آتش ناتمام برج ها
در پی خاکستر شدن برج 17 طبقه رامیلا در چالوس، از نایب رئیس کمیسیون عمران و سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران پرسیده ایم که چرا دومینوی آتش سوزی برج های ناایمن تمام نمی شود؟
مصطفی عبدالهی- تصور میکردیم سوختن پلاسکو در تهران و برج سلمان در مشهد، دو تلنگر جدی برای کشور بوده و خیلیها را از خواب غفلت بیدار کرده، اما صحبتهای فرماندار چالوس بعد از سوختن برج «رامیلا» ثابت کرد تصورمان، یک تصور باطل است!
رامیلا، نامیرا نبود
خاکسترشدن برج 17 طبقه رامیلا در چالوس بار دیگر زنگ خطر ناایمنبودن بلندمرتبهها در کشور را بهصدا درآورد. حادثهای که اگرچه خوشبختانه تلفات جانی نداشت، اما بار دیگر ثابت کرد که اقدامات ما در حوزه قانونگذاری، پیشگیری و مقابله با آتشسوزی این گونه ساختمانها کارایی نداشته است. البته این انتظار را هم نداشتیم که فرماندار شهرستان چالوس، با وجود تجربههای مشابه این گونه آتشسوزیها در کشور، بگوید: «حادثه برج رامیلا، برای ما هشدار و تلنگری بود». این یعنی احتمالا مسئولان دیگر شهرها هم باید حتما در شهر خودشان چنین تجربه تلخی را داشته باشند تا تلنگری بخورند.
کمبود تجهیزات، نقص سیستم اطفای حریق
اما از این صحبت آقای فرماندار که بگذریم، نمیشود کمبود تجهیزات آتشنشانی و همچنین مشکل فنی سیستم اطفای حریق رامیلا را نادیده گرفت. به گفته رئیس آتشنشانی شهرستان چالوس «ساختار جعبههای اطفای حریق ساختمان رامیلا دچار ضعف در نصب و اتصالات بود و سیستم اطفای حریق خشک این برج هم غیرفعال بود». و این هم حرف تلخی که رئیس آتشنشانی چالوس زده و حسابی دل آدم را آتش میزند: «کمبود تجهیزات و امکانات آتشنشانی را بارها اعلام کرده و متذکر شده بودم تجهیزات اطفای حریق ساختمانهای بلند را نداریم».
بیش از 2هزار پلاسکوی خاموش!
30 دیماه سال گذشته و در سالگرد حادثه پلاسکو از آمار نگرانکننده ساختمانهای بلندمرتبه و بازارهای تجاری در کلانشهرها گفتیم: هزار ساختمان مشابه پلاسکو در تهران، بیش از 100 مجتمع و بازار ناایمن در مشهد، 174 مجتمع ناایمن در مرکز شهر اهواز، 10 واحد پرخطر در استان قم، حداقل 5 مجتمع تجاری ناایمن در اراک و بدون شک دهها و صدها مجتمع و بازار و مکان عمومی دیگر در دیگر شهرها.
نگرانیها به زودی فراموش میشود!
با سخنگوی آتشنشانی تهران گفتوگو میکنم؛ کلانشهری که بیشترین بلندمرتبهها و بهترین امکانات اطفای حریق کشور را در اختیار دارد. «جلال ملکی» که بهمن سال گذشته هم با ما درددل کرده بود، میگوید: مثل پلاسکو و سلمان و باقی بلندمرتبههایی که در آتش سوختند، حالا هم با آتش گرفتن برج رامیلا، چند روزی حسابی همه درباره ایمنی و اطفای حریق این ساختمانها صحبت میکنند و چند روز بعد دوباره همه چیز فراموش میشود، تا آتشسوزی بعد... .
از او درباره راهکار جلوگیری از اتفاقات مشابه میپرسم و او نکاتی را مطرح میکند که اگر گوش شنوایی برای آن باشد، میتواند احتمال حوادث بعدی را به شدت کاهش دهد:
- آتش گرفتن ساختمانهای بلندمرتبه، یک دغدغه و نگرانی در همه شهرهای بزرگ جهان است اما اگر میخواهیم این حوادث تکرار نشوند باید یک سری اقدامات انجام دهیم.
- یک بخش از این اقدامات، مربوط به تجهیزات آتش نشانیهاست که در شهری مانند تهران در حد نسبتا قابل قبولی است و ما علاوه بر لباسهای مجهز، نردبان 64 متری را که بلندترین نردبان آتشنشانی جهان است، داریم. اما این به معنای نداشتن کمبود در تهران نیست و درباره کمبود امکانات در سایر شهرها هم گزارشهای متفاوتی وجود دارد.
