تعویض کولر به جای ساخت نیروگاه
عضو کمیسیون انرژی مجلس جایگزین کردن کولرهای گازی قدیمی با کولرهای نو را یکی از راههای فرار از خاموشی میداند. این اتفاق باعث صرفه جویی چه میزان برق میشود و چه نفعی برای مردم دارد؟
رعیت نواز- گرما به حدی زیاد شده که حس میکنی آسفالتهای خیابان ذوب و روان شدهاند و دلت میخواهد زودتر به خانه برسی و در حالی که دست هایت را به سمت کولر میبری، خودت را خنک کنی. هرچند هنوز تابستان شروع نشده اما در این چند روز مانده از خرداد انگار از آسمان آتش میبارد، به همین دلیل شاهد روشن شدن کولرها هستیم و همین موضوع باعث شده مصرف برق در کشور به مرز ۶۰ هزار مگاوات برسد. این اتفاق اگر ادامه پیدا کند احتمالا باید شاهد قطعی برق در گرمای تابستان هم باشیم. با این حال فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس گفته، باید برای کاهش مصرف در ساعتهای اوج، کولرهای گازی قدیمی و پنجرهای که مصرف بالایی دارند با کولرهای گازی جدید با مصرف کم جایگزین شوند تا هم شاهد خاموشی نباشیم و هم مردم از این اتفاق سود ببرند و هم دولت. این صحبت عضو کمیسیون انرژی مجلس باعث شد به سراغ این موضوع برویم که تعویض کولرهای قدیمی با کولرهای جدید چه میزان به کاهش مصرف برق کشور کمک میکند و مردم و دولت از این اتفاق چه سودی خواهند برد.
تعداد کولر مورد استفاده در کشور
طبق گزارش مرکز آمار در سال 95 حدود 65 درصد خانوارهای ایرانی از کولرآبی استفاده میکردند، 25 درصد از کولر گازی و 10 درصد هم از دیگر وسایل سرمایشی مثل پنکه. با این حال سال 97 هم «مسیر اقتصاد» در گزارشی اعلام کرد که 16 میلیون کولر آبی در کشور وجود دارد و سالانه 800 هزار دستگاه به آن اضافه میشود. با این حساب هم اکنون حدود 18 میلیون و 500 هزار کولر آبی و حدود هفت میلیون و 200 هزار دستگاه هم کولر گازی وجود دارد.
برق مصرفی این کولرها چقدر است؟
طبق تحقیقات انجام شده، میزان مصرف برق کولر گازی نسبت به مصرف کولر آبی حدود پنج برابر بیشتر است. با این حال به طور متوسط توان کولرهای آبی در حدود ۵۰۰ وات و کولرهای گازی حدود 2500 وات تخمین زده میشود. البته میزان مصرف در کولرهای قدیمی و دست دوم بسیار بیشتر است. یعنی کولرهای فرسوده و کهنه چیزی حدود چهار برابر بیشتر از کولرهای تازه برق مصرف میکنند و هنگام روشن بودن فشار زیادی روی شبکه میآورند. جالب است بدانید با ارتقای کولرهای آبی از رده انرژی F به A هر کولر حداقل 200 مگاوات کمتر برق مصرف میکند. طبق گزارشها بیشتر خانهها در شهرهای جنوبی کشور برای خنک شدن از کولر گازی استفاده میکنند و طبق گزارش برق نیوز ۶۵ درصد از بار پیک مناطق گرمسیری به کولرها و وسایل سرمایشی اختصاص دارد که دوره گرما در این مناطق ۹ ماه از سال است و به طور متوسط در این نواحی ۱۸ ساعت در شبانهروز از کولر استفاده میشود.
