نقشهایی که ستارگان نپذیرفتند
نویسنده : احمد صبریان sabrian@khorasannews.com
بسیاری از بازیگران سینمای ایران در کارنامه شان نقش هایی را به ثبت رسانده اند که قرار بوده است بازیگران دیگری آن را ایفا کنند. در عرصه سینما این اتفاق چندان دور از ذهن نیست اما آنچه بیشتر موجبات کنجکاوی تماشاگران و دوستداران سینما را برمی انگیزد دلایل پذیرفتن یا نپذیرفتن این نقشها در فیلمهای مختلف است. برخی از بازیگران و ستارگان سینما در گفت وگو با نشریات از نقش هایی گفته اند که قرار بوده است آنها را بازی کنند، ولی به دلایل مختلف یا از فیلم کنار گذاشته شده یا خود به دلایل مختلف یا انگیزههای شخصی پیشنهادهای مختلف را برای بازی در فیلمهای گوناگون نپذیرفته اند. در این نوشتار نگاهی به برخی نقش هایی داریم که قرار بود بازیگران دیگری ایفاگر آنها در فیلمهای مختلف باشند، اما در نهایت به افراد دیگری سپرده شد.
دلخوری ازدخالت
یکی از بازیگران
بهنوش طباطبایی از جمله بازیگرانی بود که از همان نخست برای بازی در «بادیگارد» فیلم جدید ابراهیم حاتمی کیا قرارداد بست. اما مدتی پس از آغاز پیش تولید نام این بازیگردرسایت فیلم حذف شدو طباطبایی قید حضور در این کار را زد .وی دلیل این انصراف را حضور درنمایش "فصل شکار بادبادک ها"ی جلال تهرانی عنوان کرد وگفت: به دلیل بازی در این نمایش نتوانستم به لحاظ زمانی با گروه هماهنگ باشم. این در حالی است که سینما ژورنال نوشت دلخوری طباطبایی از دخالتهای یکی از بازیگران زن اصلی فیلم، عامل جدایی اش از پروژه حاتمی کیا شده است. پس از انصراف بهنوش طباطبایی شیلا خداداد جایگزین وی شد.
پاسخ منفی نقش کوتاه
نخستین بار که هدیه تهرانی به طور جدی به بازی دریک فیلم فکر میکند، 20 سال داشت و تقوایی قرار بود «چای تلخ» را بسازد اما فیلم به سرانجام نرسید. پس ازدیدار با محمد رضا شریفی نیا وآزیتا حاجیان برای فیلم «روز واقعه» به دفتر هدایت فیلم دعوت میشود. نقش راحله از نظر خودش خیلی کوتاه بود و به همین خاطر جواب منفی میدهد. ماجرای دعوت مهرجویی از او برای فیلم «لیلا» پیش میآید که آن را نمیپذیرد. تهرانی بعدهادرباره ردکردن این پیشنهاد اظهار کرد:« آن موقع عقلم نمیرسید و شاید به خاطر اسم و اعتبار داریوش مهرجویی باید بازی در فیلم «لیلا» را میپذیرفتم اما این مضمون که مردی میخواهد زن بگیرد چون همسرش نازاست برایم قابل هضم نبود.» برای فیلم «بودن یا نبودن» دعوت میشود و «کیانوش عیاری» قصه را برای او تعریف میکند .