شیخ ابراهیم زکزاکی ؛ رهبری که باعث گرویدن میلیونها آفریقایی به مکتب اهل بیت(ع) شد
دومین راهپیمایی بزرگ جهان برای «روز قدس» را در نیجریه برگزار کردیم
اشاره: بی تردید تبلیغ و ترویج اندیشه های امام خمینی(ره) و ارزش های انقلاب اسلامی ایران، در اقصی نقاط جهان، به ویژه در آفریقا، نیازمند استقامت، تدبیر و مدیریتی کارآمد است. دشمنان انقلاب اسلامی همواره از گسترش و توسعه یافتن آرمان های آن در میان ملت های محروم و مستضعف هراسیده اند. با این حال، اراده پولادین رادمردانی در نقاط مختلف جهان، هر روز بر تعداد علاقه مندان به آرمان های انقلاب اسلامی می افزاید. «شیخ ابراهیم زکزاکی»، یکی از مبارزانی است که با همت و تلاش بی وقفه اش، نقشی بزرگ در گسترش اندیشه های حضرت امام(ره) در غرب آفریقا و به ویژه، در کشور نیجریه داشته است. او به عنوان رهبر شیعیان نیجریه طی نزدیک به چهار دهه فعالیت در این کشور، میلیون ها نفر از مردم نیجریه را با انقلاب اسلامی و مکتب اهل بیت(ع) آشنا کرده است. شنیدن و خواندن دیدگاه های «شیخ ابراهیم زکزاکی» فرصتی مغتنم برای آگاهی از شرایط دشوار شیعیان نیجریه و تأثیر انقلاب اسلامی در غرب آفریقاست. آن چه در پی می آید، مشروح سخنرانی «شیخ ابراهیم زکزاکی» در نشستی در مسجد «المنتظر(عج)» مشهد است که پنجشنبه شب گذشته، به همت «مؤسسه فرهنگی مذهبی راه حق» برگزار شد.
غرب حتی نتوانست انقلاب را محدود کند
غرب و به ویژه آمریکا، طی بیش از سه دهه گذشته تمام تلاش خود را برای جلوگیری از رشد و نفوذ انقلاب اسلامی به کار گرفته است. غربی ها، زمانی که انقلاب اسلامی در شُرُف پیروزی بود نیز کوشیدند راه را بر موفقیت آن سد کنند؛ اما نتوانستند. آن ها از تمام توان و ابزارهایشان استفاده کردند، کودتا و جنگ به راه انداختند، شاید بتوانند این حرکت بزرگ و جهانی را متوقف کنند. گمان غربی ها این بود که انقلاب اسلامی ایران، مشابه همان انقلاب هایی است که در اقصی نقاط جهان، با حیله ها و ترفندهای استکبار جهانی نابود شده یا به انحراف کشیده شده است. باطل بودن این گمان خیلی زود برای غرب آشکار شد. آن ها نتوانستند به اهداف شوم خود برسند. غرب وقتی که دید از نابودی و به انحراف کشیدن انقلاب اسلامی عاجز است، کوشید آن را در مرزهای ایران محدود کند و اجازه ندهد تفکر و اندیشه انقلاب اسلامی در جهان و به خصوص در سایر کشورهای اسلامی منتشر شود؛ اما به خواست خداوند، تاکنون نتوانسته اند به این هدف خود برسند. با وجود همه فشارها و محدودیت ها، انقلاب اسلامی با رسالت جهانی اش، امروز در سراسر دنیا نفوذ قابل توجهی پیدا کرده است و با اقتدار به راهش ادامه می دهد.
