یادداشت روز
تعداد بازدید : 73
ما و مکتب روح ا...
نویسنده : میرزا رضا توکلی political@khorasannews.com
14 خرداد هرسال و همزمان با سالروز رحلت بنیان گذار انقلاب اسلامی، نام امام خمینی (ره) بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان ها می افتد و طبعا بازخوانی اندیشه، سیره رفتاری و مکتب امام نیز عمق و گستره بیشتری می یابد. بدیهی است از اندیشه و مکتب امام همانند دیگر اندیشمندان و بزرگان تاریخ خوانش های مختلفی انجام می شود اما بی تردید تبیینِ خلف صالح او یعنی حضرت آیت ا... خامنه ای از اندیشه و سیره بنیان گذار انقلاب از ناب ترین تفسیر ها وتبیین های موجود درباره مکتب روح ا... است. درطول این سال ها ایشان به شیوه های مختلف به تبیین شاخص های این مکتب همت گماشته و نکات مهمی را دراین باره بیان کرده اند . شاید یکی از سخنرانی های رهبر معظم انقلاب درباره امام (ره)و شاخصه های اندیشه و سیره او، سخنرانی معروف 14 خرداد سال 90 ایشان باشد که به سراغ تبیین مکتب این عزیز سفر کرده رفتند و مکتب امام را به عنوان راه روشن و خط روشن حرکت عمومی و همگانی ملت ایران معرفی می کنند. مکتبی که رهبر فرزانه انقلاب عقلانیت و معنویت را دو بعد اصلی آن بر می شمارند که از دیدگاه ایشان هر کدام دارای مظاهر مختلفی است. رهبر حکیم انقلاب تکیه به آرای مردم و انتخاب مردمسالاری،قانون اساسی ، سرسختی و عدم انعطاف و اعتماد در مقابله با دشمن مهاجم و تزریق روح اعتماد به نفس و خوداتکایی و تحول گرایی در ملت را از جمله بارزترین مظاهر عقلانیت مکتب امام بر شمرده و در بخشی از سخنان خود خاطر نشان می کنند :« از جمله مسائلی که مظهر عقلانیت امام بزرگوار بود، این بود که ایشان به مردم تفهیم کرد که آن ها صاحب و مالک این کشورند. مملکت صاحب دارد. این حرف را در دوران حکومت های استبدادی بر زبان جاری می کردند که آقا مملکت صاحب دارد. مرادشان از صاحب مملکت، دیکتاتورها و مستبدانی بودند که بر کشور حکمرانی می کردند. امام به مردم تفهیم کرد که مملکت صاحب دارد و صاحب مملکت، خود مردم هستند.» ایشان در تبیین شاخصه های مکتب روح ا... به سراغ عنصر معنویت نیز رفتند و بارز ترین مظهر معنویت مکتب را اخلاص امام بیان کردند ، اخلاصی که سبب شده بود امام کار را برای خدا انجام دهد و « از اول، هرچه که احساس می کرد تکلیف الهی اوست، آن را انجام می داد. از فداکاری در این راه، امام ابا نکرد.»در شاخصه های مکتب امام عدالت از دیگر مهم ترین شاخصه هاست که به بیان رهبر انقلاب برخاسته از همان بعد عقلانیت امام است و تاکیدات پیوسته امام بر این موضوع نیز سبب شده که عدالت به خودی خود در کنار عقلانیت و معنویت از جایگاه ویژه ای در مکتب امام برخوردار باشد. واقعیت این است که عدالت به ویژه در مفهوم اجتماعی دستکم در سده های اخیر یکی از مهم ترین چالش ها و دغدغه های فکری و عملی اندیشمندان و مکاتبی است که مدعی بوده و هستند که برنامه ای جامع برای اداره زندگی بشر و سوق دادن او به سرحدّ کمال مطلوب دارند.
نگاهی به سیره و رویکرد امام (ره) به طور واضح شاخصه های مبرهنی از این مقوله را پیش روی ما قرار می دهد . برخورداری تمام اقشار از حقوق برابر،عمل بر اساس قانون و موازین قانونی،مساوی بودن همه در برابر عدالت، برخورداری تمام اقشار از رفاه و زندگی صحیح،پر کردن شکاف های طبقاتی،توزیع عادلانه ثروت و درآمدها، محو هر گونه تبعیض ، ظلم و استثمار،لغو امتیازات ویژه زمامداران، ارتباط نزدیک مسئولان با مردم و انتخاب مسئولان از میان مردم و... ابعاد جزئی تری از این شاخصه در کلام و سیره امام را مشخص می کند که البته این عدالت در هدف غایی و نهایی خود برای رسیدن انسان به کمال مطلوب معنوی اوست.
از نکات قابل توجه در تبیین شاخص های مکتب امام آن است که معظم له اخلاق را پایه اساسی مکتب امام معرفی و خاطر نشان می کنند که انقلابی گری و عدالت خواهی بدون اخلاق جایی در مکتب امام ندارد و آن را انحراف از مکتب می دانند :« اگر به نام عدالتخواهی و به نام انقلابی گری، اخلاق را زیر پا بگذاریم، ضرر کردهایم؛ از خط امام منحرف شدهایم. اگر به نام انقلابی گری، به نام عدالتخواهی، به برادران خودمان، به مردم مؤمن، به کسانی که از لحاظ فکری با ما مخالف اند، اما می دانیم که به اصل نظام اعتقاد دارند، به اسلام اعتقاد دارند، اهانت کردیم، آن ها را مورد ایذا و آزار قرار دادیم، از خط امام منحرف شدهایم.» تذکر ها و توصیه های هراز گاه ایشان به ویژه به برخی تریبون داران درباره مراقبت از خدای ناکرده بردن آبروی کسی خود مصداق بارزی از تقید به این شاخصه مهم مکتب امام است .مثلا همین چند وقت قبل بود که ایشان درهمین چارچوب و در پیامی به رئیس مجلس تاکید کردند که اسامی افراد پیش از اثبات جرم نباید رسانه ای شود،شاهد مثال های این موضوع البته بسیار است .
بدیهی است همان گونه که رهبر انقلاب تاکید کرده اند بازخوانی اصول مکتب امام یک راه جلوگیری از تحریف این اصول از سوی برخی است . باید مکتب امام و اصول امام را فهمید و طبق آن رفتار کرد و با آن عملکرد دیگران را سنجید.