خوانندگان محترم! در صفحه 10 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: از کسی طلبکار بودم و چک هایش را برگشت زدم. حال، او فوت کرده است. چگونه می توانم به حق و حقوقم برسم؟
پاسخ: با توجه به اینکه صادر کننده چک فوت کرده، طرح شکایت کیفری منتفی است. در صورتی که پیش از فوت، علیه صادر کننده چک به اتهام صدور چک بلامحل شکایت کرده باشید، با فوت او رسیدگی متوقف و قرار منع تعقیب صادر خواهد شد. شما می توانید برای وصول طلب خود دادخواستی به خواسته مطالبه وجه چک به انضمام کلیه خسارات دادرسی علیه وارثان بدهکار به دادگاه محل بانک محال علیه (یعنی بانک صادر کننده دسته چک) یا در دادگاه محلی که آخرین محل سکونت یا اقامتگاه متوفی بوده است (در صورتی که هنوز ترکه تقسیم نشده باشد) تقدیم کنید. ماده ۲۳۲ قانون امور حسبی بیان می کند: «دعوی بر میت اعم از دین یا عین باید به طرفیت ورثه یا نماینده قانونی آنها اقامه شود...» اصولاً وارثان هر شخص پس از فوت او مسئول پرداخت دیون وی هستند، مگر اینکه یا تا یک ماه پس از فوت مُوَرِّث به دادگاه اعلام کنند که ترکه را رد می کنند یا ثابت کنند ترکه متوفی تکافوی دیون وی را نمی کند. یعنی ثابت کنند که از متوفی چیزی به ارث نمانده است. ماده ۲۴۸ قانون امور حسبی در این زمینه بیان می کند: «در صورتی که ورثه ترکه را قبول نمایند (یا در مهلت مقرر رد نکنند) هر یک مسئول ادای تمام دیون به نسبت سهم خواهند بود مگر اینکه ثابت کنند دیون متوفی زائد بر ترکه بوده یا ثابت کنند که پس از فوت متوفی، ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده و باقی مانده ترکه برای پرداخت دیون کافی نیست که در این صورت، نسبت به زائد از ترکه مسئول نخواهند بود.» در صورتی که هر یک از وارثان قصد «رد ترکه» را داشته باشد، باید این امر را ظرف یک ماه از تاریخ فوت متوفی به دادگاه اعلام کند. اعلام نکردن «رد ترکه» در مهلت مقرر قانونی، در حکم قبول ترکه است. در این صورت، ورثه به نسبت سهم خود، مسئول پرداخت بدهی های متوفی هستند. ماده 250 قانون امور حسبی در این باره بیان می کند: «رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث به فوت مورث به عمل آید اگر در مدت نامبرده رد ترکه به عمل نیاید در حکم قبول ... خواهد بود.»در صورتی که ماترک تقسیم نشده و اموال غیرمنقول و منقول یا حساب بانکی به نام متوفی وجود داشته باشد با تامین خواسته می توان اموال مذکور را تا زمان صدور حکم قطعی، توقیف و از نقل و انتقال آن جلوگیری کرد.