گزارش خبری
تعداد بازدید : 437
گفت و گوی کمال تبریزی با خراسان
اکرم محمدی - کمال تبریزی سال 89 فیلم« دونده زمین »را ساخت . داستان فیلم بر اساس واقعیت زندگی یک هنرپیشه مشهور ژاپنی است که نذر کرد در سن 60سالگی دور دنیا را بدود. او پس از یک سال و اندی آمریکا و اروپا را دوید و در کشور ترکیه متوجه شد که به سرطان لنفاوی مبتلا است. او با توکل بر ایمان بسیار به راه خود ادامه داد و به ایران رسید و داستان فیلم در ادامه درباره وقایعی است که درایران رخ داد. حالااین فیلم بعد از چند سال در گروه هنر-تجربه به نمایش درآمده است وهمین بهانه ای شد برای گفت و گوی ما با کمال تبریزی که می خوانید.
*فیلم "دونده زمین" به نمایش در آمده است،با توجه به کنایه هایی که در فیلم هست، به نظر می رسدکه گونه( ژانر) سیاسی برای شما جذابیت زیادی دارد. البته پیش از این هم نمونه های دیگری از این دست فیلم ها از شما دیده بودیم .
**از نظر من توجه فیلمساز به موضوعات سیاسی کاملا طبیعی است و حتی هریک از شهروندان نیز این توجه به مسایل سیاسی را حق طبیعی خود دانسته و آن را با سرنوشت اجتماعی خود مرتبط می دانند بنابراین فیلمساز به طریق اولی موضوعات سیاسی را رصد می کند ولی باید توجه داشت که این به معنای لزوما سیاسی بودن فیلم نیست و به نظر من باید بیشتر این گونه فیلم ها را از نوع اجتماعی دانست که البته نقد سیاسی نیز در آن هست . در هر صورت «دونده زمین» و فیلم هایی از این دست بیشتر متوجه تاثیرات عملکرد سیاستمداران بر زندگی اجتماعی و انسانی مردم است.
*با توجه به این که این فیلم در دولت قبلی ساخته شده و فیلم هم به نوعی نقد شرایط جامعه بوده است، چطور به این نوع از نمادسازی رسیدید؟
**در دوره گذشته شرایط برای هنرمندان نامطلوب بود و تاثیر این نابسامانی به نوعی مستقیم در آثار برخی از فیلمسازان که دغدغه اجتماعی بیشتری داشتند، دیده می شد.«دونده زمین» هم در چنین موقعیتی ساخته شد و به شدت متاثر از فضای تاریک و اسفبار این دوران بود. نماد های استفاده شده در فیلم تقریبا واضح و ساده بودند و فیلمساز تعمدا به سمت خلق شخصیت هایی کاریکاتوری می رفت. در حالی که بر یک موقعیت و مکان ناکجاآباد هم تاکید داشت.
هنگام نگارش فیلمنامه سعی شده بود همه آنچه به عنوان احساس انسانی و تاثیر شرایط ناهنجار در خود ما ایجاد شده بود به نوعی در طراحی داستان روایت شود و به همین دلیل سعی بر این بود که وضعیت اقشار مختلف و اوضاعی که گریبان آنان را گرفته بود به شکلی نمادین و در یک داستان تخیلی نشان داده شود . شاید بتوان گفت که نوع روایت قصه بیشتر شبیه داستان های فولکلوریک ایرانی که عمدتا در یک دوران اختناق! روایت می شدند؛ بود.
*چرا فیلم در دولت قبلی اکران نشد؟
**به نظرم توقیف فیلم کاملا طبیعی بود! چون حاوی نقد تند و تیز نسبت به رفتار دولت و عواقب وخیم آن بود! بنابراین «دونده زمین» فقط امکان نمایش در ژاپن را پیدا کرد و هرگز در دوره قبل اجازه نمایش پیدا نمی کرد.
*در این فیلم روایت جریان سیاسی جامعه برایتان بیشتر اهمیت داشت یا دونده فیلم که به نوعی امید را نشان می دهد و این را به جامعه ای دیگر هم منتقل می کند؟
**هردو به هم مربوط اند. در این فیلم ،جریان سیاسی با ندانم کاری و دوستی خاله خرسه جامعه را به سمت ایستایی و سقوط کشانده است تا حدی که ناامیدی و درماندگی آن را فرا گرفته است و تنها راه نجات، تحرک و جست وجو برای یافتن کلید یا کلیدهایی است که از طریق آن بتوان قفل انسداد و بن بست اجتماعی را باز کرد. در واقع حضور دونده باعث یک همزمانی میان او و کسانی می شود که با تلاش خود (معلم و مادر) به دنبال یافتن گمشده جامعه و نجات اهالی از وضعیت موجود هستند. اتفاقا این همزمانی بیش از هرچیز به دونده ژاپنی برای غلبه بر بیماری اش کمک می کند تا با مدد گرفتن از شعر حضرت حافظ، امید به ادامه دویدن را از دست ندهد.
*سال گذشته«امکان مینا »را هم در جشنواره داشتید،این فیلم هم نگاهی سیاسی داشت. چراتمایل شما به ساخت چنین فیلم هایی بیشتر شده است ؟
**همانطور که قبلا گفتم از نظر من این موضوعات قبل از اینکه سیاسی باشند به واقع اجتماعی هستند و به تمایلات مردم جهان در شرایط ویژه اشاره دارند. مثال روشن این مسئله ، تنفر عمومی از روش و سیاستی است که گروه موسوم به داعش در پیش گرفته است. «امکان مینا» بیش از هرچیز به عکس العمل مردم در برابر فشارهای متعصبانه و ماکیاولیستی اشاره دارد که می تواند غیرقابل کنترل باشد. دوران انتظار اطاعت کورکورانه از جوامع به سر آمده است و نیاز همگان به داشتن حریم شخصی غیر قابل انکار است. رفتار مردم در انتخابات دومجلس اخیر در ایران نشان از این امر خطیر دارد.
*جایگاه فیلم های سیاسی در سینمای ما کجاست و آیا می توان به تنوع ساخت بیشتر در اینگونه فیلم ها امیدوار بود؟
**از نظر من فیلم سیاسی می تواند گونه های کاملا متفاوتی داشته باشد که نازلترین آن ها همین نوعی است که در سینمای جهان به ویژه در سینمای آمریکا وجود دارد. اما نوع مهمتری از فیلم سیاسی هم وجود دارد که در واقع به ارتباط جامعه و رفتارهای فردی با سیاست های غلط و چشم بسته توجه دارد. این نوع از سینما می تواند کاملا جدی و موثر در اصلاح نگاه سیاست به جامعه و بالعکس باشدو همچنین از مخاطبین بیشتری هم برخوردار خواهد بود و به طور طبیعی توجه فیلمسازان را به خود جلب می کند.