از قصه خوشش میآید شروع میکند به تمرین و تحقیق و صحبت با بیماران قلبی. تهرانی درباره منتفی شدن بازی اش در این فیلم گفته است: « تمرین و تحقیق دو سال طول کشید و من هم چون با فضا و شرایط سینمای ایران آشنایی نداشتم مدام میشنیدم این فیلم پروانه ساخت ندارد و به مرحله تولید نمیرسد درحالی که همه اینها شایعه بود . من دلخور بودم چرا آقای عیاری مرا در جریان نگذاشته اند.» در فیلم «دوئل» ساخته احمدرضا درویش قرار میشود نقش «سلیمه» را بازی کند اما شرایط و تفاوتهای نقش به نظر تهرانی برای شروع خیلی زیاد بود و احساس میکرد به او نمیخورد وپریوش نظریه آن رابازی کرد. درفیلم «زنگی و رومی » ناصر تقوایی هم قرار بود نقش یک معلم جنوبی را با لهجه بازی کند. هدیه تهرانی در باره نپذیرفتن پیشنهاد حمیدنژاد برای فیلم «اشک سرما» گفته است: «فیلم نامه « اگرچه نقصهایی داشت اما نقش زن فیلم را دوست داشتم ولی به دلیل تداخل با کار دیگر میسر نشد. « وی پیشنهاد بازی در «بوتیک» حمید نعمت ا... را نیز رد کرده و در این باره گفته است: «بوتیک را خیلی دوست داشتم ولی مشغول انجام کار دیگری بودم اگرچه این نقش اصلاً به درد من نمیخورد و باید خود فراهانی بازی اش میکرد.» بازی او در فیلم «خیابانهای آرام» کمال تبریزی هم قطعی شده بود ولی مشکلات ممنوع الخروجی مانع از حضورش در این فیلم شد. هدیه تهرانی ابتدا قرار بود در فیلم «هرشب تنهایی» بازی کند و صدر عاملی در مصاحبهای گفت: قرار بود در این فیلم هدیه تهرانی بازی کند که به دلیل بیماری نتوانست و لیلا حاتمی را انتخاب کردم.
پرهیز از صحنههای پرتنش فیلم
نخستین حضور «لیلا حاتمی» در سینما در فیلم «کمال الملک» به کارگردانی پدرش «علی حاتمی» بود. در سال ۷۰ در فیلم «دلشدگان» «علی حاتمی» ایفای نقش کرد وسال ۷۵ برای نخستین بار در فیلمی که کارگردانش پدرش نبود یعنی «لیلا»اثر درخشان داریوش مهرجویی بازی کرد و برای آن از جشنواره فجر جایزه گرفت و بعدها نیز برای بازی در فیلم «بی پولی» حمید نعمت ا... سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کرد. لیلا حاتمی قرار بود در فیلم «عیار 14» بازی کند. زمانی که پرویز شهبازی کارگردان فیلم با وی تماس گرفته بیمار بود و امکان دیدار حضوری نیز برای هر دوفراهم نشد شهبازی با دانستن این موضوع زیاد پیگیر نشد و مینا ساداتی را جایگزین وی در این فیلم کرد. لیلاحاتمی برای فیلم «درباره الی» چند بار به دفتر اصغر فرهادی رفت با وجود این که باردار بود و امید داشت این موضوع مانع کارش نشود اما صحنههای پُرتنش فیلم مناسب حالش نبود. این نقش و فیلم تا بدان حدبرایش مهم بود که به فرهادی نگفته بود که باردار است اما امکان حضورش در فیلم«در باره الی» میسر نشد.
