اشاره‮: ‬ تابعیت از زیر مجموعه های حقوق بین الملل خصوصی است كه هر شخص را به واسطه رابطه سیاسی و معنوی موجود به دولت معینی مرتبط می سازد‮. ‬در قسمت اول این گفتگو كه با دكتر مصطفی رفیع،‮ ‬دارای دكترای حقوق بین الملل و كارشناسی ارشد علوم سیاسی،‮ ‬انجام دادیم،‮ ‬به مفهوم حقوق بین الملل خصوصی،‮ ‬مفهوم تابعیت و شرایط تحقق آن پرداختیم.كه از نظر شما می گذرد‮.‬ گروه حقوقی‮ ‬ در مورد موضوع تابعیت و مسائل حقوقی مرتبط به آن توضیح بفرمایید؟ از آنجا كه تابعیت از زیر مجموعه های حقوق بین الملل خصوصی است،‮ ‬لازم است در ابتدا در این مورد مختصری توضیح داده شود،‮ ‬همان طور كه می دانید برای هیچ ملتی میسر نیست كه در چهار دیواری سرزمین كشور خود،‮ ‬محصور بماند‮. ‬ برای چنین مسئله ای دلایل مختلفی وجود دارد از جمله حس كنجكاوی،‮ ‬نوع پروری،‮ ‬ارضای نیازمندیهای روزانه،‮ ‬میل به تجدید عادات و رسوم،‮ ‬آمیزش بین المللی،‮ ‬خصوصاً‮ ‬در علم اقتصاد بین الملل اصل برتری نسبی یك جریان داد و ستد جهانی به وجود آورده و در اثر این جریان در صحنه جهانی،‮ ‬روابط خصوصی افراد با یكدیگر جلوه گر می شود‮. ‬ این زندگی بین المللی صورت خاص از زندگی داخلی است كه‮ ‬خودش نیازمند‮ ‬انتظام حقوقی متفاوتی می باشد به این معنا حقوق بین الملل خصوصی برای تاٌمین همین منظور یعنی برای تنظیم روابط حقوقی كه از این داد و ستد جهانی حاصل می شود،‮ ‬به وجود آمده است‮. ‬ به طور اجمال می توان در تعریف حقوق بین الملل خصوصی گفت‮: ‬حقوق بین الملل خصوصی عبارت است از رشته ای از علم حقوق كه از روابط افراد در زندگی بین المللی بحث می كند‮. ‬ در این تعریف واژه روابط افراد جهت افتراق آنها با حقوق بین الملل عمومی به كار برده شده است كه در آن از قواعدی كه در روابط دولتها با یكدیگر و با موٌسسات بین المللی در زندگی جهانی حكمفرماست گفتگو می شود‮. ‬بنابراین موانعی كه در روابط بین المللی اشخاص پیدا می شود ناشی از پدید مرز‮ (‬frontier‮) ‬است‮.‬ به این معنی كه در دو طرف یك مرز كشورهایی مستقل یافت می شوند‮.‬ كشورهایی مستقل از نظر حاكمیت و خصوصاً‮ ‬دارای حكومت،‮ ‬حكومتی كه مجموعه ضوابطی است و یكی از شعبات این حكومت،‮ ‬دولت است‮. ‬این كشورهای مستقل طرز تفكر حقوقی خاص و قوانین و تشكیلات قضایی مخصوص به خود دارند و برای اینكه ضوابط حقوقی بین اشخاص كه در طرفین مرزها قرار گرفته اند،‮ ‬امكان پذیر باشد،‮ ‬بایستی یك‮ ‬رشته پل و یا ارتباطاتی اتخاذ شود در اینجا حقوق بین الملل خصوصی،‮ ‬فنی است كه این وسایل را به ما می آموزد،‮ ‬بنابراین هر زمان كه پدیده مرز،‮ ‬در‮ ‬روابط حقوقی افراد ظاهر می شود،‮ ‬بلافاصله یك مسئله حقوق بین الملل خصوصی هم مطرح می گردد مانند ازدواج،‮ ‬وفات و به طور كل احوالات شخصیه‮. ‬در اینجا باید توجه داشته باشیم كه حقوق بین الملل خصوصی از حقوق موضوعه و مثبته یعنی‮ »‬positive‮« ‬است كه هر دولتی در تعیین احكام و قواعد آن مصالح سیاسی و اجتماعی گروه ملی خود را بیشتر در نظر می گیرد‮. ‬در منابع مذهبی از حقوق‮ ‬بین الملل