چرا دریاچه ارومیه رنگ خون می گیرد؟
دریاچه ارومیه، فقط بزرگترین دریاچه آب شور جهان نیست؛ فقط مهمترین زیستگاه آرتمیا اورمیانا نیست؛ فقط معدن میلیونها تن نمک نیست؛ دریاچه ارومیه، یادگاری است نمکین، از دورانهای دور با خاطراتی که شنیدنشان مانند دیدن نیست. دور تا دور دریاچه ارومیه گشتن، سخت است؛ چون گُزیدن تعدادی از دیدنیهای طبیعی و تاریخی و تفریحی بسیاری که در این مسیر نمکی وجود دارد و صرف نظر کردن از تعداد دیگری، کار را دشوار می کند. اما در روزهای اخیر، طی یک اتفاق نادر و عجیب، رنگ این دریاچه نمکین از رنگ آبی و آبی سبز به سرخ تغییر رنگ داده است. پژوهشگران مؤسسه تحقیقات شیلات ایران و محققان مرکز آرتمیای کشور، با نمونهبرداری از آب دریاچه ارومیه، علت تغییر رنگ دریاچه ارومیه از آبی و آبی سبز به سرخ را اعلام و علت تغییر رنگ دریاچه را به شرح زیر اعلام کردند:
1-با توجه به وضع اکولوژیکی کنونی دریاچه ارومیه که در وضع اشباعیت شوری (330 گرم نمک در لیتر)، کاهش شدید ارتفاع آب (بالاخص در مناطق ساحلی) که تابش شدید نوری را نیز به دنبال دارد و سفید شدگی آب دریاچه به علت رسوبات نمک که باعث ایجاد پدیده گلخانهای میشود و نیز عدم ورود آبهای شیرین که کاهش شدید اکسیژن را نیز به دنبال میآورد؛ در چنین شرایط اکولوژیکی از گونه جلبکهای دونالیلاپریدیس و دونالیلا سالینا، گونه دوم به دلیل شرایط فوقالذکر غالبیت پیدا می کند و بر دریاچه حاکم میشود که دلیل علمی آن، نبود امکان تبدیل املاح آمونیاکی بیشتر از گونه اولی است. لذا این گونه از جلبک بر دریاچه غالب شده است و برای ایجاد شرایط آداپتاسیون[همسان سازی] زیستی، ماده بتاکاروتن بیشتر تولید می کند و باعث قرمز شدن رنگ دریاچه می شود. این گونه جلبکی، غذای آرتمیا، سخت پوست ساکن دریاچه ارومیه است.
2- به دلیل اشباعیت شوری آب دریاچه، شرایط برای رشد و تکثیر گروهی از باکتریهای هالوفیت از گروه هولوباکتریوم ها و هولوکوکوس مساعد می شود. این باکتریها دارای رنگ ریزههای باکترو رودوپسین هستند که به آنها امکان استفاده از انرژی نورانی خورشید را به صورت بیهوازی و در محیطهایی با کمبود اکسیژن بالا میدهد که این رنگ ریزهها، به رنگ زرشکی بوده و آب دریاچه را، به ویژه در سواحل که دارای تابش شدید نوری و نفوذ نور هستند، به رنگ سرخ در میآورد.