امام (ره) باورهای مردم را تغییر داد
زمانی که امام خمینی(ره) به فرانسه عزیمت کردند، من در دانشگاه نیجریه، دانشجو بودم. در آن موقع مبارزه ایدئولوژیکِ سختی میان جوانانِ مسلمانِ انقلابی و طرفداران اندیشه های کمونیستی جریان داشت. بسیاری از محرومان و مظلومان دنیا، به خصوص در آفریقا، گمان می کردند اگر کمونیسم بر دنیا مسلط شود، همه مشکلات حل خواهد شد. بسیاری از جبهه های آزادیبخش آفریقا، که گرایش های مارکسیستی داشتند، به مردم القاء کرده بودند که ناجی آن ها هستند و آمده اند تا آن ها را از زیر یوغ استعمار نجات دهند. این گروه ها با همین تبلیغات گسترده، بسیاری از جوانان را به سوی مارکسیسم سوق داده بودند. این جریان ادامه داشت تا این که نهضت امام خمینی(ره) پدیدار شد و همه معادلات مارکسیست ها را به هم ریخت. امام(ره) با قدرت ایمان و منطق الهی خود در برابر نظام سرمایه داری نیز ایستاد و آن را به چالش کشید. کمونیست ها، که مدعی مقابله با سرمایه داری بودند و دیدگاه های خود را یگانه مسیری می دانستند که می توان با آن بر سرمایه داری غلبه کرد، جرأت انجام چنین حرکتی را نداشتند، اما امام خمینی(ره) جانانه ایستادگی کردند و سرمایه داری را به عقب راندند. رویکرد ایشان در معرفی اسلام به عنوان آیین نجات بخش همه مستضعفان جهان، دیدگاه مردم نسبت به این دین الهی را دگرگون کرد. عرضه اسلام انقلابی، که تا آن روز حتی عموم مسلمانان آشنایی چندانی با آن نداشتند، هنر این مرد الهی بود. در آن زمان کمونیست ها دین را تریاک توده ها معرفی می کردند یا می گفتند دین به عنوان سلاحی در دست سرمایه داری، برای حکومت بر توده های مستضعف جامعه است. در برابر این ادعا، تنها شخصیتی که دین را با مختصات انقلابی معرفی کرد و نشان داد اسلام می تواند هدایت کننده ملت های در بند برای رهایی از ظلم ستمگران باشد، حضرت امام(ره) بود. در پرتو همین تلاش ها بود که دیدگاه ها و باورهای مردم به شکلی بنیادین تغییر کرد. حقیقت این است که ما پیش از انقلاب تحت تأثیر اندیشه های افرادی مانند «حسن البناء» و «ابوالاعلی مودودی» بودیم، اما جاذبه اندیشه های امام(ره)، تمام آن دیدگاه ها را تحت تأثیر قرار داد و بر آن ها فائق آمد.
خاطره ای ماندگار از حضور در ایران
من این افتخار را داشتم که 35 سال پیش، در نخستین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، به ایران بیایم و در جشن های آن شرکت کنم. در آن سفر دیداری با حضرت امام(ره) داشتم. وقتی به نیجریه برگشتم، همه مشتاق بودند که بدانند از انقلاب اسلامی و شخصیت امام(ره) چه دیده ام؛ واقعاً شور و شوق عجیبی حاکم بود. برخی از دانشجویان، 12 کیلومتر راه را پیاده طی کرده بودند تا سخنان مرا بشنوند. سالن اجتماعات دانشگاه مالامال از جمعیت بود. تعدادی از دانشجویان که نتوانسته بودند به داخل راه پیدا کنند و صدای من هم به آن ها نمی رسید، شیشه های سالن را شکستند تا سخنان مرا بهتر بشنوند، اما من آن روز فقط اشک می ریختم. باور کنید نمی دانستم چگونه چیزی را که دیده و دریافته بودم به جوانان مشتاق عرضه کنم. یکی از دوستانم به من گفت، حال که نمی توانی آن چه را که درک کردی یک جا بیان کنی، آن را در سینه ات حفظ کن و به تدریج در اختیار ما بگذار. این چنین بود که حرکت ما در نیجریه آغاز شد.
