ادبیات درسرزمین افسانه ها
نگاهی به زندگی و آثار دو نویسنده زن کره ای
نویسنده : محمدجواد استادی ostadi@khorasannews.com
از جمله ویژگیهای فردی و اجتماعی مرتبط با نوع انسان، میل به گونهای تنوعخواهی است. ذائقه و روحیه انسانی به گونهای است که همواره تلاش میکند از تکرارها و کهنگیها پرهیز کرده و فضاها، رویدادها و چیزهای جدید را کشف و تجربه نماید.
این تنوعطلبی خود عاملی مهم در جهت پویایی و تحرک جوامع به حساب آمده و از رکود و انزوای انسانی جلوگیری مینماید.
تکثر و تنوع عظیم فرهنگی موجود خود حاصل این روحیه منحصر به فرد انسانی است.
چه بسا که اگر این انگیزه و غریزه قدرتمند در انسان وجود نمیداشت دیگر شاهد این همه غنا و توسعه اندیشهای نیز نمیبودیم.
همین روحیه است که باعث میشود تا سنتی و کهنترین مسائلی که در جامعه بشری وجود دارد در صافی ذهن انسان امروزی و مبتنی بر عنصر مهم خلاقیت و تنوعخواهی او به روز آوری شده و در قالب تولیدی جدید بروز یابد. همین است که باعث میشود قدیمیترین نمایشنامههای یونانی همچنان در قرن بیست و یکم میلادی از منظری متفاوت به اجرا در آیند.
از دیگر سو این روحیه تنوعطلبی باعث میشود تا انسان دائماً در جستجوی آن باشد تا برای تأمین این ذائقه و نیاز خویش چیزی به دست آورد.
ادبیات به عنوان پیشخوان فرهنگ گسترده جامعه بشری و با توجه به گستردگی و عمومیتش بهترین منبع برای تأمین این نیاز است. مطالعه ادبیات سایر کشورها (که به حق فشرده فرهنگ آن کشورها نیز میباشد) این گرسنگی و میل انسان امروزین را بر طرف میکند.
سرزمین کره در زمره کشورهایی است که از سابقه فرهنگی خاصی برخوردار است و در زمینه ادبیات نیز در خور توجه میباشد. آنچه در کشور ما با رویکرد مبهم صدا و سیما شکل گرفته گسترش پخش سریالهای کرهای است، که آسیبشناسی آن از حوصله این نوشتار خارج است.
اما به نظر میرسد نویسندگان جوان و مطرحی در این کشور پا به عرصه گذاشتهاند که مطالعه آثار آنها هم امکان آشنایی و سفر خواننده را به آن فرهنگها ممکن و هم ذائقه تشنه مخاطب را سیراب میسازد. در این نوشتار به اختصار به معرفی دو نویسنده زن کرهای میپردازیم با این امید که شاید زمینه آشنایی بیشتر با آنها و زمینه توسعه ترجمه آثار معاصر ادبی این کشور فراهم آید.
هان کانگ
این نویسنده زن اهل کره جنوبی در سال 1970 میلادی متولد شد و خود دختر رماننویس دیگر کرهای هان سئونگ وون میباشد. او که در یکی از شهرستانهای کره جنوبی متولد شده بود در سن ده سالگی به سئول مهاجرت کرد و تحصیلات خویش را در این شهر سپری نمود. هان سپس برای ادامه تحصیل به دانشگاه هان یون سئی کره رفت و به مطالعه ادبیات کره پرداخت. او به شعر علاقهمند شد و شروع به سرودن اشعاری کرد و در نهایت پنج شعر از اشعارش نیز در شماره زمستانی سال1993 میلادی فصلنامه «جامعه و ادبیات» کره جنوبی منتشر گردید که مشهورترین شعر او در آن شماره «زمستان در سئول» نام داشت. انتشار این اشعار باعث شد تا او با انگیزه بیشتری نوشتن را ادامه دهد. نخستین اثر رسمی ادبی او یک سال بعد اتفاق افتاد، یعنی زمانی که داستان کوتاه «لنگر سرخ» توانست در یک مسابقه ادبی جایزه نخست را برای او به ارمغان آورد. بعد از آن بود که نوشتههای او به طور متناوب جوایز مهمی را دریافت کردند و شهرت او را به همراه آوردند.
