حدود 66 درصد کاهش داشته است.
فاتح، هرمزگان، یزد و سیستان و بلوچستان را استانهایی برشمرد که از اول مهر۹۶ تا نیمه آبان هیچ بارشی دریافت نکردند. وی افزود: تعدادی از استانها شامل کهگیلویه و بویراحمد، فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، بوشهر و کرمان بارش بسیار ناچیزی داشتند.
آمارهای موجود درباره وضعیت بارندگی ها در کشور در حالی است که به گفته رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور ما باید بپذیریم که در کمربند خشک دنیا هستیم ، بارش ما کمتر از یک سوم بارش های دنیاست و وضعیت اقلیمی ما گرم است و گرم تر و کم بارش تر هم خواهد شد و در خوش بینانه ترین شرایط به سمت کمتر شدن بارش و بیشتر شدن دما حرکت می کنیم. فاتح افزود: در چنین شرایطی چاره ای وجود ندارد جز این که تمام مسئولان و سیاست گذاران در بخش های مختلف صنعت و کشاورزی و همه مردم مراقبت بیشتری داشته باشیم و به سمت تعدیل مشکل حرکت کنیم. وی تاکید کرد: ما در شرایطی قرار نداریم که بتوانیم به روش های گذشته در بهره برداری بی رویه از منابع آب ادامه دهیم بلکه باید درباره رویکردهایمان تجدیدنظر کنیم که خوشبختانه اقدامات بسیار خوبی در مسیر این تجدید نظرها آغاز شده است.
وی توضیح داد: طبق پیش بینی های فصلی پژوهشگاه اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور درباره بارش ها و درجه حرارت ، در 2-3 ماه آینده وضعیت مناطق مختلف کشور چندان چشم انداز مناسبی ندارند. اگر چه امیدواریم در زمستان وضعیت بهتر شود ولی تا اوایل زمستان ، شاهد بارش های مناسب که عقب افتادگی های بارشی راجبران کند، نخواهیم بود؛ این اطلاعات نشان می دهد دما نیز، در بسیاری از مناطق گرم تر از شرایط طبیعی خود خواهد شد.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور در پاسخ به این سوال که آیا راهکاری برای تعدیل وضعیت خشکسالی طی ماه ها و حتی سال های آینده وجود دارد؟ خاطرنشان کرد: مهم ترین راهکار این است که تمام ذهنمان را روی این نکته متمرکز کنیم که در چه اقلیمی هستیم و از اقلیم مان به اندازه ظرفیتی که دارد توقع داشته باشیم و فعالیت هایی که انجام می دهیم در تناقض با واقعیت های اقلیم و پهنه های طبیعی ما نباشد. به عبارتی ما باید الگوی بهینه مصرف در حوزه کشاورزی، صنعت و شرب را مدنظر قرار دهیم.
فاتح تاکید کرد: طی سال های اخیر ما از منابع آب مان بیشتر از آن چه که حق داریم استفاده کرده ایم و بدهکار طبیعت هستیم . وی در پاسخ به این سوال که آیا سهم بخش های مختلف در حوزه صنعت ، کشاورزی یا شرب در حوزه مصرف آب مشخص است؟ توضیح داد: درباره این موضوع در کشور اختلاف نظر وجود دارد و هیچ مطالعه متقنی که در آن سهم مصرف آب مشخص شده باشد وجود ندارد. بدین معنا که وزارت کشاورزی میزان مصرف آب درحوزه کشاورزی را 65 تا 70 درصد اعلام می کند اما وزارت نیرو از سهم 90 درصدی مصرف آب در همین بخش سخن می گوید. درحالی که وزارت کشاورزی معتقد است این عدد اغراق آمیز است . البته میزان مصرف آب شهری به ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران هم دارای اهمیت است.
فاتح با تاکید بر این که خوشبختانه در برنامه ششم توسعه و با راهکارهای اندیشیده شده شرایط به سمت تعدیل وضعیت پیش می رود، خاطرنشان کرد: در این شرایط یکی از راهکارها این است که در کوتاه مدت الگوی بهینه مصرف و همچنین اقدامات اساسی نظیر آبخیز داری و جلوگیری از هدر رفت منابع آب رعایت شود و در میان مدت و بلند مدت هیچ توسعه و فعالیت توسعه ای را بدون در نظر گرفتن این که کشور ما روی کمربند خشک دنیا قرار دارد ،اجرایی نکنیم .