خودروهای پرنده؛ خیلی دور یا خیلی نزدیک؟
اداره هوانوردی فدرال آمریکا برای یک مدل خودروی پرنده، گواهی نامه قابلیت پرواز صادر کرد واقعا تا چه اندازه به تحقق این رویا نزدیک هستیم؟
عصر جدیدی از پرواز در آستانه آغاز شدن است. به تازگی اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده برای یک مدل خودروی پرنده که توسط شرکت Alef Aeronautics ساخته شده، گواهی نامه قابلیت پرواز صادر کرد و به این خودروی پرنده اجازه داد در مکانهای محدودی برای نمایش، تحقیق و توسعه پرواز کند. اما ماجرا چیست و آیا این اتفاق یک نقطه عطف در حوزه خودروهای پرنده محسوب میشود؟
مزایای خودروهای پرنده
تحرک هوایی پیشرفته یا همان (AAM) یک اصطلاح برای پوشش دادن وسایل نقلیه با قابلیت پرواز و حمل مسافر یا بار است که بسیار خودکار هستند. این وسایل نقلیه که اغلب به عنوان تاکسیهای هوایی یا وسایل نقلیه هوایی با قابلیت برخاستن و فرود عمودی هستند از لحاظ نظری، حملونقلی سریعتر و ایمنتر را امکانپذیر میسازند. نه زیرساختهای فیزیکی و نه ترافیک روی زمین باعث کاهش سرعت این وسایل نقلیه با قابلیت پرواز نمیشود. اگرچه خودروی پرنده هنوز تا حدودی در آسمانها پرواز میکند، اما به رسمیت شناخته شدن آن از سوی اداره هوانوردی فدرال نقطه عطفی در آینده حمل و نقل هوایی است. با این حال، ممکن است هنوز چالشهای زیادی وجود داشته باشد که باید پیش از آن که خودروهای پرنده به واقعیت تبدیل شود، در شهرهای سراسر جهان حل شوند از جمله پرواز مداوم پهپادها و صدای شدید ایجاد شده توسط خودروهای پرنده هنگام عبور، برخاستن یا فرود آمدن.
مشخصات خودروی پرنده Alef
بنیان گذاران شرکت آمریکایی Alef کار روی مفهوم خودروی پرنده را در سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز کردند و اولین نمونه خودروی با قابلیت پرواز خود را در سال ۲۰۱۹ میلادی ساختند؛ مدل A. این خودرو برای دو سرنشین مناسب است و دارای بُرد رانندگی ۳۲۲ کیلومتری و برد پروازی ۱۷۷ کیلومتری است. این وسیله نقلیه شیک و جمعوجور طراحی شده تا بسیار شبیه یک خودروی معمولی به نظر برسد و برای برخاستن نیازی به باند پرواز ندارد و حتی میتواند در یک فضای پارکینگ سنتی و معمولی نیز قرار بگیرد. این شرکت ادعا میکند که فناوری اختصاصی خودروی مدل A به آن خودرو امکان برخاستن عمودی را میدهد تا به یک هواپیمای دو باله در میانه پرواز تبدیل شود با درهایی که به بال تبدیل میشوند. البته هنوز مجموعهای از چالشهای تکنولوژیکی باقی ماندهاند. مدیر اجرایی این شرکت میگوید: «برخی از اجزایی که ما به آن نیاز داریم به سادگی در جهان امروز وجود ندارد. برای مثال، به منظور جلوگیری از تنش دیفرانسیل به سیستمهای موتور پروانه بسیار تخصصی نیاز دارد. محدودیتهای اندازه، وزن و قیمت تعیین میکنند که این وسایل نقلیه تا چه اندازه زود در دسترس عموم قرار بگیرند و آیا برای سوار شدن ایمن خواهند بود یا خیر؟»
تولید از سال 2025 به قیمت 300 هزار دلار
این شرکت مستقر در کالیفرنیا امیدوار است تولید خود را در سال ۲۰۲۵ یا اوایل سال ۲۰۲۶ آغاز کند، اگر چه وسایل نقلیه هم اکنون برای پیش سفارش در دسترس هستند. برچسب قیمت اکنون 300 هزار دلار است. مدل A یک وسیله نقلیه فوق سبک و با سرعتی کم در نظر گرفته میشود، ویژگی که در طبقه بندی برای خودروهای گلف و وسایل نقلیه الکتریکی کوچک در نظر گرفته شده است.
سوالات بی پاسخ فراوان درباره خودروهای پرنده
عملیات تحرک هوایی شهری عمدتا بر عهده ارائه دهنده خدمات ناوبری هوایی یک کشور مانند اداره هوانوردی فدرال در آمریکا خواهد بود. ارائه دهنده خدمات ناوبری هوایی یک کشور دارای صلاحیت کامل بر عملیات فضای هوایی یک کشور خاص و مرجعی است که انواع وسایل نقلیه هوایی جدید را پس از بررسیهای ایمنی دقیق تایید میکند. نقش شهرها در تضمین ایمنی اجرای مقررات تعیین شده بر عهده این ارائه دهندگان خواهد بود. در گزارش منتشر شده توسط اداره هوانوردی فدرال برخی از نگرانیها درباره خودروهای پرنده بدون پرداختن کامل به آن مطرح شدهاند: سر و صدا، آلودگی، امنیت، پایداری و هزینه. همچنین، پرسشهایی چالشبرانگیز مطرح شدهاند: چه کسانی با این وسایل نقلیه پرنده رانندگی خواهند کرد؟ آیا مسافران به گواهی نامه نیاز خواهند داشت؟ چه تاثیری بر زندگی خواهند گذاشت؟ کدام حوزه قضایی مسئول رسیدگی به موضوع سقوط خودروهای پرنده خواهد بود؟ در ضمن، سرعتی که چنین وسایل نقلیهای با آن حرکت خواهند کرد ممکن است منجر به برخورد بین خودروها یا ساختمانها شود. بنابراین، برنامه ریزی و مسیر دقیق و علمی هدایت شده ضروری است. اداره هوانوردی فدرال تاکسیهای هوایی را در راهگذرهای مشخصی بین فرودگاهها و بندرگاههای مرکزی در مراکز شهرها پیش بینی میکند، اما تا به امروز هیچ تمهیدی برای برنامه ریزی مسیر خودروی پرنده در نظر گرفته نشده است.
انعقاد قرارداد برای تهیه قوانین استفاده از این خودروها
در سال ۲۰۲۱ میلادی اداره حملونقل لسآنجلس با Arup قراردادی را منعقد کرد تا گزارشی را برای ملاحظات درباره چارچوب خط مشی جابه جایی هوایی شهری با خودروهای پرنده تهیه کند. این گزارش تاکید میکند که خودروهای پرنده باید به عنوان خدمات شهری با بودجه و یک کالای عمومی در نظر گرفته شوند. بنابراین خدمات پیشرفته حملونقل هوایی باید مانند کتابخانهها، مدارس، فرودگاهها یا جادهها عمل کند نه به عنوان یک فناوری مخرب بلکه به عنوان یک دارایی در سطح جامعه که نیاز آن بیش از پیش احساس میشود.