نخستین اثر رسمی او با نام «عشق یک محکوم» در سال 1995 میلادی منتشر شد و به دلیل زبان استوار نویسنده مورد ستایش قرار گرفت. هان کتاب دیگری را به نام «گیاهخواری» منتشر کرد که مجموعهای از سه رمان کوتاه است.
برخی معتقدند این رمان در زمره آثار رمانهای نوین کرهای است که حتما باید خوانده شود. به نظر میرسد نگارش این رمان توسط هان تحت تأثیر خواندن شعری از ئی سانگ بوده که این گونه سروده است: «من اینطور میاندیشم که انسانها باید به گیاه بدل شوند». هان با الهام از این شعر تلاش کرد تا به نوعی به فرهنگ دفاع و مبارزه در برابر خشونت موجود در دوران استعمار کره بپردازد. از جمله آثار مشهور او میتوان به کتابهایی چون «میوههای همسرم»، «گوزن سیاه و سفید»، «درسهای یونانی» و «دستهای سرد تو» اشاره کرد. هان در سال 1999 موفق شد تا جایزه بیستوپنجمین دوره رمان کره را به خاطر نگارش ر مان کوتاه «بچه بودا» به دست آورد. همچنین از این رمان و رمان «گیاهخواری» نسخه سینمایی نیز ساخته شده است.
هان در تابستان سال 2013 میلادی پس از کسب موفقیتهای زیاد در فضای ادبی کره به عنوان مدرس نویسندگی خلاق در انستیتو هنر سئول به کار مشغول شد و نگارش رمان و داستان کوتاه را نیز ادامه داد.
تا کنون پانزده اثر از این نویسنده کرهای منتشر گردیده است. بر اساس نظر منتقدین و ناشرین بینالمللی آثار هان در زمره بهترین آثار ادبیات مدرن کره قرار دارد که میتواند دریچهای جدید را برای مخاطبان جهانی به سوی کره باز نماید.
شین کیونگ سوک
این نویسنده زن نیز اهل کره جنوبی بوده و در سال 1963 میلادی متولد شده است. به دلیل دریافت جایزه مهم ادبی بوکر آسیا در سال 2012 میلادی، میتوان او را مشهورترین نویسنده زن کره در حال حاضر به حساب آورد. شین در یک خانواده سنتی روستایی در یکی از شهرستانهای کره جنوبی متولد شد و چهارمین فرزند خانواده بود. زمانی که به شانزده سالگی رسید توانست با موافقت خانواده برای زندگی به سئول مهاجرت کرده و با برادر بزرگ خود زندگی کند.
به دلیل شرایط مالی نامناسبی که با آن روبهرو بود مجبور شد تا در یک کارخانه لوازم الکترونیک به کار مشغول شود و شبها نیز در یک مدرسه شبانه درس بخواند. او با سختکوشی بسیار کار و تحصیل را ادامه داد و موفق شد تا برای ادامه آموختن وارد انستیتو ملی هنر سئول شود. او پیش از ورود به انستیتو نوشتن را آغاز کرده و تجربههایی نیز به دست آورده بود. نخستین تجربه رسمی ادبی او مربوط به سال 1985 میلادی و زمان فارغالتحصیلی از انستیتو و نگارش یک رمان کوتاه به نام «افسانه زمستان» بود.
