آشنایی با حال و هوای کتاب های برگزیده و منتخب دهمین جایزه جلال آل احمد
تعداد بازدید : 76
9 برگزیده و منتخب در دهمین ایستگاه «جلال»
ناصر رعیت نواز- جایزه جلال آل احمد به دهمین ایستگاه خود رسید و این جایزه ملی و فراگروهی بار دیگر منتخبان و برگزیدگان خود را شناخت. در این دوره به گفته احمد دهقان «عضو هیئت داوران»، آثار نویسندگانی که تازه وارد دنیای ادبیات شده اند بیشتر به چشم آمد. بخش های داستان کوتاه، مستندنگاری و نقد ادبی هیچ برگزیده ای نداشت. در بخش رمان، کتابهای «این خیابان سرعتگیر ندارد» اثر مریم جهانی و «بیکتابی» اثر محمدرضا شرفی خبوشان به طور مشترک به عنوان برگزیده انتخاب شدند.در این دوره جایزه جلال، بخش ویژه کار و اقتصاد مقاومتی نیز به بخش های رمان، داستان کوتاه، مستند نگاری و نقد ادبی اضافه شد که هفت منتخب داشت که به بررسی موضوعات اجتماعی ، کارآفرینی و اقتصاد مقاومتی پرداخته بودند. در ادامه سعی کرده ایم برای شناخت بیشتربرگزیدگان و منتخبان این جایزه ملی، شما را با حال و هوای این کتاب ها آشنا و وارد دنیای آن ها کنیم تا قبل از خواندن با فضای کلی کتاب، آشنا شوید.
این خیابان سرعت گیر ندارد
نویسنده : مریم جهانی
رمان این خیابان سرعت گیر ندارد، رمانی است اجتماعی که اواسط تابستان امسال توسط نشر مرکز به بازار کتاب آمد. شاید همهچیز از یک موضوع انشای ساده در دوره راهنمایی نویسنده شروع شد: «در آینده میخواهید چهکاره شوید»؟ راوی «این خیابان سرعتگیر ندارد» میخواهد راننده تاکسی شود. میخواهد با وجود تنعم خانواده، این شغل مردانه را برگزیند.
در این کتاب می خوانیم: «مخاطب این حرفها دیوار بود یا سینی چای یا تلویزیون یا... پدر عادت داشت حرفش را خیره به جایی غیر از چشم مخاطبش بزند. اصولا اشیا را انتخاب میکرد چون زبان پاسخ گویی نداشتند. از پاسخ شنیدن بیزار بود. از پرگویی بیزار بود. مادر اما مثل ظرفی که زیر چکچک سماور میگذارند، به ظهر نرسیده پر میشد از حرف. پدر که برمیگشت از سر کار ناهار و چایاش را میداد و در همین حین زبانش هم کار میکرد. همه میدانستیم مادر فقط گوشهای پدر را لایق شنیدن حرفهایش میداند. همه میدانستیم وقتی پدر زل میزند به تلویزیون و میگوید: صداشه ببرین، یعنی مادر خفه شود. یعنی پدر ظرفیتش پر است.»
داستان، روایت تقابل فردی است عاصی و چارچوب شکن با جامعه ای به ظاهر شهری و مدرن اما در باطن دارای نمودهای جامعه ای سنت زده.شهره، راویِ زنِ داستان از همان نخستین بندهای رمان، این تقابل را در واگویه های درونی خود به نمایش می گذارد. «در کلان شهر ما زنی پیدا نمی شود که دنده های دوزاری را مثل من با لذت عوض کند یا دخلش که پر شد خوشی بزند زیر دلش و ویرش بگیرد آینه بنز پارک شده بغل خیابان را ببوسد. یا سر ظهر و سر چراغ که راهی می شود خانه شیشه های تاکسی اش را بالا بکشد و ولوم استریو را تا اند سرسام بلند کند تا کوفتگی کت و کولش در برود. در کلان شهر ما زن ها محتاط رانندگی می کنند و نمی دانند چه کیفی دارد شنیدن ناله موتور وقت دنده معکوس... در کلان شهر ما زن ها یک دنده می شناسند. دنده مُرده.»آن چه این رمان را از دیگر رمان های زنانه کنونی متمایز می کند، پرهیز از زنانه نویسی های مرسوم و پرداخت تازه شخصیتی کنش مند در بستری از خرده روایت هاست.«این خیابان سرعتگیر ندارد» سال 1395 توسط نشر مرکز در 151 صفحه و به قیمت 12 هزار و پانصد تومان روانه بازار شد.
