صادرات محصولات نانوفناوری ایران به 17 کشور جهان
تعداد بازدید : 35
تثبیت نانوفناوری ایران در سکوی ششم جهان؛ادامه راه نیازمند بودجه
نویسنده : زهرا حاجیان hajian@khorasannews.com
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران در عرصه تولید علم ودانش فاقد جایگاه جهانی بود و تولیدات صنعتی وتکنولوژیکی کشور نیز بسیار محدود و در حد برپایی کارخانه های وارداتی و مونتاژ کاری محصولات خلاصه می شد اما با پیروزی انقلاب اسلامی، کشور وارد مرحله جدیدی از پیشرفت شد؛ پیشرفتی که باید آن را ثمره استقلال و قطع وابستگی به کشور های پیشرفته دانست .
براین اساس یکی از پیشرفت های غرور آمیز جمهوری اسلامی ایران رشد روز افزون وحضور فعال کشور در عرصه های علمی است .
پیشرفت در این زمینه به قدری با سرعت انجام شده که ایران در عرصه دستیابی به برخی فناوری های مهم وکلیدی به جایگاه تحسین برانگیزی رسیده است . ورود موفقیت آمیز وهمزمان با کشور های پیشرفته به عرصه علومی مانند نانو و بیو تکنولوژی ، سلول های بنیادی ، روباتیک ، انرژی هسته ای ، هواوفضاو... تنها بخشی از مصادیق پیشرفت وتوسعه یافتگی است که به همت محققان ایرانی رقم خورده است، پیشرفت های انکارناپذیری که با وجود تحمیل جنگ 8 ساله و تحریم های ناجوانمردانه، به دست آمده است و هم اکنون نیز با وجود تمامی مشکلات و ضعف های زیرساختی ، سیر صعودی خود را طی می کند.
فناوری نانو در حال حاضر در زمره پیشرفته ترین فناوری های بشری است که می تواند تحول عظیمی را در تمامی حوزه ها اعم از پزشکی ، صنایع و... ایجاد کند . خوشبختانه ورود به موقع ایران به عرصه این فناوری که از سال 84 رقم خورد و رهنمودهای راهگشا و حکیمانه رهبر انقلاب مبنی بر لزوم به کارگیری ظرفیت های داخلی برای توسعه این فناوری موجب شد ایران در عرصه فناوری نانو همگام با کشور های پیشرفته حرکت کند و در زمانی کمتر از 10 سال به جایگاه ششم دنیا تکیه بزند .
سعید سرکار، سکاندار ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معتقد است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این جرات وجسارت در بین دانشگاهیان ما شکل گرفت که به جای آن که مصرف کننده صرف فناوری ساخته وپرداخته کشور های دیگر باشیم، با ورود به عرصه های مختلف تحقیقاتی، گام های بلندی درعرصه تولید وتوسعه فناوری برداریم .
این شرایط بر پایه نگاه به آینده رفته رفته باعث ایجاد نگرش جدیدی در زمینه توسعه علم وفناوری های مختلف از جمله نانوفناوری شد .وی می گوید: نانو فناوری یکی از حوزه هایی است که ورود ایران به این عرصه در مقایسه با دیگر فناوری ها مانندICT یا بیوتکنولوژی به موقع و همزمان با دنیا انجام شدو فرصت ها را از دست ندادیم . به طوری که با تعیین متولی برای توسعه این فناوری ، برنامه راهبردی در این حوزه تعیین شد و با توسعه علم وفناوری وتوسعه صنعتی وبه دنبال آن توسعه بازار در این عرصه،موفق شدیم نه تنها کشورهای مطرح را یکی پس از دیگری پشت سر بگذاریم وبه رتبه ششم دنیا دست پیدا کنیم، بلکه از حیث توسعه منابع انسانی وتوسعه بازار نیز زمینه ایجاد بیش از 160 شرکت دانش بنیان در این حوزه در کشور فراهم شد که حاصل آن تولید وعرضه بیش از 360قلم محصول مبتنی بر فناوری نانو است که این محصولات اکنون علاوه بر ورود به بازار های داخلی، بازار های 17 کشور جهان را نیز به تسخیر در آورده اند،به طوری که کشور های هدف ما هم کشور های معتبری مانند کره جنوبی، استرالیا، چین ، روسیه، ترکیه، مالزی و... هستند و این ظرفیتی است که در کشور ما روی فناوری نوظهوری مانند نانو ایجاد و از این حیث ایران به یک الگوی موفق برای توسعه فناوری تبدیل شده است و در عین حال این حرکت به اذعان بسیاری، حرکتی امیدبخش والهام بخش برای دیگر کشور های در حال توسعه بوده است .سرکار با اشاره به تربیت بیش از 30 هزار نیروی متخصص در حوزه فناوری نانو در سطوح کار شناسی ارشد و دکترا، از ورود این فناوری به 10 حوزه صنعتی در کشور خبر می دهد .
کمبود بودجه وبیم از دست رفتن جایگاه کنونی
هم اکنون با وجود تمامی پیشرفت های به دست آمده و ظرفیت های خوبی که از بعد نیروی انسانی متخصص در کشور وجود دارد، کمبود بودجه وعدم سرمایه گذاری کافی باعث شده است بخش زیادی از ظرفیت های موجود برای توسعه این فناوری درکشور فرصت رشد وبروز وظهور پیدا نکند.دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با اظهار تاسف از این که سرمایه گذاری ایران درحوزه فناوری نانو هیچ گاه قابل قبول و جوابگوی ظرفیت وقابلیت ونیاز کشورنبوده است ،می گوید : ظرفیت ها و قابلیت های کشور ما بسیار فراتر از آن چیزی است که به آن دست پیدا کرده ایم ،اما متاسفانه به دلیل عدم تامین اعتبارات کافی نتوانستیم این ظرفیت را عملیاتی کنیم ضمن آن که دربرنامه 10ساله دوم توسعه این فناوری که از سال آینده اجرای آن را آغاز خواهیم کرد، بیشترین تمرکز برصنعتی سازی وتجاری سازی فناوری نانو است که بسیار حائز اهمیت وبستر سازتوسعه علمی و فناوری است.
براین اساس در این بخش به منابع مالی بسیار بیشتری که حداقل چندین برابر منابع کنونی است، نیاز داریم و ازهم اکنون نگرانی ما این است که نمی توانیم تمامی ظرفیت های کشور را با این منابع مالی در عرصه نانو فعال کنیم و دستاورد های بیشتری را برای کشور رقم بزنیم .
وی ادامه می دهد : ما در خواست کرده ایم در سال آینده که اجرای برنامه راهبردی 10 ساله را آغاز خواهیم کرد،بودجه پایه ما 200 میلیارد تومان باشد و این رقم سالانه 25 درصدافزایش پیدا کندتا بتوانیم به تعهدات خود عمل کنیم وبه چشم انداز واهدافی که ظرف 10 سال برای دستیابی به بازارهای بین المللی تعیین کرده ایم ،برسیم . اما آنچه در لایحه بودجه سال 96 پیش بینی شده، حدود 60 میلیارد تومان است که بسیار اندک ومعادل یک چهارم نیاز ما ست .وی ضمن گلایه از تامین نشدن بودجه کافی برای توسعه این فناوری تاکید می کند : هم اکنون بودجه ما حدود 15 میلیون دلار است درحالی که بودجه سالانه یک پژوهشکده نانو دربرخی کشورها 50 میلیون دلار است، براین اساس به شدت نگران آینده این فناوری در کشور و از دست رفتن جایگاه کنونی هستیم .