تحلیلی برصنعت تایردر کشور و وضعیت تایرسازان بورسی
تعداد بازدید : 130
چرخ تایرسازان می چرخد؟
نویسنده : غیاثی h.habibi@khorasannews.com
10 شرکت تایرساز کشور، طی یکی دو سال اخیر، عمدتا وضعیت خوبی نداشتند؛ مشکل اصلی شان هم، ثبات قیمت های داخلی با وجود تورم بوده است. مشکل دیگر را نیز واردات و مخصوصا ترجیح خودروسازان به استفاده از محصولات خارجی، با وجود محصولات با کیفیت داخلی، بیان می کنند. هم اکنون پنج شرکت تایرساز بورسی هستند و سه شرکت نیز قبلا در بازار سرمایه حضور داشتند اما به دلایلی نمادشان حذف شد. طبق آمار وزارت صنعت، در سال 1396 حدود 224 هزار تن لاستیک در کشور تولید شده است. بقیه نیاز بازار کشور، یعنی چیزی بیش از 170 هزار تن نیز از خارج وارد می شود. البته تایرسازان داخلی، دستی هم در صادرات دارند. در ادامه توضیح خواهیم داد سهم هرکدام از شرکت ها از این میزان تولید چقدر بوده است. همچنین به سراغ پنج شرکت بورسی تایرساز می رویم تا ببینیم وضع دخل و خرج و سوددهی تایرسازان چگونه است. این تحلیل ضمن ارائه تصویری از وضعیت صنعت تایر در کشور، مبنایی برای تحلیل بنیادین این صنعت برای سرمایه گذاران بورسی هم خواهد بود. صنعتی که طی روزهای اخیر در بورس، با وجود هیاهوی صنایع بزرگ فلزی، معدنی و پتروشیمی، مورد توجه قرار گرفته است.
تولید لاستیک در کشور؛ توقف روی 200 هزار تن
گفتیم که تولید لاستیک در کشور در سال 1396 حدود 224 هزار تن بوده است. این میزان از نظر تعداد تولید، معادل بیش از 30 میلیون حلقه تایر است. اما چنان که آمار وزارت صنعت (نمودار 1) نشان می دهد، تولید این محصول طی 13 سال گذشته در همین محدوده در حال نوسان بوده است و با وجود ظرفیت تولید بالا، 10 شرکت تولیدی این محصول، به دلیل ظرفیت خالی، نتوانسته اند میزان تولید کشور را افزایش دهند. گزارش های آماری وزارت صنعت نشان می دهد، همواره ظرفیت تولید لاستیک بسیار بیشتر از میزان محقق بوده است. مثلا در سال 1391 که فقط 210 هزار تن لاستیک در کشور تولید شده، ظرفیت تولید حدود 310 هزار تن بوده است.
آشنایی لاستیک سازان بزرگ کشور
در کشور 10 تایرساز داریم که پنج شرکت قبل از انقلاب و پنج شرکت دیگر بعد از انقلاب ایجاد شده اند. پنج شرکت بورسی و پنج شرکت دیگر عطای بازار سرمایه را به لقایش بخشیده اند. این شرکت ها که مجموعا 220 هزار تن تولید دارند، سهم های متفاوتی از بازار دارند به گونه ای که کارخانه های لاستیک بارز به تنهایی بیش از 30 درصد تولید داخل را به خود اختصاص داده اند. جدول یک مشخصات 10 تایرساز کشور را تشریح می کند.
واردات و صادرات لاستیک کشور
چنان که جدول 2 نشان می دهد، تولید لاستیک در کشور کمتر از 60 درصد نیاز را پوشش می دهد و بقیه آن از طریق واردات و قاچاق تامین می شود. تخمین میزان مصرف، طبق اعلام مسئولان صنفی، حدود 400 هزار تن در سال است که به انواع لاستیک سواری، اتوبوس، کامیون، صنعتی و ... اختصاص دارد. واردات تایر عمدتا مربوط به لاستیک های بزرگ مورداستفاده در کامیون و ... است.
