سریال های الف ویژه بود جه هایی کلان اما بی فرجام
نویسنده : احمد صبریان sabrian@khorasannews.com
درچند سال اخیر رسانه ملی علاوه بر ساخت سریال های روتین شبانه، مجموعه های نوروزی ، سریال های مناسبتی ماه های محرم و رمضان و ... ساخت سریال های «الف ویژه »را در دستور کار قرار داده است.
سریالهای « امام علی(ع)» و« مختارنامه» داوود میر باقری،« تنهاترین سردار» و«ولایت عشق »مهدی فخیم زاده، «در چشم باد» مسعود جعفری جوزانی ،«کلاه پهلوی» سید ضیاء الدین دری،«شوق پرواز» یدا... صمدی،«معمای شاه» محمد رضا ورزی، «جلال الدین» شهرام اسدی و... ازجمله سریال هایی هستند که به عنوان «الف ویژه » روی آنتن شبکه های مختلف سیما رفتهاند.
پرسش هایی که پاسخ روشنی ندارند
برای بسیاری از مخاطبان حرفه ای و عام تلویزیون هنوز این پرسش مطرح است که «الف ویژه» به کدام تولیدات تلویزیونی اطلاق می شود و تفاوت این گونه سریال ها با دیگر مجموعه ها چیست؟ آیا سریال های« الف ویژه» به معنای آثار سفارشی است که با هزینه های گزاف برای مخاطبان خاص ساخته می شود و درساخت این گونه سریال ها ذائقه مخاطب تا چه حد در نظر گرفته می شود؟ آیا سریالهای فاخر به لحاظ مضمونی بیشتر محدود به ژانر تاریخی است؟ برخی نیزاین گونه آثاررا همردیف مجموعه های تاریخی و دینی می پندارند. برخی نیز براین باورند که سریالهای «الف ویژه» دکوربندیهای عظیمی دارندو معمولا در شهرکهای سینمایی تولید شده یا برای آن شهرک سینمایی برپا میشود یا بازیگران و عوامل خارجی در آن حضور دارند. .ماهیت این گونه سریال ها ،رویکرد و هدف ساخت آن ها ، اولویت های مضمونی ، فرجام برخی از این آثارکه یا در میانه راه تولید به دلایلی متوقف مانده یا پس از تولید به پخش نرسید ه اند پرسش هایی است که هنوز از سوی مدیران تلویزیون به آن هاپاسخی روشن داده نشده است. بی شک شفاف سازی در خصوص سریال های «الف ویژه» می تواند مسیری روشن پیش روی مخاطبان رسانه ملی ترسیم کند.
هر کسی از ظن خود یار این آثارمی شود
تصویری کلیشهای درباره ماهیت و چیستی سریالهای فاخر وجود دارد و چنین تصور میشود «الف ویژه»ها همان سریالهای تاریخی هستند .
اگر چه سهم و حجم اثر به لحاظ هزینه تولید، تعداد بازیگر و عوامل در کنار مدت زمان اثر و بهرهگیری از ظرفیتها و تجهیزات تکنیکی معیار ی برای سنجش این نوع مجموعهها است، ولی مضمون و درونمایه، سطح کیفی اجرا و کارگردانی از دیگر مولفه های این گونه آثارتلویزیونی است.
ولی واقعیت این است که مدیران تلویزیون هنوز تعریف دقیقی ازسریالهای فاخر و «الف ویژه» ارائه نکرده اندو هر مدیری برمبنای اولویتهای فکری خود، مولفههایی برای آن ارائه میکند.
ولی با توجه به سریال های الف ویژه ای که تا کنون روی آنتن رفته اند می شودبه این نتیجه رسید که سریالهای «الف ویژه» جدا از هزینه هنگفتی که صرف ساخت آن ها می شود با توجه به ظرفیتهایی که در حوزه فرهنگسازی دارند، از ماندگاری بیشتری برخوردارند و دامنه تاثیرشان بر سطوح مختلف اقشار اجتماعی نیزگسترده ترو عمیق تر است.
از« سرزمین کهن» تا «مولانا» هنوز در گیر تولید
فاز سوم سریال «سرزمین کهن» کمال تبریزی که ساخت آن مدتها در ابهام قرار داشت از یک ماه گذشته در جریان تولید قرار گرفت. سریال الف ویژه «انقلاب دوم» به کارگردانی جواد شمقدری با مضمون تسخیر لانه جاسوسی پس از برآورد بودجه ساخته میشود.
