«پدرخوانده»پر حاشیه
نویسنده : مترجم: احمد صبریان sabrian@khorasannews.com
فیلم «پدر خوانده» از مشهورترین و محبوبترین آثار سینمایی جهان است و جاودانگی این فیلم بیبدیل و منحصر به فرد، به تلاش اکثر عوامل هنری و فنی این اثر بازمی گردد. کارگردانی استادانه «فرانسیس فورد کاپولا»، موسیقی به یاد ماندنی «نینوروتا»، فیلم برداری درخشان «گوردن ویلیس» و نفش آفرینانی که نقطه اوج بازیگری شان را در این فیلم تجربه و آن رابه یک شاهکار تکرار نشدنی در تاریخ سینما تبدیل کردند. درباره «پدر خوانده »بسیار نوشته شده است، از نحوه شکل گیری فیلم نامه تا انتخاب بازیگران و روند تولید که قرار بود یک فیلم گانگستری کم هزینه باشد. «پدر خوانده» با وجود حواشی فراوانی که به همراه داشت پس از ساخت به چنان جایگاهی در تاریخ سینما رسید که تصور آن حتی برای تهیه کنندگان دشوار بود. پس از موفقیت حیرت انگیز فیلم، قسمت دوم وسوم «پدر خوانده» نیز ساخته شد. قسمت دوم این فیلم نیز به سبب فیلم نامهای قوی و دقیق و کارگردانی قدرتمندانه «کاپولا»، مورد تحسین قرارگرفت و جوایز اسکار را درو کرد.«پدر خوانده» از آن فیلمهایی است که حتی تماشای چند باره آن تازگی و جذابیت خاص خود را دارد و کمتر تماشاگری است که تحت تاثیر فضای ملتهب داستان و بازیهای تاثیرگذار شخصیتهای این اثر ماندگارقرار نگیرد. این فیلم اوج هنرنمایی نه تنها یک هنرمند بلکه طیف انبوهی از سینما گران است.کاپولا با وجود این که برای ساخت «پدر خوانده »مشکلات بسیاری پیش رو داشت و حاشیههای بسیاری برای ساخت آنها پیش آمد ولی موفّق شد یک فیلم هالیوودی دقیقا به شیوه خودش بسازد .او به مدیران استودیو ی «پارامونت» گفت کاری به وی نداشته باشند و در این راه نیز ترسی به خود راه نداد و سرانجام نیز سه گانهای ساخت که برای همیشه در خاطر تماشاگران ،منتقدان و دوستداران سینما حک شده است . نکات زیر که از منبع اینترنتی درباره «پدر خوانده ١» گردآوری شده، بی تردید برای هواداران این فیلم خواندنی است:
تهیه کنندگان ایراد میگرفتند که چرا خواهر کاپولا (تالیا شایر )در فیلم بازی میکند و چرا پدرش (کارمینه کاپولا )در اجرای موسیقی فیلم مشارکت دارد.
تهیه کنندگان پس از تماشای راشهای اولیه بازی «پاچینو»، ناامید شدند اما با دیدن صحنه درخشان بازی «پاچینو» در رستوران به هنگام قتل دو تن از سران مافیا، «کاپولا» را برای این انتخاب تحسین کردند.
قرار بود «سر جیولئونه» کارگردانی «پدر خوانده» را عهدهدار شود، اما او به دلیل درگیری در پروژه «روزی روزگاری در غرب» ،این پیشنهاد را رد کرد و بعدها هم نیز بابت این موضوع تاسف بسیار خورد.
کاپولا اصرار داشت عنوان فیلم پدر خوانده «ماریوپوزو» باشد، زیرا معتقد بود «پدر خوانده» صد درصد به کتاب «پوزو» وفادار مانده است.
گربهای که براندو در صحنه ابتدایی«پدر خوانده» در دست دارد، گربهای بود که در استودیوی پارامونت میچرخید و «براندو» احساس کرد با گرفتن او میتواند دیالوگ هایش را بهتر ادا کند.براندو حتی یک خط از دیالوگ هایش را حفظ نکرده بود، بلکه متن دیالوگها را روی تختهای مینوشتند و پشت صحنه قرار میدادند تا او آنها را بخواند.
«براندو» آن زمان ٤٧ سال داشت وبرای ایفای نقش «دون کورلئونه» کمی جوان بود ولی چون «لوارنس اولویر» سخت بیمار بود، هرگز این شانس را به دست نیاورد و «براندو» مهمترین نقش تمام دوران بازیگری اش در سینما را ایفا کرد. «ارنست بورگناین»، «ادوارد رابینسون»، «اورسن ولز»، «جورج سی اسکات» و «برت لنکستر» نامزدهای کاپولا برای ایفای نقش «دون کورلئونه» بودند.
پارامونت از راشهای اولیه فیلم ناراضی بود و قصد داشت «الیا کازان» را که رابطه بهتری با «مارلون براندو» داشت جانشین «کاپولا» کند اما «براندو» تهدید کرد در صورت اخراج «کاپولا» او هم از ادامه کار انصراف میدهد.