حال و روز تایرسازان بورسی
گفتیم که از 10 شرکت فوق، نماد پنج شرکت هم اکنون در بورس فعال است؛ بارز، کویر، ایران تایر، ایران یاسا در بورس و آرتا ویل در بازار پایه فرابورس فعال اند. جدول زیر ویژگی های مالی این پنج شرکت را تشریح و مقایسه می کند. چنان که این جدول نشان می دهد، وضعیت سوددهی این شرکت ها در سال گذشته، نسبت به سال 95 به مراتب بدتر شده است. به جز پاسا که سال گذشته توانسته از زیان دهی بگذرد و سود اندکی بسازد، سه شرکت بورسی دیگر در سال 96 سود بسیار کمتری نسبت به سال 95 داشته اند. شرکت ها عمدتا با وجود افزایش فروش، دچار افزایش هزینه ها شده اند که همین باعث کاهش سوددهی شده است.اما چنان که جداول بعدی نشان می دهد، وضعیت از ابتدای امسال تغییر کرده است. علاوه بر رشد میزان فروش در سه ماه اول سال 97، نرخ فروش نیز عمدتا رشدقابل توجهی داشته است. نمودارهای زیر نشان می دهد که تغییرات قیمتی این سهم ها در روزهای اخیر چگونه بوده است. موضوعی که در کنار برخی اخبار خوب برای این صنعت، باعث شده است تایرسازان طی روزهای اخیر مورد توجه بازار قرار گیرند. البته باز هم باید صبر کرد و تا انتشار گزارش سه ماهه منتظر ماند تا ببینیم افزایش نرخ و افزایش فروش، چقدر به افزایش سود منجر خواهد شد.
تغییرات قابل توجه در نرخ فروش تایر
جدول 4 مربوط به یکی ازچهار شرکت تایرساز بورسی است که انواع، میزان و قیمت فروش محصولات را در بهار 97 با بهار 96 مقایسه می کند. چنان که در جدول 4 مشهود است، صنعتی بارز یا همان پکرمان، در فروش تایر بایاس 18 درصد و در فروش تایر رادیال 4.5 درصد افزایش نرخ فروش را تجربه کرده است. کل فروش هر یک از محصولات نیز 22 تا 108 درصد رشد کرده و کل فروش هم در مجموع 28.5 درصد رشد را نشان می دهد. بررسی های مشابه نشان می دهدپکویر نیز نرخ فروش تایر رادیال را بهبود بخشیده اما کل فروش کاهشی است. پاسا نیز انواع تایر و تیوب را 10.5 و 19 درصد گران تر از بهار 96 فروخته اما میزان کل فروش کاهش یافته است. نهایتا پتایر نیز توانسته است نرخ فروش را افزایش دهد اما میزان تولید و فروش کاهش یافته است.
سود تایرسازان رشد خواهد کرد؟
برای پاسخ به این سوال حتما باید منتظر گزارش سود و زیان سه ماهه بود و صرفا با تحلیل میزان فروش و حتی نرخ فروش، نمی توان قضاوت کرد. هم اکنون بازار به افزایش نرخ فروش در این گروه واکنش مثبت نشان داده اما ممکن است این واکنش از سر هیجان یا رفتارهای سفته بازی باشد. درباره نهاده های مورداستفاده در صنعت تایر، باید به انواع کائوچو (طبیعی و مصنوعی) و همچنین دوده صنعتی اشاره کرد که بعضا وارداتی و بسیاری نیز در شرکت پتروشیمی داخلی (مثل پتروشیمی بندر امام) تولید می شود.
در هر حال به نظر می رسد با توجه به تخصیص دلار 4200 تومانی و همچنین کنترل نرخ فروش پتروشیمی ها (با محاسبه خوراک آن ها با دلار 3800 تومانی) هزینه های مواد اولیه در این صنعت قابل کنترل باشد. البته هزینه نیروی انسانی همواره با افزایش دستمزد رشد می کند. هزینه های تامین مالی نیز تعیین کننده خواهد بود. ثبات یا رشد سودآوری تایرسازان به برایند عوامل فوق بستگی دارد که برای ملاحظه آن، کافی است تا پایان تیرماه صبر کنیم تا گزارش های جدید روانه کدال شود.