- بخش دیگر اقدامات، مربوط به ایمنی خود ساختمانها و مقاومت آنها در مقابل حریق است. یکی از مشکلات این حوزه، استفاده از مصالح غیرمقاوم در مقابل آتش مانند کامپوزیت، بهخصوص در نمای ساختمانهاست که فضای پشت آنها هم اغلب خالی است و مانند دودکش عمل میکند. وقتی نمای ساختمان قابل اشتعال باشد، احتمال حادثه را افزایش میدهد.
- باید سختگیریها برای دادن تاییدیه ایمنی ساختمانها بیشتر و جدیتر شود. در شهر تهران طی یک دهه اخیر این کار انجام شده است و همه ساختمانهای بالای 6 طبقه باید تاییدیه آتشنشانی را دریافت کنند، به همین دلیل میزان حوادث در این ساختمانها به شدت کاهش یافته و به جرئت میتوانم بگویم در آنها طی این سالها مورد منجر به فوت هم نداشتهایم.
- استفاده از درها و شیشههای دودبند، سیستم آبپاش داخلی، قطع خودکار برق ساختمان، پلههای اضطراری مجهز به سیستم تهویه و... از جمله اقدامات برای جلوگیری از آتشسوزی بوده که تاثیرات قابل توجهی داشته است.
البته ملکی تاکید دارد که همه این اقدامات، پیشگیرانه است و احتمال خطر را کاهش میدهد و نمیتوان گفت صد درصد مانع از حریق میشود.
تجهیزات صوری و موقتی!
از او درباره ضعفها و مشکلات موجود هم میپرسم و او به چند مورد اشاره میکند:
* دریافت تاییدیه اولیه اجباری شده اما تمدید آن اجباری نیست و به همین دلیل خیلی از ساختمانهایی که تاییدیه ایمنی آنها قبلا صادر شده، دیگر برای تمدید مراجعه نمیکنند.
* برخی مالکان برای اخذ تاییدیه، یک سری اقدامات صوری انجام میدهند و بعد آن را غیرفعال میکنند.
* در بخش فرهنگی ماجرا هم خیلی ضعف داریم و مردم حساسیتی روی این موضوع نشان نمیدهند. در راهروها دبههای بنزین و ضایعات نگهداری میکنند، جنسهایشان را در راهپله میچینند، نسبت به غیرفعال بودن سیستم اطفای حریق ساختمان حساسیتی ندارد و ... .
این هم حرف پایانی سخنگوی آتشنشانی تهران، که نمونهای است از خروار: «در شهر تهران، از 33 هزار ساختمان بالای 6 طبقه که توسط سازمان آتشنشانی بازدید شده، 3 هزار ساختمان نیاز به اقدامات فوری دارند و 129 مورد آن در وضعیت پرخطر هستند، هم ساختمانهای دولتی، هم تجاری و هم شخصی...».
نایب رئیس کمیسیون عمران در گفت و گو با خراسان:
شورای عالی شهرسازی به ماجرای آتشسوزی بلندمرتبه ها ورود کند
«اسماعیل حسین زهی» نایب رئیس کمیسیون عمران در گفتوگو با خراسان میگوید: با توجه به مشکلاتی که در حوزه ساختمانهای بلندمرتبه وجود دارد، باید شورایعالی شهرسازی و معماری به موضوع ورود کند. او معتقد است اگرچه لایحه مدیریت یکپارچه ایمنی شهر و روستا تسهیلکننده این حوزه بوده و کمیسیون عمران هم در حال بررسی و نهاییکردن آن است، اما برخی موضوعات مانند متناسب نبودن ساخت و سازهای بلندمرتبه با امکانات و زیرساختهای شهری، کمبود ایستگاهها و تجهیزات آتشنشانی، تخلفات از آییننامهها و قوانین ساختمانی، موضوعاتی است که لازم است شورایعالی به آن ورود کند تا از تکرار حوادث مشابه جلوگیری شود. حسینزهی به یک موضوع مهم نیز اشاره و تصریح میکند: ساخت و سازهای غیرمجاز که با انجام تخلف و دریافت مصوبه کمیسیون ماده 100 انجام میشود هم، یکی از مشکلات این حوزه است که درتلاشایم با پیگیری کمیسیون عمران، این تخلفات به جرم تبدیل شود و قابل پیگیری قضایی باشد.