تهیه کننده فیلم «پدرخوانده» نخست «کارلوپونتی» تهیه کننده مشهور سینما را نامزد ایفای نقش «دون کورلئونه» کرد، اما با مخالفت «کاپولا» مواجه شد. «کاپولا» معتقد بود این نقش باید به «لارنس اولویر» یا «مارلون براندو» برسد. اما پارامونت به هیچ وجه موافق بازی «براندو» نبود زیرا هنوزخاطره تلخ بازی و خرابکاریهای وی را هنگام ساخت فیلم «شورش در کشتی بونتی» به خاطر واصرار داشت با مختصری تغییر در فیلمنامه «رایان اونیل» یا «رابرت ردفورد» میتوانندبه عنوان مردی ایتالیایی در نقش «دون کورلئونه» بازی کنند.
پیش از این که کتاب «ماریو پوزو» به یک اثر پرفروش بدل شود پارامونت «کاپولا»ی بینام و نشان آن دوران را استخدام کردو بلافاصله هم پشیمان شد.آنها برای جبران مافات به خاطر هر موضوعی با کاپولا جنگیدند.
«فرانسیس فورد کاپولا» پذیرفت در ازای ۲۰۰ هزار دلار ساخت این پروژه را بر عهده گیرد ونخبهترین استعدادهای سینمای جهان را گرد هم آورد و از هر کدامشان کاری در سطحی بسیار عالی گرفت.
پارامونت به شدت با انتخاب «آل پاچینو»در نقش «مایکل» به دلیل قد کوتاه و گمنامی وی مخالف بود و بازیگرانی نظیر «داستین هافمن»، «جک نیکلسون»، «وارن بیتی»، « آلن دلون» و «برت رینولدز»، «مارتین شین» و«جیمز کان » را نامزد کرد، اما «کاپولا» مخالفت و تهدید کرد اگر «پاچینو» کنار گذاشته شود اونیز از کارگردانی فیلم انصراف خواهد داد. حتی «رابرت رد فورد» نیز نتوانست نظر «کاپولا» را جلب کند زیرا او چهرهای شبیه ایتالیاییها میخواست.
پیش از «رابرت دووال» قرار بود نقش «تام هگان» وکیل خانواده کورلئونه به « بروس دین»، «استیو مک کوئین» و «پل نیومن» سپرده شود.
«براندو» به دلیل ایفای نقش «ویتوکورلئونه»، اسکار بهترین بازیگری را به دست آورد اما در مراسم حضور نیافت و به جای خود سرخ پوستی را فرستاد. براندو سالها از مدافعان حقوق پایمال شده سرخ پوستان در آمریکا بود. او در کتاب خاطرات خود نوشته است: «برپایی مراسم اسکار برای مجموعه فیلمهایی که ٦ دهه سرخ پوستان را آدمهای وحشی و درنده خو، تصویر کرده اند، به راستی مسخره بود.»
«مارلون براندو» شیوه صحبت کردن «کورلئونه» را از «فرانک کاستلو» رهبر یکی از باندهای تبهکار نیویورک تقلید کرد«کان» و «روسو» سر صحنه مدام با یکدیگر درگیری داشتند. در صحنه درگیری جیمز کان (سانی) با جیانی روسو (کارلو) نیز«کان» به عمد «روسو» را زخمی کرد و آرنج او را شکست.
«مارلون براندو» مخالف حضور «جیانی روسو» در نقش «کارلو» بود زیرا «روسو» سابقه بازیگری نداشت. «روسو» نیز عصبانی شد و وی را تهدید کرداما در نهایت «براندو»به بازی او در فیلم رضایت داد.
بازیگر نقش «لوکابارسی» (نی مونتانا) چنان از کار کردن با «براندو» عصبی شده بود که جملاتش را با لکنت ادا میکردو «کاپولا» در نسخه نهایی از همین راشها استفاده کرد.
استنلی کوبریک معتقد بود «پدر خوانده» مهمترین فیلم تاریخ سینماست و بدون شک بهترین بازیگران سینما در آن ایفای نقش کرده اند.
«پدر خوانده» هنگام نمایش عمومی ١٤ برابر هزینه تولید خود ، فروش کرد و به پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای آمریکا تبدیل شد.
«براندو» در این فیلم دستمزدی معادل ٥٠ هزار دلار برای ٦ هفته کار دریافت کرد. در حالی که «جیمز کان»، «آل پاچینو» و «دایان کیتون» ٣٥ هزار دلار دستمزد گرفتند.
خوردن و آشامیدن در فیلم «پدر خوانده»به وفور دیده میشودو در ٦١ صحنه بازیگران مشغول خوردن و آشامیدن هستند.
جورج لوکاس،دوست صمیمی «کاپولا» بدون آمدن نامش در تدوین فیلم، در سکانس مهم کشته شدن «سولوزو» و « مک کلاسکی» به دست «مایکل» به وی کمک کرد. در مقابل، کاپولا نیز فیلم نامه نخستین فیلم بلند مستقل لوکاس یعنی «دیوار نوشتههای آمریکایی» را نوشت.
«کاپولا» پس از موفقیت مجموعه فیلمهای «پدر خوانده»، شرکت «زئو تروپ» را تصاحب کرد و به تهیه فیلمهای مورد علاقه اش پرداخت. وی پس از سه گانه پدر خوانده، آثار برجستهای چون «اینک آخرالزمان»، «کاتن کلاب» ،«ماهی پر سر و صدا» و «دراکولای برام استوکر» را ساخت اما در ادامه دوران فیلم سازی اش چندان ندرخشید.