خصوصی ذكری به میان نیامده و حتی می توان گفت این مقوله با قواعد مذهبی در تضاد است‮. ‬ ‮... ‬كه در آن منابع دینی ما همه مسلمانان را امتی واحد عنوان می كند‮. ‬این امر بیانگر این مسئله است كه مرز معنایی ندارد‮. ‬ كه چنین مسئله ای برخلاف بین الملل خصوصی است‮. ‬همچنین در آیین یهود قبل از‮ ‬1947،‮ ‬اصلاً‮ ‬مرزی شناخته نشده بود‮. ‬بنابراین حقوق بین الملل خصوصی ربطی به مسائل مذهبی نداشته،‮ ‬بلكه كاملاً‮ ‬جنبه سكولار و لائیك دارد و از حقوق موضوعه است‮. ‬سه مبحث در حیطه حقوق بین الملل خصوصی مطرح است اول مسئله تقسیم جغرافیایی‮ - ‬اشخاص كه در آن تابعیت و اقامت گاه مطرح است،‮ ‬دوم مسئله وضع بیگانگان و سوم مسئله تعارض در قوانین و در دادگاه ها،‮ ‬در مراجع رسمی و در تصمیمات دولت است كه این تعارض بین كشورهای مختلف مورد تابعیت افراد مطرح می شود‮. ‬ با توجه به اینكه اشاره كردید حقوق بین الملل خصوصی در مذهب رد شده است پس كاربردی هم برای ما ندارد؟ این مسئله برای ما كاربرد دارد،‮ ‬یعنی مجبوریم كه چنین كاربردی را از آن داشته باشیم،‮ ‬مثل مسئله هویت،‮ ‬مثل شناسنامه،‮ ‬كه در قانون ما این مسئله هست كه هر فرد باید شناسنامه بگیرد و در صورت نگرفتن شناسنامه پدر و مادر مجرم هستند،‮ ‬این جرم جرم لائیك یا به عبارتی دنیایی است و همین طور در بیشتر كشورها یا به عبارتی در‮ ‬189‮ ‬كشور،‮ ‬قانون ثبت ازدواج ها وجود دارد و یا مسئله انحصار وراثت كه هیچكدام از این موضوعات،‮ ‬جنبه مذهبی ندارند بلكه كاملاً‮ ‬جنبه حقوق موضوعه داشته و از جهت متافیزیك،‮ ‬خدایی و مذهبی مورد نظر نیستند‮.‬ اولین مسئله ای كه برای هر دولتی مطرح می شود،‮ ‬این است افرادی را كه متعلق به خود می داند،‮ ‬از افراد سایر كشورها جدا نماید بنابراین بارزترین مظهر تقسیم جغرافیایی اشخاص،‮ ‬موضوع تابعیت است‮. ‬ در تعریفی كه در مورد تابعیت آمده است گفته می شود؛ تابعیت عبارتست از رابطه سیاسی و معنوی كه شخصی را به دولت معینی‮ ‬مرتبط می سازد،‮ ‬در این تعریف می بینیم كه اولاً‮ ‬رابطه بین فرد و دولت،‮ ‬رابطه ای سیاسی است چرا كه ناشی از قدرت و حاكمیت دولتی است كه در برخی از كشورها مقررات راجع به تابعیت را حتی در قوانین اساسی خودشان ذكر می كنند،‮ ‬در وهله بعد این رابطه معنوی است‮. ‬زیرا مربوط به مكان معینی نیست كه شخص در آنجا سكونت دارد‮. ‬مثلاً‮ ‬یك ایرانی در هر جا كه سكونت داشته باشد همیشه‮ ‬رابطه خودش را با كشور حفظ می كند و همیشه یك ارتباط معنوی بین او و كشوری كه او را ازخودش می داند،‮ ‬وجود دارد‮.‬ كسی كه دارای تابعیت كشور معینی است،‮ ‬او را تبعه می نامیم و چنانچه شخص تابعیت هیچ دولتی را نداشته باشد،‮ ‬آپارتاید نامیده میشود‮.‬ شرایط‮ ‬تحقق تابعیت چیست؟ شرایط تحقق تابعیت این است كه مابین یك فرد و یك دولت معین رابطه ای كه ذكر شد برقرار شود،‮ ‬در اینجا دولت یعنی یك شخصیت حقوقی عمومی كه سایر دول متمدن جهان آن را برسمیت می شناسند بنابراین،‮ ‬شرط اول تابعیت،‮ ‬این است كه باید دولتی وجود داشته باشد و شرط دوم هم آنكه تبعه ای باید موجود باشد‮. ‬ در اینجا لازم است به یك توضیح جنبی اشاره كنم كه در سال‮ ‬53و‮ ‬1952‮ ‬یعنی حدود‮ ‬50‮ ‬سال است كه سازمان ملل متحد،‮ ‬شورایی وابسته به مجمع عمومی تاٌسیس كرده و افرادی را كه از كشوری اخراج شده اند،‮ ‬آنها را تحت تابعیت خود نگه می دارد و به آنها پاسپورت و شناسنامه می دهد‮.‬ دلیل اتخاذ چنین تصمیمی نیز مربوط به دوران جنگ سرد،‮ ‬بین دو ابر قدرت روسیه و آمریكا بود كه روسیه خیلی از افراد تبعه كشورهایی را كه بعد از جنگ دوم جهانی تحت سلطه خودش گرفته بود،‮ ‬از آن كشورها بیرون می كرد و یا اینكه خود افراد فرار می كردند‮. ‬ كه بسیاری از آنها از كشورهای اروپای شرقی به خصوص مجارستان بودند‮. ‬ یعنی تعداد مجارستانی هایی كه تحت پوشش این شورا در سازمان ملل متحد هستند بیشتر از‮ ‬تمام كشورهای دنیاست‮. ‬

‮ ‬مراسم تحلیف پذیرفته شدگان مشاوره حقوقی موضوع ماده ‮٨٧١ ‬برنامه سوم توسعه روز شنبه با حضور آیت ا‮...‬سیدمحمدحسن مرعشی معاون قوه قضائیه و جمعی از مسوولان این قوه در ساختمان دادگستری تهران برگزارشد‮. ‬به گزارش ایرنا‮ ‬،‮ ‬آیت ا‮... ‬مرعشی در این مراسم اجرای ماده ‮٨٧١ ‬برنامه سوم توسعه را یكی از خدمات قوه قضائیه دانست كه توانسته است از نظر حقوقی اساس و پایه سلامت را در اجتماع به وجود آورد و آن را پایه گذاری كند‮. ‬وی باتاكید بر لزوم وجود نظم،‮ ‬انسجام‮ ‬،‮ ‬توازن‮ ‬،‮ ‬قسط و عدالت در جامعه گفت‮: ‬امنیت اجتماعی،‮ ‬قضایی،‮ ‬حقوقی‮ ‬،‮ ‬خانوادگی تنها بر مبنای عدالت استوار است و عدالت وقتی در جامعه ای مستقر می شود كه در آن جامعه قانون حاكم باشد‮.‬ ‮ ‬آیت ا‮... ‬مرعشی افزود:عمل نكردن به قانون در هر جامعه ای مساوی با بی نظمی‮ ‬،‮ ‬ناامنی افسار گسیختگی و تضییع حقوق مردم است‮. ‬وی تصریح كرد:در هر جامعه ای كه تبعیض در عدالت وجود داشته باشد و عدالت تنها درباره ضعفا اجرا شود اما افراد قوی از آن مصون بمانند‮ ‬،‮ ‬این باعث سرنگونی آن حكومت می شود‮. ‬معاون قوه قضائیه خطاب به پذیرفته شدگان مشاوره حقوقی گفت:یكی از راههایی كه می توان در جامعه به عنوان مجری عدالت مطرح بود‮ ‬،‮ ‬اقدام كردن برای احقاق حقوق مردم است‮. ‬محمدعلی حجازی دبیر و عضو هیات اجرایی مشاوران حقوقی و كارشناسان موضوع ماده ‮٨٧١ ‬قانون برنامه سوم در گفت و گو با ایرنا‮ ‬،‮ ‬گفت‮ : ‬در آزمون مشاوره حقوقی موضوع ماده ‮٨٧١ ‬قانون برنامه سوم در مجموع ‮٨١ ‬هزار نفر شركت كردند كه از میان شركت كنندگان شش هزار نفر به عنوان قطعی و ذخیره انتخاب شده اند كه مراحل جذب آنان در حال انجام است‮ . ‬حجازی با اشاره به این كه یك هزار نفر از پذیرفته شدگان‮ ‬،مصاحبه علمی شده اند ابراز امیدواری كرد كه كارآموزی علمی و عملی آنان تاآخرامسال آغاز شود‮. ‬وی همچنین گفت‮ : ‬افراد‮ ‬،‮ ‬با دارا بودن مدرك دكترا و عضویت درهیات علمی به مدت ‮٥ ‬سال می توانند پروانه وكالت دریافت كنند‮. ‬دبیر و عضو هیات اجرایی مشاوران حقوقی و كارشناسان موضوع ماده ‮٨٧١ ‬قانون برنامه سوم هدف از این اقدام را ایجاد تسهیلات برای مردم جهت دستیابی