گروه بین الملل-ماشین جنگی ترکیه در شمال سوریه با فرمان اردوغان به راه افتاد. عملیات موسوم به«چشمه صلح» با بمباران مناطقی که گفته می شود تروریست ها در آن اسکان دارند در منطقه تل الابیض و راس العین آغاز شده است و به گفته منابع نظامی عملیات نیروی زمینی ترکیه بعد از بمباران های هوایی آغاز خواهد شد.بمباران های هوایی توسط هواپیماهایی که از پایگاه های نظامی ترکیه در دیاربکر و اینجرلینک که در نزدیکی مناطق مرزی سوریه هستند، انجام می شود. به موازات بمباران هوایی، توپخانه ترکیه نیز هدف های مد نظر را در شمال سوریه گلوله باران کرد. نیروهای کرد خواستار حمایت فوری نیروهای نظامی آمریکا در برابر حملات هوایی ترکیه به ویژه برای دفاع از غیرنظامیان شدهاند اما ترامپ به ارتش آمریکا دستور داده که هیچ کمکی نکنند.حتی در پی اظهارات قبلی درباره ضرورت عقب نشینی نیروهای آمریکایی از شمال شرق سوریه، رئیسجمهور آمریکا بار دیگر حضور نظامی این کشور در خاورمیانه را نادرست خواند و گفت «جنگهای بیپایان احمقانه» آمریکا رو به اتمام است.شبهنظامیان موسوم به ارتش آزاد نیز که این روزها نام ارتش ملی را بر خود گذاشتهاند اما در واقع وابسته و مزدور ترکیه هستند، در راه عزیمت به کوبانی و قامشلی هستند.حالا دوباره ترکیه بدون توجه به پیامد مداخلات پیشین خود، با ادعای این که چشمداشتی به خاک سوریه ندارد، تصمیم گرفته اهداف اعلامی زیر را در شمال شرق سوریه پیگیری کند:
* پیشگیری از کریدور تروریسم که نام دیگری برای منطقه خودمختار کردی در این منطقه تصور میشود؛
* آماده کردن 140 روستا و 40 شهرک در منطقه و بازگرداندن یک تا سه میلیون نفر سوری آواره از ترکیه به این منطقه، تحت حفاظت ارتش و اطلاعات ترکیه و به اصطلاح جیش الوطنی با تاکید بر این که سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و جامعه بین المللی باید بودجه این شهرک سازیها را در شمال شرق سوریه بر عهده بگیرند. طبیعتاً تلاش برای اسکان پناهندگان بدون رضایت آن ها طبق قوانین بین المللی غیرقانونی است درنتیجه آنکارا برای تشویق این پناهندگان طرح شهرسازی با هزینه 27 میلیارد دلاری در نظر گرفته که خود ناتوان از تأمین این هزینه است. حال در صورت مخالفت جهانی با اقدام نظامی ترکیه طبیعی است که جلب چنین کمکی از سوی جامعه بین المللی نامحتمل خواهد بود.
* بر مبنای طرح اعلامی ترکیه، ایجاد منطقه به اصطلاح امن به معنی گسترش منطقه اشغالشده سوریه در شرق فرات است. عقبنشینی گروه مسلح یگان های مدافع خلق و نیروهای دموکراتیک سوری به پایین خط فرضی 30 کیلومتر عمق خاک سوریه هم به معنی ایجاد دولت کوچک کردی در شرق فرات سوریه و هم مرز غرب عراق است. به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که اصرار اردوغان بر ایجاد چنین منطقهای، ورود به باتلاق بحران سوریه و تجزیه عملی این کشور همسایه است.
این در حالی است که اجرای توافق نامه آدنا بین آنکارا و دمشق (مصوب ۱۹۹۸) ظرفیت خوبی به عنوان طرح جایگزین ایجاد منطقه امن در شمال شرق سوریه محسوب میشود. این توافق در آن سال، دو کشور را از جنگی حتمی دور ساخت. آنکارا در آن زمان نیروهای خود را در مرزهای سوریه مستقر و تهدید به جنگ کرده بود. بر اساس ضمیمه شماره چهار توافق نامه آدنا، به آنکارا این حق داده شده بود که اعضای حزب کارگران کردستان را تا عمق پنج کیلومتری شمال سوریه تحت تعقیب قرار دهد. در مقابل، اجرای توافق نامه به معنای به رسمیت شناخته شدن مشروعیت دولت سوریه از سوی آنکاراست.
نگرانی بینالمللی از تصمیم ترکیه
سازمان ملل با ابراز نگرانی از به راه افتادن فصل دیگری از خونریزی و آوارگی جمعی در سوریه، اعلام کرد، برای بدترین شرایط آماده می شود. اتحادیه اروپا نیز هشدار داده است که غیرنظامیان بار دیگر قربانی حمله نظامی خواهند شد.دولت سوریه از این تصمیم ترکیه به شدت انتقاد کرده و آن را اشغالگری جدید خوانده است. ایران و روسیه نیز در باره تبعات این عملیات ترکیه هشدار دادهاند به ویژه این که میتواند فرایند راهحل سیاسی در ادلب را تحتالشعاع قرار دهد.از سوی دیگر،رسانههای ترکیهای مدعی هستند که از سال 2016 ترکیه با عملیات سپر فرات و شاخه زیتون در شمال غربی سوریه مناطقی را از دست کردهای سوریه و داعش آزاد و این امکان را فراهم کرده که نزدیک به 400 هزار سوری را که از بحران در این کشور گریختهاند به خانه خود در این مناطق بازگردانند. اما ترکها بسیار علاقهمند هستند تا کردهای سوریه را متصل به گروه کارگران کردستان (پکک) کنند و از این طریق بگویند نیروهای کرد سوری نیز تروریست هستند. آن ها YPG را شاخه سوری گروه تروریستی پکک میدانند. در این میان این سوال مطرح میشود رسانهها و افکار عمومی در ترکیه با آغاز یک درگیری همهجانبه و احتمال تلفات گسترده باز هم پشت سر دولت برای آغاز این جنگ خواهد بود؟