بیکتابی
نویسنده : محمدرضا شرفی خبوشان
این اثر در ژانر رمانهای تاریخی طبقه بندی می شود و به موضوع «کتاب» میپردازد. رمان، نگاهی به یک واقعه تاریخی دارد و سعی می کند ارزش گذاری به کتاب توسط ایرانیان را زیر ذرهبین قرار دهد. شاید بی اغراق بتوان این اثر را یک رمان شاهکار دانست. داستانی جذاب، شخصیت هایی تازه، زبانی سحرآمیز و زمانهای که کمتر از آن قصه ای شنیده ایم. اوج درگیری های مشروطه است و در بلبشوی تهران، یک دلال عتیقه به دنبال غارت کتاب های تاریخی است.«بی کتابی» از آن دست کتاب هایی است که به طور حتم بعد از تمام کردنش بازهم به سراغش خواهید رفت. این کتاب شخصیتهایی را نشان میدهد که «کتاب باز» هستند. البته از آن دسته کتاب بازهایی که فقط ظاهر کتاب برایشان مهم است و از محتوا و بطن کتاب غافل اند. «میرزا یعقوب آنتیکهفروش»، شخصیت اصلی رمان علاقه زیادی به نسخ خطی و چاپ سنگی دارد و برای دستیابی به کتابها،حاضر است حتی از جانش هم بگذرد. این کتاب خواننده را دعوت به تفکر میکند و از او میخواهد درباره رفتارهای خود بیندیشد. خواننده «بیکتابی» با پرسشهایی روبه رو میشود که باید جوابش را خودش بدهد و در واقع این کتاب خواننده را در موقعیت پرسش قرار میدهد.با این که این رمان در عصر قاجار روایت میشود اما متن کتاب قابل تعمیم به تمام تاریخ است و خواننده حس نمی کند این روایت مربوط به تاریخ خاصی است که دیگر تکرار نمیشود، بلکه آن را تلنگری به خود میخواند و خود را جای تکتک شخصیتهای اثر میگذارد.
وقتی در پایان کتاب، شخصیتها به دنبال یافتن «ضحاک» وارد غاری که در جست وجوی آن هستند، میشوند تصویری را میبینند که در واقع باطن آن هاست. آن هایی که از محتوای کتابها به دور هستند، در داخل غار با سایههای ضحاکوار خود روبه رو میشوند و ضحاک را در هیبت خودشان میبینند.ساختار روایت «بی کتابی»، کتاب را تبدیل به اثری کرده که خواننده باید در خوانش آن مشارکت داشته باشد و نویسنده کوشیده روایتی را ارائه کند تا مشتش پیش خواننده از همان ابتدا باز نباشد.رمان «بی کتابی» اثر محمدرضا شرفی خبوشان در 260 صفحه با قیمت 20هزار تومان از سوی انتشارات شهرستان ادب روانه بازار کتاب شده است.
بخش ویژه کار و اقتصاد مقاومتی
برج سکوت
حمید رضا منایی
از خواندن این رمان سه جلدی با حجم بسیارش، خسته نخواهید شد. نخستین مسئله مهم در این رمان، نوع مواجهه راوی با پدیده اعتیاد است. رمان در این زمینه شبیه یک اثر مستند اما با رعایت قواعد درام داستانی به درون ساختارهای زیستی که یک عضو اجتماع را به سوی پدیده اعتیاد سوق می دهد، سرک می کشد و علت های آن را واکاوی می کند.
رمان روایتی جذاب و پیشرونده دارد. برج سکوت داستانی با درونمایۀ اعتیاد است که در آن به مسائل دیگری همچون جنگ، شهرنشینی، روابط نامشروع، دغدغههای کودکانه، روابط اجتماعی و... نیز پرداخته شده است. این رمان شما را به جهان «هیچ آباد»یها خواهد برد، جایی که مشخص نیست کجاست اما میدانیم که در
حاشیه است.سه گانه برج سکوت توسط انتشارات نیستان در سال ۱۳۹۵ با قیمت هر جلد، ۲۲ هزار تومان برای مخاطبان بالای 16 سال منتشر شد.
سایه اژدها
محمد علی گودینی
در نگاه اول، جلد کتاب جلب توجه می کند. جلدی پارچه مانند که به لباس تا شده می ماند و مارکی که با نوشته های چینی از آن آویزان است. اگر دقت کنی، می توانی نوشته «سایه اژدها» را ببینی. جلدش جالب است، تا حدی هم گویای محتوا. محمدعلی گودینی در این داستان، یک کارگاه را روایت می کند. روایت یک کارگاه کوچک تولید مانتو در ناف تهران. کارگاهی که به صحنه جنگ بدل شده. نه جنگ کارگر و کارفرما، که جنگ تولید داخلی با تولید خارجی و به خصوص چینی. جنگ تولید داخلی با قاچاق. اتفاقا رابطه اوستا صابر این کارگاه مانتودوزی، با کارگرهایش بد نیست. البته با فراز و فرودهایی.
سایه اژدها در 224 صفحه و با قیمت 14 هزار تومان توسط عصر داستان در سال 1391 وارد بازار کتاب شد.
