خوانندگان محترم! در صفحه حقوقی روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش:
حضانت فرزند پسر، پس از طلاق برعهده کیست؟ مادر تا چند سال میتواند حضانت را برعهده داشته باشد؟ آیا پدر می تواند در ازای دریافت پول، حضانت فرزند را برای چند سال دیگر به مادر واگذار کند یا واگذاری حضانت دائمی است؟ در مدت حضانت قانونی مادر، نفقه فرزند برعهده کیست؟
پاسخ:
سرپرستی و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می کنند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن با پدر است، در این زمینه فرقی نمی کند که کودک پسر باشد یا دختر. پس از 7 سالگی یا در صورت ازدواج مادر با دیگری حضانت با پدر است. در هر حال اگر پدر فوت کند حضانت با مادر خواهد بود.
بحث نفقه از حضانت جداست. پرداخت نفقه یا هزینه زندگی فرزند بر عهده پدر است. ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی بیان می کند: «برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی میکنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.» البته در هر صورت رعایت مصلحت کودک در اولویت است. اگر نگهداری و تربیت کودک توسط هر یک از پدر و مادر به مصلحت او نباشد، دادگاه می تواند حضانت را به دیگری واگذار کند. «اعتیاد زیانآور به الکل، مواد مخدر و قمار»، « اشتهار به فساد اخلاق و فحشا»، «ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی»، «سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدیگری و قاچاق» یا «تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف» از جمله شرایطی است که موجب سلب حق حضانت می شود. چنانچه در مورد حضانت بین پدر و مادر اختلاف به وجود آید دادگاه با توجه به قانون و با رعایت مصلحت فرزند، حضانت را به پدر یا مادر محول می کند. هر یک از والدین که طفل تحت حضانت او نیست، حق ملاقات با فرزند مشترک را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر مسائل مربوط به آن بر مبنای توافق پدر و مادر است اما در صورت اختلاف، دادگاه در این مورد نیز تعیین تکلیف خواهد کرد. توافقات پدر و مادر در مورد حضانت و نگهداری از کودک معتبر و برای طرفین لازم الاجراست. دادگاه های خانواده معمولا در جزئیات توافقات طرفین راجع به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل دخالت نمی کنند، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد این توافقات بر خلاف مصلحت طفل است یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص دارای حق ملاقات شود. در این صورت دادگاه می تواند در باره اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
پرسش:
منزلی را خریداری کردم. در قولنامه قید شد که من برای تهیه پول و فروشنده برای تخلیه منزل، یک ماه وقت داریم و هر کدام طی این مدت پشیمان شدیم، به طرف مقابل 5 میلیون تومان پرداخت کنیم. فروشنده پس از یک ماه گفت پشیمان شده است و حاضر به واگذاری خانه نیست. از طرف دیگر، من هم هنوز بقیه پول خانه را تهیه نکرده ام. آیا فروشنده حق فسخ دارد؟
پاسخ:
شما در قرارداد خود، برای فسخ معامله مهلتی یک ماهه قرار داده اید. در صورتی که اعلام پشیمانی بعد از این مهلت باشد، معامله الزام آور است. بنابراین اعلام فسخ تاثیری در صحت معامله ندارد. به بیان دیگر، عقدی که شرایط اساسی آن جمع باشد، در رابطه بین دو طرف در حکم قانون است.
یعنی، هیچ یک از طرفین معامله اصولاً حق بر هم زدن عقد را ندارد (اصالة اللزوم) و هر طرف ملزم است مفاد پیمان را اجرا کند و آنچه را به عهده گرفته است، انجام دهد. چنان که ماده 219 قانون مدنی در این باره می گوید: "عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد بین متعاملین و قائم مقام آن ها لازم الاتباع است." بنابراین فروشنده حق فسخ ندارد. در حقیقت، فسخ، اختیاری است برای یکی از طرفین معامله یا هر دوی آنها در موضوعی خاص که به شخص اختیار میدهد، قرارداد خود را از ادامه حیات باز دارد. حق فسخ جز در صورت توافق یا در موارد تعیین شده در قوانین قابل اعمال نیست. بنابراین شما می توانید از دادگاه محل اقامت فروشنده درخواست کنید که وی را به «تنظیم سند رسمی انتقال و تحویل مبیع» ملزم کند. شما نیز متقابلاً ملزم خواهید بود که در مرحله اجرا، باقی مانده بهای ملک را به فروشنده پرداخت کنید.