او پس از فارغالتحصیلی به شکل جدی مطالعه و تدریس در حوزه نویسندگی خلاق را پیگیری نمود و به همراه دو نویسنده دیگر گروه ادبی مشهور «نسل 386» را که گروهی متشکل از زنان نویسنده کرهای بود تأسیس کرد. نخستین رمان کوتاه او توانست با دریافت یک جایزه مهم ادبی که مربوط به شناسایی نویسندگان نوظهور بود انگیزههای او را برای کار بیشتر نماید.
پس از آن و با ادامه فعالیت دبی شین موفق شده است تا طیف وسیعی از جوایز ادبی را در کره جنوبی از آن خود سازد. همچنین ترجمه آثار او به زبانهای دیگر نیز باعث شهرت بینالمللی او گشت.
از جمله اینکه در سال 2009 میلادی ترجمه رمان «اتاق تنها» به زبان فرانسوی توانست جایزه موسوم به دیده نشدهها را که به شناسایی آثار درخشانی که هنوز مخاطب زیادی نیافتهاند اختصاص دارد به دست آورد.
فروش حقوق بینالمللی انتشار کتاب «لطفاً مراقب مادر باش» که جایزه مهم «بوکر آسیا» را به دست آورده بوده، در نوزده کشور دنیا از جمله ایالات متحده آمریکا بر شهرت این نویسنده کرهای افزود. شین این رمان را با الهام از یک نمایشنامه و اثر موسیقایی اقتباس کرده بود. شین در این رمان روایتگر زندگی یک مادر شصت و نه ساله است. این مادر در ایستگاه مترو ی سئول از همسر خود جدا میشود و پس از آن خانوادهاش به جستجوی او مشغول میشوند. نوعی خودشناسی، خود متهمی و نقش مادر در شخصیت فردی،کلیدواژههای اصلی این رمان به حساب میآیند. این اثر که به نوعی به مسئله هویت در فضای فعلی کره جنوبی میپردازد تلاش میکند تا واقعیتهای گذشته و حال کره را از منظر فرهنگی مقایسه نماید. رمان روایتگر جامعه پیشمدرن کره به سوی کره پستمدرن است.
سبک نگارش نویسنده در این رمان کمی متفاوت بوده و ویژگیهای نگارش شخصی او در اثر مشهود است. این رمان در سال 92 توسط علی اکبر قاضیزاده به فارسی ترجمه و از سوی کتابسرای تندیس منتشر شده است.
شین رمان مشهور دیگری نیز به نام «اندوه عمیق» دارد که در سال 1994 میلادی نوشته شده است. نویسنده در این رمان به روایت عشق نافرجام سه دوست دوران کودکی میپردازد. سه دوستی که با نگاهی آرمانی از سرزمین روستایی خویش مهاجرت کرده و با چالشهای سخت و سنگینی مواجه میشوند. مشکلاتی که رابطه آنها را دستخوش تغییر میکند.
شین تا کنون دوازده رمان، پنج مجموعه داستان کوتاه و دو کتاب غیر داستانی نیز منتشر نموده است. از مشهورترین رمانهای او میتوان به عناوینی چون «بنفش»، «زنان ناشناخته» و «داستانهایی که میخواهم برای ماه بخوانم» اشاره کرد.
شین کیونگ سوک زمانی که در اوج شهرت قرار داشت، یعنی در نیمههای سال گذشته میلادی با اتهام سنگین سرقت ادبی مواجه شد.
مجله هافینگتون پست کره مدعی شد که شین در کتاب «افسانه» خود بخشهایی از کتاب «وطنپرستی» یوکیو میشیما نویسنده مشهور ژاپنی را کپیبرداری نموده است.
البته او رسماً این ادعاها را رد کرد، اما بعدتر در بیانیهای احتمال داد که ممکن است در رمان« لطفا مراقب مادر باش» تحت تأثیر قرار گرفته باشد و به طور ضمنی عذرخواهی کرد، اما همچنان گفته که نمیتواند نویسندگی را کنار بگذارد و این کار را ادامه خواهد داد.