شازده حمام
محمد حسین پاپلی یزدی
اگر دوست دارید با شرایط اجتماعی گذشته ایران آشنا شوید، این کتاب دو جلدی را بخوانید. کتاب «شازده حمام» کتابی است بر اساس خاطرات شخصی نویسنده که به شیوه روایت داستانی نوشته شده است. با خواندن خاطرات این کتاب، خواننده میتواند به وجود اختلافات طبقاتی دیروز و امروز پی ببرد. از داستان های بسیار جذاب در جلد اول، داستان «زری خانوم» است که در شکمش یک غده ۹٫۵ کیلوگرمی وجود دارد و برای این که ثابت شود این غده، بچه نیست، عذاب و شکنجههای زیادی میکشد. کتاب شازده حمام طوری است که در قسمتهایی خنده بر لبان شما خواهد نشست و در قسمت هایی نیز اشکهای شما بر صفحات کتاب خواهد چکید.
دو جلد کتاب شازده حمام در 632 صفحه به قیمت 35 هزار تومان توسط نشر پاپلی در سال 1394 منتشر شده است.
پنجره ای به گذشته
متین غفاریان و بهراد مهرجو
«پنجرهای به گذشته» خاطرات علاءالدین میرمحمدصادقی است که دربارهاش شایعههای فراوانی مطرح است. برخی او را ثروتمندترین یا جزو 10 ثروتمند نخست ایران میشناسند. میرمحمدصادقی بخشی از تاریخ زنده اقتصاد و سیاست ایران است که خاطراتش به وسیله روزنامهنگارانی همچون بهراد مهرجو و متین غفاریان به رشته تحریر درآمده است. نگارش زندگینامه این چهره سرشناس، قطعا کار دشواری بوده و بنا بر اظهار نویسندگان کتاب، حدود دوسال جلسات مصاحبه و نگارش به دلیل تراکم کاری این فرد به طول انجامیده است. شاید مهمترین ایرادی که میتوان به کتاب گرفت، نگارش حدود 300 صفحه خاطرات در قالب مصاحبه است و شاید بهتر بود سبک داستانگویی برای نگارش آن مد نظر قرار میگرفت.این کتاب به وسیله نشر کارآفرین، در سال 1391 با 300 صفحه و قیمت 18 هزار تومان منتشر شده است.
سرگذشت نامه کار آفرینان
رضا یادگاری و مهشید سنایی فرد
سرگذشت نامه کار آفرینان ایران، کتابی است پر از سرگذشت کارآفرینان معاصر و موفق ایرانی. هدف از تهیه و گردآوری این مجموعه بررسی و شناسایی ویژگی افراد خلاق و کارآفرینی است که با سخت کوشی و تلاش مضاعف خود الگویی موفق در راه رسیدن به اهداف والای خود بوده اند. آنان می توانند برای افراد دیگر جامعه نیز راهنمای بزرگی باشند. در طول کتاب، نکتههای مدیریتی زیادی هم گفته شده که بسیار کاربردی است. می توان از این کتاب، مسائل زیادی یاد گرفت. این کتاب، کتابی نیست که فقط یک بار آن را بخوانید و کنار بگذارید و به طور حتم به دلیل حجم بالای مطالب مفیدش، بارها به سراغش خواهید رفت.
مجموعه یکصد جلدی کارآفرینان بزرگ ایرانی به همت مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف منتشر شده است.
میر نامیرا
میکائیل عظیمی
کتاب حاضر، زندگی و کارنامه استاد «میرمصطفی عالی نسب» است. این کتاب تلاش می کند روایتگر زندگی یکی از انسانهایی باشد که چندی در این سرا زیسته و با کوله باری سرشار از احترام، سفر اسرارآمیز خود را در دنیایی دیگر آغاز می کند. آن چه در پی خواهد آمد، قصهای است که با روایت سرگذشت یک فرد آغاز میشود و با گذر از هزارتوی سرنوشت، بدل به یک الگو و جریانی پندآموز میشود. قصه وام دار فردی است که در سیر زندگی اجتماعی و در کوره حوادث تلخ و شیرین، خود را ساخته و آبدیده کرده تا نماد و سمبل جریانی باشد که مقطعی حساس و درسآموز را در این دیار رقم زده است.
میر نامیرا در 200 صفحه به قیمت 18 هزار تومان توسط نشر نهادگرا در سال 1396 منتشر شده است.
نفحات نفت
رضا امیرخانی
نفحات نفت 12 بخش دارد که در هرکدام به بررسی مسائل مختلفی از فرهنگ و اقتصاد و... میپردازد. امیر خانی با جایگزینی کلمه سهلتی به جای دولتی از مدیران و به تبع آن، شرایط جامعه وابسته به آن میگوید و معتقد است: «حرکت از این اقتصاد سهلتی فَشل به سمت اقتصاد مردمی، یک حرکت فرهنگی است که در نهاد جانِ مردم بایستی اتفاق بیفتد و اقتصاد سهلتی فشل یعنی جایی که شبکه توزیع محصولاتش ایراد دارد و کمترین سود از آن حاصل میشود، که پول نفت، باشگاههای ورزشی ما را اداره میکند، که ورزشکارسالاری رخ میدهد، که کتابها را تولید اما عوامل موثر پسند مردم را حذف میکند و بعد مینالد که چرا مردم کتاب نمیخوانند.»
کتاب حاضر را نشر «افق» در 232 صفحه و به قیمت 14 هزارتومان در سال 1389 منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده است.