دشواری های راه
فعالیت تبلیغی ما در نیجریه، در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی، با جذب ده ها نفر شروع شد؛ طی دهه 80 به صدها هزار نفر رسید و امروز میلیون ها نفر در نیجریه پیرو مکتب اهل بیت(ع) هستند. با این حال، رسیدن به این موفقیت به سادگی میسر نشد. اشاره کردم که دشمنان انقلاب اسلامی نمی خواهند انقلاب از محدوده مرزهای ایران فراتر رود. دشمنان انقلاب اسلامی بارها کوشیدند حرکت ما را متوقف کنند، اما نتوانستند. از سال 1981 تا 1989 میلادی، سه بار به زندان افتادم؛ مجموعاً 7 سال زندانی ام کردند. با این حال نتوانستند برای جلوگیری از گسترش اندیشه های انقلاب اسلامی در نیجریه کاری از پیش ببرند. این بود که خانه های دوست داران اهل بیت(ع) را ویران کردند. آنها گمان می کردند کوتاه می آییم، اما گمانی باطل بود. ما همچنان بر اعتقاداتمان پابرجا ماندیم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید باشکوه ترین راهپیمایی روز قدس، پس از ایران، در نیجریه برگزار می شود. میلیون ها نفر در این راهپیمایی، که در سی شهر نیجریه برگزار می شود، شرکت می کنند.
این حضور گسترده، در سال های اخیر، حساسیت دشمنان ما را برانگیخته است. آن ها بی رحمانه به صفوف به هم فشرده راهپیمایانی که با دهان روزه فریاد آزادی قدس را سر می دهند، هجوم می آورند. عُمّال دولت نیجریه که طی 16 سال گذشته 8 نفر را به شهادت رسانده بودند، امسال در هجوم بی سابقه خود 34 نفر از راهپیمایان روزه دار را به خاک و خون کشیدند و حدود 150 نفر را به شدت زخمی کردند. واقعیت این است که دشمنان انقلاب اسلامی، از گسترش آن می ترسند و می خواهند با چنین جنایاتی ما را وادار به تسلیم کنند، اما مردم ما، مانند ملت قهرمان ایران، می دانند که پیروزی، بدون مقاومت و از خود گذشتگی به دست نمی آید. ما به برکت دعای شما و ایمان به راهمان پایداری خواهیم کرد و به امید خدا، شاهد برقراری یک جمهوری اسلامی دیگر در نیجریه خواهیم بود.
مهم ترین نکات
امام(ره) با قدرت ایمان و منطق الهی خود در برابر نظام سرمایه داری نیز ایستادند و آن را به چالش کشیدند.
تنها شخصیتی که دین را با مختصات انقلابی معرفی کرد و نشان داد اسلام می تواند هدایت کننده ملت های در بند برای رهایی از ظلم ستمگران باشد، حضرت امام(ره) بود.
باشکوه ترین راهپیمایی روز قدس، پس از ایران، در نیجریه برگزار می شود. میلیون ها نفر در این راهپیمایی، که در سی شهر نیجریه برگزار می شود، شرکت می کنند.
عُمّال دولت نیجریه که طی 16 سال گذشته 8 نفر را به شهادت رسانده بودند، امسال در هجوم بی سابقه خود 34 نفر از راهپیمایان روزه دار را به خاک و خون کشیدند و حدود 150 نفر را به شدت زخمی کردند.
«... و شما اى مستضعفان جهان و اى كشورهاى اسلامى و مسلمانان جهان، به پاخیزید و حق را با چنگ و دندان بگیرید و از هیاهوى تبلیغاتى ابرقدرت ها و عمّال سرسپرده آنان نترسید ... همه در زیر پرچم پرافتخار اسلام مجتمع [شوید] و... به دفاع برخیزید و به سوى یك دولت اسلامى ... به پیش روید.» (صحیفه امام(ره)؛ ج21؛ص448)
گزارش
تعداد بازدید : 5
چهار دهه مجاهدت برای تبلیغ اندیشه های امام(ره) در نیجریه
نویسنده : ترجمه : جواد نوائیان رودسری
منبع : پایگاه اینترنتی جنبش اسلامی نیجریه
برای کسانی که عمر خود را در راحتی و آسایش سپری کرده اند، زندگی «شیخ ابراهیم زکزاکی» به افسانه ای شبیه است؛ مردی مقاوم که از شرایط دهشتناک حاکم بر جامعه خود نهراسید و با سلاح ایمان و عمل، از گذرگاه های خطرناک، به سلامت عبور کرد. نتیجه سال ها مجاهدت و پایداری «زکزاکی»، جمعیت میلیونی شیعیان در کشوری است که مردمش تا سه دهه پیش، کمترین شناختی از تشیع نداشتند. نیجریه، در غرب قاره آفریقا، با تلاش های خستگی ناپذیر «زکزاکی» به یکی از اصلی ترین کانون های شیعیان در این منطقه تبدیل شده است. اعتقاد استوار «زکزاکی» به انقلاب اسلامی و آرمان های والای آن، همچنین علاقه وافر وی به حضرت امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب، او را به مبلغ اندیشه های ناب اسلامی در غرب آفریقا تبدیل کرده است. با این حال، «شیخ ابراهیم زکزاکی» تنها یک روحانی و مبلغ نیست. او یکی از جدی ترین منادیان وحدت اسلامی در منطقه ای است که طی چند سال گذشته، به کانون فعالیت های گروه های تندرو و تکفیری تبدیل شده است. برای «شیخ ابراهیم زکزاکی» تلاش برای رسیدن به یک وحدت پایدار میان پیروان مذاهب اسلامی آن قدر اهمیت دارد که فرزندان خویش را در راه آن فدا کرد. تابستان گذشته بود که سه فرزند او در راهپیمایی روز جهانی قدس، هدف گلوله قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. «شیخ ابراهیم زکزاکی» رهبر شیعیان نیجریه است.