زمان بندی درستی
به من ندادند
حمید فرخ نژاد از بازیگران مطرح سینمای ایران بیش از یک دهه است با بازی در فیلمهایی در ژانرهای مختلف خود را به عنوان بازیگری توانمند در سینمای ایران به مخاطبان معرفی کرده است . ایفای نقش "فرحان" درفیلم «عروس آتش» خسرو سینایی ،شاید بهترین بازی وی باشد . شاید بسیاری ندانند یکی از نقشهای اصلی فیلم «محمد رسول ا...(ص) »ساخته مجید مجیدی را قرار بود حمید فرخ نژاد ایفا کند واکنون داریوش فرهنگ آن رابازی کرده است.مجیدی برای نقش «ابوسفیان» نخست فرخ نژاد راانتخاب کرد وحتی با او قرارداد بست. فیلم برداری «محمد رسول ا...(ص)» آغازشد اما خبری از فرخ نژاد نبود بعدها اعلام شد وی به سبب همزمانی فیلم مجیدی با فیلم دیگری که قرار بود در آن بازی کند از این پروژه انصراف داده و در مسکو جلوی دوربین فیلم «استرداد» رفته است. بعدها حمید فرخ نژاد که میهمان برنامه «هفت » بود به حضور نیافتنش در پروژه «محمد رسول ا...(ص)» و نپذیرفتن نقش« ابوسفیان» در این فیلم اشاره کرد و چنین گفت:« بسیار علاقه داشتم در این پروژه حضور داشته باشم ولی از نظر زمانی با کارهای دیگرم تداخل پیدا میکرد. آن هانتوانستند زمان بندی درستی به من بدهند، من هم گفتم ممکن است در زمانی که مد نظر شماست، سر کار دیگری باشم و به همین خاطر نشد در این فیلم بازی کنم. به هرحال با نپذیرفتن نقش ابوسفیان توسط وی، مجیدی داریوش فرهنگ را برای این نقش انتخاب کرد. فرخ نژاد پیش از فریبرز عرب نیا نیز نامزد بازی در نقش «مختار» سریال داوود میرباقری بود. وی چندی پیش نیز در حالی که برای بازی در فیلم «مردی که مادرم عاشقش بود» به کارگردانی علی رفیعی قرارداد بسته بود وچند هفتهای هم مشغول تمرین و دورخوانی فیلم نامه زیر نظر کارگردان بودبه خاطر طولانی شدن پیش تولید از بازی در این فیلم انصراف داد .
دلایلی شخصی که نامعلوم ماند
امین تارخ درکارنامه پر شمارش نقشهای مختلفی را به ثبت رسانده و در فیلمهای مختلف کارگردانان صاحب نام همچون بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی ،مسعودکیمیایی و زنده یاد علی حاتمی ایفای نقش کرده است .وی همچنین تجربه نقشهای تاریخی را در آثاری چون «مرگ یزدگرد »بهرام بیضایی،« سربداران» محمد علی نجفی ،« معصومیت از دست رفته» داوود میر باقری و« بوعلی سینا»ی کیهان رهگذار تجربه کرده است.امین تارخ جزو نخستین بازیگرانی بود که برای بازی در فیلم «محمد رسول ا...(ص)» با مجیدی قرارداد بست .
وی قرار بود نقش عبدالمطلب را در این اثر بازی کند و حتی با برخی بازیگران در لوکیشن اصلی فیلم شهر مکه حاضر شد و زیرنظر گروه کارگردانی به تمرین پرداخت اما به دلایلی نامعلوم که خودش نیز به آن اشاره نکرده است در همان اوایل کار از بازی دراین فیلم انصراف داد. مجیدی پس از کناره گرفتن وی این نقش را به علیرضا شجاع نوری واگذار کرد. امین تارخ میگوید:« سیروس الوند برای فیلم «دستهای آلوده»اش دنبال یک جوان بود و گفت به تو فکر کرده ام. ولی من پاسخ دادم به من فکر نکن. سن من برای بازی در نقش یک جوان بسیار بالاست.»
انگار
قسمت نبود
نیکی کریمی پس از بازی در فیلم «عروس» بهروز افخمی ازآن جا که نمیخواست در سینمای تجاری بازی کند فرصت طلایی همکاری با مهرجویی را در فیلم «سارا» از دست نداد و با مشقتهای فراوانی که برای این نقش کشید، موفق شد جوایز جهانی را برای بازی در این فیلم دریافت کند. پس از آن مهرجویی نقش دوم فیلم «بانو» را به وی پیشنهاد کرد که نپذیرفت، چون میخواست در فیلمهای مهرجویی نقش اول باشد که این آرزو درفیلم « پری» محقق شد.نیکی کریمی همچنین قراربود در فیلم «درباره الی» اصغر فرهادی بازی کند . خودش در این باره میگوید: «ابتدا قرار بود نقش اصلی "درباره الی" را من بازی کنم. یک ماه هم تمرین کردم اما به خاطر قراردادی که 6 ماه قبل با تهیه کننده دیگری داشتم و ناگهان تولید آن به جریان افتاد، با توافق فرهادی از پروژه انصراف دادم ومجبور به کناره گیری شدم. امکان تاخیر در فیلم برداری "درباره الی" هم وجود نداشت چون ویلایی که در شمال گرفته بودند بلافاصله پس از فیلم برداری قرار بود تخریب شود. به هر حال من برای "درباره الی" انتخاب شده و کلی تمرین کرده بودم اما انگار قسمت نبود که در این فیلم بازی کنم.