به خدمات حقوقی و قضایی و احقاق حقوق عامه و ایجاد اشتغال برای فارغ‮ ‬التحصیلان دانشگاهها ذكر كرد‮. ‬بر اساس ماده ‮٧٨١ ‬قانون برنامه سوم توسعه مصوب هفدهم فروردین سال ‮٩٧ ‬،‮ ‬قوه قضاییه اجازه یافته كه به منظور اعمال حمایتهای لازم حقوقی و تسهیل دستیابی مردم به خدمات قضایی وحفظ حقوق عامه،‮ ‬نسبت به تایید صلاحیت فارغ‮ ‬التحصیلان رشته حقوق جهت صدور مجوز تاسیس موسسات مشاوره حقوقی برای آنان اقدام نماید‮. ‬از سوی دیگر كانون وكلای دادگستری این حمایت‮  ‬های حقوقی را ازوظایف این كانون برشمرده و اجرای این ماده از طرف قوه قضاییه را مغایر با اصل استقلال وكیل و امر وكالت دانسته است‮. ‬مجلس شورای اسلامی نیز اخیرا با حذف این ماده از قانون برنامه سوم‮ ‬،‮ ‬در صدد اصلاح قانون یاد شده برآمد كه با مخالفت شورای‮ ‬نگهبان مواجه و موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تصمیم نهایی ارجاع شد‮.‬

گروه حقوقی-دانش پور‮- ‬آیت ا‮... ‬مرعشی معاون قضایی قوه قضائیه در گفتگو با خبرنگار ما در توضیح قضاوت قاضی با توجه به علم خود،‮ ‬با اشاره به اصلی ترین و مهم ترین وظیفه ای كه قاضی بر عهده دارد یعنی،‮ ‬اجرای عدالت گفت‮: ‬زمانی كه قاضی تشخیص داد چیزی عدل است،‮ ‬نمی تواند برخلاف آن عمل كند‮. ‬مثلا اگر قاضی در موردی تشخیص داد كه یك نفر قاتل است یا با چشم خود آن شخص را حین انجام جرم دید،‮ ‬درچنین شرایطی باید به علم خود عمل كند،‮ ‬در‮ ‬غیراینصورت نخواهد توانست به عدالت رفتار كند‮. ‬چرا كه ممكن است اولیای دم،‮ ‬شخص دیگری را به عنوان قاتل معرفی كرده وچند نفر هم شاهد و گواه بیاورند ومدعی شوند كه شخصی كه در این قضیه مقصر نیست،‮ ‬قاتل است و از آنجا كه قاضی می داند قاتل شخصی دیگری است،‮ ‬اگر در این مورد به علم خود عمل نكند و بخواهد شخصی كه قاتل نیست را به قصاص محكوم كند،‮ ‬شخص بی گناهی را قصاص كرده است اما با توجه به اینكه قاتل را می شناسد،‮ ‬باید او را محكوم و قصاص نماید،‮ ‬در این صورت است كه اجرای عدالت كرده است بنابراین تردیدی نیست كه نه تنها قاضی می تواند به علم خود عمل نماید بلكه باید به علم خود عمل كند،‮ ‬مضافا به اینكه ادله ای كه قاضی برای اثبات جرم لازم دارد را بدست آورده باشد كه این ادله نیز باید اطمینان آور بوده و به علم رسیده باشد تا وی بتواند به عدالت حكم كند و اگر ما بگوییم كه علم قاضی معتبر نیست سایر ادله نیز از هویت و اعتبار ساقط خواهد شد‮. ‬بعضی می گویند اگر قاضی به علم خود عمل كند مورد اتهام واقع می شود،‮ ‬آری،‮ ‬ممكن است قاضی مورد اتهام واقع شود اما اگر بخواهد با اتهاماتی كه به او متوجه می شود قضاوت نكند،‮ ‬باید از اجرای عدالت و كار قضاوت صرفنظر كند‮. ‬زیرا هر قاضی هرچند به حق و عدالت حكم كند ممكن است در معرض اتهام واقع شود‮. ‬بهرحال هركسی كه متهم شود قاضی را متهم می كند ولی نباید به اتهامات توجه كند بلكه باید كار خودش را بدون توجه به حرف دیگران انجام داده و قضاوت صحیحی داشته باشد‮.‬