خاندان زکزاکی
«شیخ ابراهیم زکزاکی» در نیمه شعبان سال 1372ه.ق(10 اردیبهشت ماه 1332هجری شمسی) در شهر «زاریا»، که به «زکزو» یا «زکزک» نیز مشهور است، متولد شد. این شهر در شمال کشور نیجریه قرار دارد. نسب خاندان «زکزاکی» به «حسین امام»، عالم و فقیه اهل کشور «مالی» می رسد که در ابتدای قرن 19 میلادی برای پیوستن به صفوف مبارزانی که در «جنبش جهاد و اصلاح»، تحت رهبری «شیخ عثمان بن فودی»، علیه استعمار می جنگیدند، به نیجریه(هوسا) مهاجرت کرد. پس از پیروزی مبارزان هوسایی بر استعمارگران، «شیخ عثمان بن فودی»، «حسین امام» را همراه با «شیخ موسی» روانه منطقه «زکزو» کرد تا با همکاری یکدیگر و بر مبنای آموزه های اسلامی، به اداره منطقه بپردازند. به مرور زمان، ازدواج هایی میان خانواده «حسین» و «موسی» انجام شد، به طوری که پس از مدتی، این دو خاندان تبدیل به خاندانی واحد شدند و عزت و حرمت آن ها تا امروز در میان مردم منطقه «زکزو»، به قوت خود باقی است.
به سوی روشنایی
«زاریا»؛ شهری که «شیخ ابراهیم زکزاکی» در آن متولد شد، یکی از شهرهای مهم کشور نیجریه است. فعالیت مدارس علوم دینی و مراکز آموزشی، تعداد زیادی از مشتاقان فراگیری علم را از سایر شهرهای نیجریه و حتی کشورهای همسایه، به این شهر می کشاند. شرایط حاکم بر «زاریا» از یک طرف و صبغه دینی و علمی خانواده «زکزاکی» از طرف دیگر، از همان دوران کودکی، ابراهیم را به علم آموزی علاقه مند کرد. او مقدمات را نزد افراد خانواده، به ویژه پدرش، فرا گرفت. هرچند زمانی که به سنین جوانی رسید، از نعمت پدر محروم شد. «شیخ ابراهیم زکزاکی» مقدمات زبان عربی را نزد مادربزرگش «سیده هاجر» آموخت و سپس نزد استادان بزرگ علوم اسلامی شهر «زاریا» به تکمیل آموخته هایش پرداخت. «زکزاکی» در سال 1969م(1348ش)، برای فراگیری آموزش های نوین، وارد مدرسه دولتی «زاریا» شد و توانست دوره چهارساله این مدرسه را طی 2 سال بگذراند و در سال 1971م(1350ش) از آن فارغ التحصیل شود. «شیخ ابراهیم زکزاکی» برای ادامه تحصیل در دانشگاه به «کانو»، شهری پرجمعیت در شمال نیجریه، رفت. او در «کانو» وارد «مدرسه مطالعات عربی» شد و ضمن شرکت در دوره های این مدرسه، در جلسات درس علوم دینی این شهر هم حاضر می شد. حضور «شیخ ابراهیم زکزاکی» در «کانو» تا سال 1975م(1354ش) ادامه یافت. با این حال شوق او به تحصیل باعث شد به زادگاهش برگردد و در دانشگاه «زاریا» ثبت نام کند. رشته تحصیلی مورد نظر «شیخ ابراهیم زکزاکی» اقتصاد بود و توانست مدرک کارشناسی خود را در این رشته، طی سه سال دریافت کند. در همین ایام بود که شخصیت سیاسی و اجتماعی وی شکل گرفت. «شیخ ابراهیم زکزاکی» پس از مدتی به عنوان امام جماعت مسجد یکی از مدارس