خوانندگان محترم! در صفحه 10 روزنامه خراسان، پاسخگوی پرسش های حقوقی شما هستیم. شما می توانید پرسش های خود را در تمام زمینه های حقوقی، از طریق پیامک به شماره 2000999 ارسال کنید. لطفاً در ابتدای متن پیامک حتما کلمه «حقوقی» را قید فرمایید.
پرسش: از فردی طلبکار بودم و او سه فقره چک به من داد که متعلق به او نبود و فقط بدهکار آن ها را امضا کرده بود. حال فرد بدهکار گریخته است. چاره چیست؟
پاسخ: چک نشاندهنده تعهد صادر کننده و ظَهرنویسان (یعنی کسانی که پشت چک را امضا و آن را به دیگری منتقل کردهاند) به پرداخت وجه آن است. به عبارت دیگر، اگر شخصی چک را با امضای پشت آن به دیگری واگذار کند، صادرکننده چک و امضا کننده پشت چک، هر دو مسئول پرداخت وجه آن به دارنده هستند. در صورتی که شخصی چکی را برای پرداخت بدهی خود، بدون ظهرنویسی به دیگری تحویل دهد و صادرکننده چک، به هر دلیل از پرداخت وجه آن خودداری کند، دارنده چک همچنان میتواند پس از ارائه آن به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت، برای وصول طلب خود به بدهکار مراجعه کند. بنابراین، برای وصول طلب خود میتوانید علیه صادر کننده چک و ظهرنویس، در دادگاه حقوقی اقامه دعوا کنید. همچنین، میتوانید علیه صادرکننده چک به اتهام صدور چک بلامحل، به دادسرا شکایت کنید. اگر نشانی صادرکننده یا ظهرنویس را نمیدانید، میتوانید از دادگاه درخواست کنید که ابلاغ از طریق نشر آگهی انجام شود. به این ترتیب، دادگاه به موضوع رسیدگی و در صورت عدم حضور خواندگان، حکم غیابی صادر خواهد کرد. درباره رسیدگی در دادسرا و دادگاه کیفری نیز، مطابق ماده 22 قانون صدور چک مصوب 1382، در صورتی که به متهم (صادرکننده چک بلامحل ) دسترسی حاصل نشود، آخرین نشانی متهم در بانک محال علیه، اقامتگاه قانونی او محسوب می شود و هر گونه ابلاغی، به این نشانی انجام خواهد شد.
پرسش: سرقفلی مغازه ای را خریداری کردم. قرار شد هنگام تنظیم سند صلح حقوق، حق مالک را در محضر بپردازم. اما سند اصلی ملک بدهی داشت و این موضوع، پنج سال به تأخیر افتاد. فردی که سرقفلی را از او خریدم، پولش را همان زمان دریافت کرد و رفت و صاحب ملک هم برای بدهی و تنظیم سند پاسخگو نیست. چگونه می توانم به حقم برسم؟
پاسخ: میتوانید علیه مالک پیشین که سرقفلی را به شما واگذار و علیه مالک مغازه که با انتقال سرقفلی موافقت کرده است، در دادگاه حقوقی دعوای «الزام به تنظیم سند رسمی انتقال سرقفلی» اقامه کنید. طبق ماده 220 قانون مدنی: «عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است ملزم می نماید، بلکه متعاملین به کلیه نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل می شود ملزم می باشند.» بنابراین، پس از انعقاد قرارداد انتقال سرقفلی با فروشنده و موافقت مالک، فروشنده باید در زمینه تحویل ملک و تنظیم سند رسمی به نام خریدار اقدام کند، هر چند که در متن قرارداد به این موضوع یا زمان انجام آن اشارهای نشده باشد.