دانش بنیان ها در رقابت نا بر ابر
معاون علمی رئیس جمهور می گوید شرکت های دانش بنیان تولید کننده تجهیزات پزشکی، محصول خود را با ارز آزاد تولید می کنند اما واردکننده، ارز دولتی در اختیار دارد و این موضوع باعث گران تر شدن محصول ایرانی می شود. ما گلایه های رئیس انجمن تجهیزات پزشکی را شنیدیم و با نایب رئیس فراکسیون دانش بنیان مجلس هم گفت وگو کردیم
صادق غفوریان-قانون جهش تولید دانش بنیان ها، اردیبهشت سال گذشته به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید تا موضوع «تولید» محصولات در شرکت های دانش بنیان تسهیل و زمینه جهش آن فراهم شود. البته اجرای این قانون در سال آغازین خود یعنی 1401 به اذعان مرکز پژوهش های مجلس با بد اقبالی تخصیص نیافتن بودجه مواجه شد و سال نخست را ناکام سپری کرد،اما آن چه امروز گریبان برخی از شرکت های دانش بنیان را گرفته، رقابت نابرابر در هزینه کرد ارزی محصولات است. این نابرابری را روز گذشته، دهقانی فیروز آبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور در حاشیه حیاط دولت این طور روایت کرد: «شرکت های تجهیزات پزشکی ما محصول خود را با ارز آزاد تولید می کنند، اما وارد کننده، ارز دولتی دریافت می کند و نتیجه، قیمت بالاتر محصول ایرانی می شود.» او معتقد است: «هر دوی این شرکتها باید ارز آزاد دریافت کنند و یارانه به مصرف کننده تعلق بگیرد تا مردم نوع محصول خود را انتخاب کنند و این مسئله با مطالبه نخبگان تحقق می یابد.» ما درباره این معضل با رئیس انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی،
گفت وگو کردیم که هر گونه اختصاص ارز ترجیحی به واردکنندگان را زمینه ساز فساد و انحصار می داند و نیز ماجرا را از اقبال شاکری، نایب رئیس فراکسیون دانش بنیان مجلس جویا شدیم که به شدت از این اتفاق ناراحت بود.
دانش بنیان ها چه می گویند؟
اما دانش بنیان های فعال در حوزه تولید تجهیزات پزشکی چه می گویند؟
ما به سراغ مجید روحی، رئیس انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی رفتیم. او می گوید: کارشناسان معتقدند که ارائه ارز دولتی 28 هزار تومانی و یارانه دار در دراز مدت باعث کاهش هزینه های سبد درمان مردم به عنوان مصرف کننده نمی شود، بلکه انحصار و فساد ایجاد می کند، چنان چه تا امروز هم تاثیر مثبت بر این موضوع نداشته است.
سود ارز ترجیحی به سفره مردم نمی آید
روحی، به قوانین موجود از جمله قانون جهش تولید دانش بنیان ها هم اشاره و اظهار می کند: ما بند و تبصره درباره ارز ترجیحی داریم که مجلس آن را در اختیار دولت نهاده است و بارها درباره آسیب های تخصیص ارز ترجیحی به واردکنندگان در رسانه ملی، مجلس و نشست های متعدد گفته ایم. ما باید اجازه بدهیم نرخ ارز برای همه یکسان شود تا واردکننده و تولیدکننده در شرایط برابر بتوانند رقابت کنند. این مشخص است که اختصاص ارز ترجیحی، سود را به جیب مردم ما نمی آورد بلکه سود آن به جیب تولیدکنندگان خارج از کشور و بخشی هم به جیب واردکننده می رود. روحی می گوید: با این حال ارز هم به همه تعلق نمی گیرد و گاهی با رانت در اختیار برخی قرار می گیرد. به طور کلی کسی که ارز دولتی را دریافت می کند، به دلیل اختلاف قیمت ارز، همیشه برنده است چرا که نظارت چندانی هم بر روند واردات و قیمت خرید محصولات خارجی نمی شود. ممکن است یک واردکننده کالایی را که 100 دلار بابت آن پرداخت کرده، در داخل برای آن فاکتور 200 دلاری ارائه یا بیش بود (گران نمایی) کند، می بینیم که چقدر سود به جیب واردکننده و فروشنده خارجی می رود؛ این همان ارزی است که بانک مرکزی به وارد کننده تخصیص می دهد. روحی معتقد است: «به عقیده من این که ما به بهانه های کمبود و مشکلات مردم اجازه واردات تجهیزات پزشکی را صادر کنیم، یک جریان بسیار انحرافی است که وارد حوزه تجهیزات پزشکی شده است.»
یک تهدید بزرگ
همچنین مریم قاسمی، دبیر انجمن تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در روزهای اخیر در یک نشست تخصصی با همین موضوع، اظهارکرد: تخصیص ارز یارانه دار به واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند تهدید بزرگی است که در کشور به وجود آمده است. چراکه وقتی ارز یارانه دار برای یک کالا در نظر گرفته می شود، این ارز به صد درصد آن کالا تخصیص می یابد. در صورتی که اگر در بهترین حالت به تولید یک کالا ارز تخصیص داده شود، به بخشی از آن کالا ارز اختصاص داده خواهد شد. بنابراین تولید و واردات در بهترین حالت هم در شرایط برابر و اولیه برای رقابت قرار نمی گیرند. قاسمی گفت: «وقتی ارز یارانه دار به واردات کالایی که داخل کشور نیز قابلیت تولید دارد تخصیص داده می شود به عوامل تولید در یک کشور دیگر کمک می کنیم. با این کار به سربار تولید در یک کشور دیگر کمک می کنیم و این در حالی است که سربار تولید در کشور خودمان با هزینه های آزاد محاسبه می شود. تخصیص ارز برای واردات کالاهایی که نمونه مشابه داخلی دارند موجب خواهد شد که قیمت تمام شده این کالا نسبت به تولید داخل همان کالا کمتر شود.»
نایب رئیس فراکسیون دانش بنیان مجلس :
به شرکت های تولیدکننده و دانش بنیان ها ظلم می شود
ما دغدغه شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه تولید تجهیزات پزشکی و گلایه معاون رئیس جمهور را با دکتر اقبال شاکری نایب رئیس فراکسیون دانش بنیان مجلس در میان گذاشتیم. شاکری گفت: بله این دغدغه درست است، در قانون بودجه برای بخش دارو و تجهیزات پزشکی این موضوع پیش بینی شده است اما به معنای ورود کالا به کشورنیست. چون در همین قانون در دو یا سه مورد دیگر تصریح شده تا زمانی که کالای داخلی وجود دارد، حقی برای واردات کالای مشابه وجود ندارد. یعنی ابتدا باید تولیدات داخلی خریداری شود و چنان چه تولید داخلی نبود، برویم سراغ واردات، نه این که در یک محصول، تولید داخلی داشته باشیم و همزمان همان را وارد کنیم. شاکری که در کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه هم عضویت دارد، تاکید کرد: این اتفاق اساسا با روح قانون و روح سیاست های کلی نظام در تضاد است و اصلا این گونه نیست که همزمان با تولید داخلی، مشابه خارجی وارد شود، این ظلم به شرکت های تولید کننده است و این موضوع را در مجلس پیگیری خواهم کرد.