دینی «زاریا» برگزیده شد و در همان زمان به عضویت «اتحادیه دانشجویان مسلمان» درآمد. او چندی بعد به عنوان دبیرکل اتحادیه انتخاب شد و افزون بر آن، از سال 1979م(1357ش) مسئولیت روابط بین الملل این اتحادیه را هم برعهده گرفت. وی مدتی بعد به پاریس سفر کرد و در همین سفر بود که توانست دیداری با حضرت امام خمینی(ره) داشته باشد. امام(ره) در آن جلسه، قرآنی را به «شیخ ابراهیم زکزاکی» هدیه کردند. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدتی برای تحصیل به حوزه علمیه قم رفت.
سختی های شیرین مجاهدت
پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، تأثیر فراوانی بر شخصیت و دیدگاه های «شیخ ابراهیم زکزاکی» گذاشت. او برخلاف برخی دوستانش که به مارکسیسم یا سرمایه داری متمایل بودند، پیروی از تعالیم اسلام را تنها راه نجات ملت های مظلوم و در بند می دانست. این اعتقاد، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در ذهن «شیخ ابراهیم زکزاکی» استحکام و قوام بیشتری پیدا کرد. از آن جا که او مسئولیت روابط بین الملل «اتحادیه دانشجویان مسلمان نیجریه» را برعهده داشت، به بسیاری از کشورها سفر کرد و با تعداد زیادی از اندیشمندان، به ویژه متفکران جهان اسلام به بحث و گفت وگو پرداخت. با این حال، هیچ کدام از این شخصیت ها نتوانستند مانند حضرت امام خمینی(ره) بر اندیشه «شیخ ابراهیم زکزاکی» تأثیر بگذارند. او پس از دیدار با حضرت امام(ره) و آشنایی با آرمان های ایشان، به مذهب تشیع گروید و به همین دلیل، با علاقه قلبی و اعتقاد راسخ، به تبلیغ مکتب اهل بیت(ع) در نیجریه پرداخت. این فعالیت های گسترده بدون مواجهه با دردسر نبود. فشارهای داخلی و خارجی برای جلوگیری از فعالیت های تبلیغی وی، هر روز بیشتر شد؛ چند بار مورد سوءقصد قرار گرفت و از ابتدای دهه هشتاد میلادی بارها به زندان افتاد. «شیخ ابراهیم زکزاکی» از زمان شروع تبلیغ تشیع در نیجریه، ۷ سال از زندگی خود را در زندان گذرانده است. با این حال، او این وقایع را سختی های شیرینی می داند که باید در راه رسیدن به هدف مقدسِ ترویجِ دین و اخلاق تحمل کرد. دولت نیجریه با تحریک عناصر تندرو در این کشور، اموال«شیخ ابراهیم زکزاکی» را مصادره و تعدادی از مدارس تحت مدیریت او را تخریب کرد، اما «زکزاکی» تسلیم نشد و به تدریج توانست میلیون ها نفر از مردم نیجریه را با مکتب اهل بیت(ع) آشنا کند. «شیخ ابراهیم زکزاکی» طی نزدیک به چهار دهه فعالیت توانسته است بیش از سیصد شعبه از مدارس اسلامی را در نیجریه و چند کشور همسایه آن تأسیس کند. او از اعضای فعال مجمع تقریب مذاهب اسلامی و مجمع جهانی اهل بیت(ع) و نیز عضو هیئت رئیسه کنفرانس جهانی بیداری اسلامی در تهران است.