تحقیق و مطالعه برای نگارش ساخت سریال «سلمان فارسی» از دو ماه پیش ازسر گرفته شده و امرا... احمدجو در کنار داوود میرباقری در نگارش این سریال مشارکت دارد. جمال شورجه مشغول تکمیل فیلم نامه و آمادهسازی مقدمات تولید سریال «حضرت موسی» کار نیمه تمام مرحوم فرج ا... سلحشور است. منصورابراهیمی سرپرست نویسندگان سریال «سعدی» نیزاز پایان نگارش این سریال الف ویژه و پروژه فاخر نمایشی خبر می دهد. مسعود جعفری جوزانی کارگردانی مجموعه «پوریایولی» را پس از ساخت دکورها آغاز می کند. سریال «خواجه نصیرالدین طوسی» در حال نگارش است و سریال« ابونصر فارابی» نیزمرحله تحقیق و نگارش را میگذراند . نیمی از پژوهش فاز دوم سریال الف ویژه «مولانا» در مرکز گسترش فیلمنامهنویسی رسانه ملی انجام شد ه و پیش بینی می شود تا بهار 95 به پایان برسد.
«الف ویژه» هایی سرگردان و بی فرجام
در سالهای اخیر نام آثار متفاوتی در زمره سریال های «الف ویژه» فقط رسانه ای شده اما دیگر خبری از ادامه این پروژه هامنتشر نشده است و این آثار در برزخ بلاتکلیفی دست و پا می زنند و به نوعی می توان از آن ها به عنوان« پروژه های سرگردان »یاد کرد .الف ویژه هایی چون: سریال زندگی امام خمینی(ره)، حماسه میشان، خبرنگاران، شهید مطهری، شهید تهرانی مقدم، احمد متوسلیان، شهید چمران، باد و بادگیر، پنجه شکسته ،صاعقه خاموش ،حضرت ابوطالب و...در حالی که قراربود تمام این سریالها به مرور زمان و با اولویتبندی مشخص و دقیق جلوی دوربین بروند. محمد حسین لطیفی قرار بود در«هنگام بیداری» که مراحل ساخت دکور را سپری کرد به بخشهای شهادت رییسعلی دلواری و ماجراهایی که پس از آن اتفاق میافتد،پردازد. فیلم نامه سریال «سالهای خوب زندگی»، با مضمون زندگی شهید محمدابراهیم همت هنوز در دست بررسی است.« فصل بیپروایی» فریدون جیرانی با مضمون انقلاب اسلامی با این که مراحل پیش تولید را سپری کرد اما دیگر خبری از آن نیست. فیلم نامه پرویز شیخطادی در باره شهید باکری بلا تکلیف است.سرنوشت سریال «مسیح کردستان» مرادپور در باره زندگی شهید مهدی باکری و" همچنین مردان دره گرگ" به کار گردانی جمال شورجه نیز مشخص نشده است.
علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد
اگر چه تولید سریال های الف ویژه متوقف نشده است ولی واقعیت این است رسانه ملی در بخش بودجه دچار مشکلات جدی است و همین موضوع موانعی برای تکمیل و ساخت بسیاری ازاین سریال ها فراهم کرده است. اما پرسش این است چه ضرورتی دارد که چند سریال الف ویژه همزمان کلید بخورند؟
چرا ساخت چنین سریال هایی پس از برآورد بودجه به کارگردانان پیشنهاد نمی شود؟ در حالی که بسیاری از پروژه های الف وضعیت مشخصی ندارند و در مراحل مختلف از نگارش فیلم نامه گرفته تا پیش تولید و فیلم برداری متوقف مانده اند چه ضرورتی دارد نگارش سریال هایی جدید را سفارش داد یا وعده ساخت آن ها را به کارگردانان و مخاطبان داد.
در حالی که تلویزیون هیچ بودجهای برای ساخت سریالهای الف ویژه ندارد و در پی مشارکت بابخشهای خصوصی است بهتر نیست به جای اعلام خبر پایان نگارش فیلم نامه فلان یا آغاز پیش تولید بهمان سریال الف به فکر سر و سامان دادن پروژه هایی بود که در میانه راه متوقف شده یا بلا تکلیف مانده اند. با توجه به این نکته که تولید سریال های الف ویژه به بود جه های بالا و هنگفت نیاز دارد و همچنین به بن بست خوردن بسیاری از این پروژه ها بهتر نیست علاج واقعه پیش از وقوع کرد؟