2500 مگاوات صرفه جویی در برق
همان طور که پیش از این نوشتیم، اگر از این به بعد کولرهای آبی فقط با رده انرژی A در کشور تولید و عرضه شود، از آن جایی که سالانه حدود 800 هزار کولر آبی به تعداد کولرها اضافه میشود، کشور سالانه از ساخت یک نیروگاه ۱۶۰ مگاواتی در آینده بی نیاز میشود، اما این موضوع درباره کولرهای گازی به شدت رقم بالاتری است. به طور متوسط کولرهای گازی بین 2000 تا 2500 وات برق مصرف میکنند ولی این میزان در کولرهای گازی پنجرهای و فرسوده در برخی مواقع تا 10 هزار وات هم میرسد، اما از آن جایی که طبق گزارشهای شرکت برق در سال 98 حدود پنج میلیون دستگاه کولر گازی فرسوده در کشور وجود داشته که حداقل دو برابر کولرهای نو برق مصرف میکردند، با تعویض یک میلیون از کولرهای قدیمی با کولرهای نو حداقل 2500 مگاوات در مصرف برق صرفه جویی میشود.
تعویض کولر به جای ساخت نیروگاه
همان طور که خواندید تعویض کولرهای گازی فرسوده با کولرهای نو کم مصرف میتواند 2500 مگاوات در مصرف برق صرفه جویی کند. بد نیست بدانید برای تامین 2500 مگاوات برق نیاز به ساخت نیروگاه 3000 مگاواتی است. به گزارش برق نیوز احداث نیروگاه 3000 مگاواتی و شبکههای ارتباطی آن حداقل نیازمند 30 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری است. یعنی تعویض یک میلیون کولر قدیمی برای دولت حداقل 30 هزار میلیارد تومان صرفه جویی به همراه خواهد داشت. جدای از آن، با این کار گفته میشود سالانه از مصرف بیش از 2 میلیارد مترمکعب گاز در نیروگاههای کشور کاسته و به دنبال آن از انتشار 6 میلیون تن آلاینده به جو جلوگیری میشود.
سود مردم از تعویض کولر
شهرهای جنوبی و مناطق گرمسیری کشورمان که بیشترین تعداد کولرگازی کشور را دارند، به طور متوسط 9 ماه از سال نیازمند استفاده از کولر هستند و طبق گزارشها حدود 18 ساعت در روز از کولرگازی استفاده میکنند. بر اساس ارزیابیهایی که شرکت توانیر در سال 98 انجام داده، تعویض کولرهای گازی فرسوده باعث کاهش حداقل ۳۰ درصدی مبلغ قبوض برق مشترکان خواهد شد. البته با توجه به پلکانی شدن قیمت برق هم اکنون این اتفاق میتواند تا 50 درصد باعث کاهش مبلغ قبض برق مصرفی شود. جدای از آن این اتفاق میتواند به تولید کولرهای گازی داخل کشور رونق دهد و باعث ایجاد اشتغال در این بخش شود.
طرحی با مصوبه شورای اقتصاد
طرح تعویض کولرهای فرسوده از اواخر دهه 80 مطرح بوده است تا این که به گزارش ایسنا در دی سال 98 بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، وزارت نیرو مجوز طرح جایگزینی یک میلیون کولرگازی فرسوده با کولرهای گازی راندمان بالا را در شهرستانهایی که دارای تعرفه برق مناطق گرمسیر یک هستند، صادر کرد. در این طرح وزارت نیرو به دنبال سرمایه گذاری است که بتواند کولرهای کم مصرفی را جذب کند که حداقل 51 درصد آن تولید داخل است اما تا کنون خبری از اجرای آن نبوده تا این که در فروردین امسال به گزارش ایرنا، شرکت توانیر فراخوان شناسایی مجموعههای توانمند در زمینه تامین و جایگزینی کولرهای گازی راندمان بالا با کولرهای گازی فرسوده را منتشر کرد. در این طرح قرار است کولرهای گازی فرسوده مشترکان در مناطق جنوبی کشور با انواع بهینه و کارا جایگزین و فقط یک سوم هزینه آن به صورت اقساطی از مشترک دریافت شود و باقی مانده هزینه اجرای طرح از محل صرفه جویی سوخت به دست آمده و منابع داخلی صنعت برق به سرمایه گذار پرداخت شود.