دلخوری مهرجویی
از یک خبر نادرست
محمد رضا گلزار یکی از نامزدهای بازی در فیلم «دعوت» ابراهیم حاتمی کیا بود و قرارداد سفید هم امضا کرد ولی به دلایلی این اتفاق رخ نداد. گلزار قرار بود در فیلم«مهمان مامان » داریوش مهرجویی در نقش جوان معتاد فیلم حضور داشته باشد که بعدها به پارسا پیروز فر رسید. گلزار بااین که همزمان مشغول بازی در فیلم «کما» هم بود ولی هر روز در دورخوانیهای فیلم نامه «مهمان مامان»حضور داشت و حتی ابزار گردو شکستن را هم تهیه کرده بود و با آن تمرین میکرد. پس از این که چند روزی به دلایلی سر صحنه نمیرودامین حیایی به او میگوید مهرجویی نقش او را با پارسا پیروز فر تمرین میکند گلزار چنین تعریف کرده است: «برخی به مهرجویی طوری منتقل کرده بودند که من از بازی در این فیلم منصرف شده ام . ایشان نیز به شدت از من دلخور شده و از من به امین حیایی گلایه کرده بودند که چرا این کار را کردم.البته شاید چون ریشم را برای فیلم «کما» زده بودم و برای «مهمان مامان» باید ته ریش میگذاشتم عوامل ناراحت شده بودند که چرا برای این کار از آنها اجازه نگرفته ام .» گلزارقرار بود در فیلم پرحاشیه و ساخته نشده «لبه پرتگاه » بهرام بیضایی نیز در نقش یک ستاره سینما بازی کند. به همین خاطر فیلم نامه را حفظ کرده بود. با افشین هاشمی دستیار بهرام بیضایی یک سری تمرینات تئاتری را آغاز وحتی تمام فیلمهای بهرام بیضایی را میبیند .در این گیرودار یک سری تغییر و تحولاتی درمورد مسائل تهیه کنندگی کار پیش میآید که بیضایی حاضر به قبول آن نبود.ظاهراً تهیه کننده دوست داشت بازیگران در فیلم حضور پیدا کنند که بیضایی به این کار رضایت نداد. یکی دیگر از فیلمهایی که قرار بود گلزار در آن بازی کند «سن پترزبورگ » افخمی بود که قرار بود بازیگرانی چون پرستویی، فرخ نژاد و مهران مدیری نیز در آن بازی کنند که هیچ کدام از آنها بازی نکردند وبازی گلزار هم منتفی شد. محسن امیر یوسفی نیز قرار بود فیلمی کمدی با بازی گلزار و مهران مدیری بسازد. ولی تنها مشکلی که سرراه فیلم وجودداشت ممنوع الکاری گلزار بود که مانع از ساخت فیلم شد. گلزار در فیلم «قصه پریا» ی فریدون جیرانی نیز بازی نکرد .وی پیشنهاد مرتضی شایسته برای یکی از نقش های« قصه پریا »بودکه این پیشنهاد با مخالفت جیرانی مواجه شد. فیلمنامه برای گلزار فرستاده میشود و چند روز طول میکشد تا گلزار فیلمنامه را بخواند ونظرش را بدهد که به گفته جیرانی خوشبختانه گلزار در این فیلم بازی نکرد.