‮ ‬سیاست روز در صفحه اندیشه با عنوان‮ »‬حكمت و خداگونگی انسان‮« ‬می نویسد‮: ‬نحله اندیشه با سلوك اندیشیدن مشخص می شود‮. ‬فلاسفه قدیم كه از ساختار تعالی شناختی آدمی و محركهای موروثی و فطری اش بی خبرند‮- ‬جوهر آدمی را عقل او می دانند و می گویند‮ »‬خود‮« ‬انسان همان عقل اوست‮. ‬انسان را موجودی متفكر یا ناطق می خوانند و بر همین اساس می گویند كمال وی باسیر در طریق‮ ‬فراگیری،‮ ‬دانایی و كسب معرفت صورت می پذیرد‮. ‬انسان كامل همان انسان بسیار دانا یا فیلسوف است‮. ‬انحطاط و رذیلت را نیز مترادف جهالت می پندارند و معتقدند مشكل اجتماعی بشر،‮ ‬درجهل خلاصه می شود‮. ‬به طوری كه اگر مردم حقیقت را بدانند‮ ‬مرتكب رذیلت و كار زشت و ستم نمی شوند سقراط فیلسوف‮ ‬یونان باستان بر همین عقیده است‮.‬ صدای عدالت درمورد مبحث آزادی های فكری در زمینه آزادی بیان مطبوعات و اجتماع فكری مردم كه به صورت احزاب متظاهر می شود،‮ ‬می نویسد‮: ‬مطبوعات و رسانه های گروهی وقتی قادر به ایفای وظیفه صحیح خود خواهند بود كه مستقل از دولت باشند.مطبوعات در بیان مطالب آزادند‮. ‬این آزادی نفس آزادی،‮ ‬علی الاطلاق است‮. ‬این ها وقتی كه هر امری می تواند به دنبال خود فساد داشته باشد،‮ ‬آزادی مطبوعات نیز ممكن است فساد داشته باشد،‮ ‬ولی حدودی كه ایجاد فساد می كند به زبان قانون اساسی صرفا مبانی اسلام و حقوق عمومی است‮. ‬در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز تحت عنوان نظام حقوقی مطبوعات،‮ ‬نشریات و مطبوعات آزادند به شرط آنكه مخالف مبانی اسلام و حكومت نباشند‮.‬ انتخاب-با عنوان‮ »‬تجربیات شخصی و فلسفه های اگزیستانس‮« ‬می نویسد‮: ‬كركگور به حل مسائل مهم از طریق اندیشه و دیدگاه های نظری معتقد نیست،‮ ‬بلكه برگزینش در ساحت های مختلف‮ ‬زندگی از میان گزینه هایی كه در هر لحظه آدمی با آنها روبه برو می شود،‮ ‬تاكید می ورزد‮. ‬ ‮ ‬آدمی در واقع مجموع گزینش های اوست كه می آفریند‮. ‬برجسته ترین متكلمان مسیحی جدید مثل كارل بارت،‮ ‬پل تیلیش و مارتین بوبر به دلیل تاكید كركگور بر سیر و سلوك و برتری ساحت دینی نسبت به ساحت احساسی و اخلاقی است كه او را بنیانگذار الهیات جدید خوانده اند‮. ‬یا پسرش میان پدیدار و وجود تمایز قایل است و معتقد است قلمرو شناسایی به دایره پدیدارها محدود است و وجود در دسترس شناخت قرار ندارد و در دسترس ایمان قرار دارد‮.‬

كاوشهای دیرینه شناسی در شارنت واقع در‮ ‬غرب فرانسه موجب كشف یك منطقه متعلق به ماقبل تاریخ در دوران دوم زمین شناسی شد‮ . ‬مدیر تحقیقات دانشكده پواتیه روز شنبه گفت‮ : ‬پژوهشگرانی كه كشفیات این منطقه را مورد مطالعه قرار دادند آن را یكی از استثنایی ترین اثار دیرینه شناسی در اروپا می شناسند‮.‬ به گزارش ایرنا‮ ‬گزارش خبرگزاری فرانسه از كنیاك در‮ ‬غرب فرانسه به نقل از ژان میشل مازن حاكیست در این كشفیات،‮ ‬بقایای چندین گونه دایناسور‮ ‬،‮ ‬پروتزوئر‮ ‬،‮ ‬كروكدیل‮ ‬،‮ ‬لاك پشت و انواع ماهی كه در ‮٠٣١ ‬تا ‮٥٣١ ‬میلیون سال پیش در مردابی در نزدیكی دریا می زیسته اند،‮ ‬بدست آمده است‮ .‬ ‮ ‬وی افزود‮ ‬غنای زیاد‮ ‬،‮ ‬تنوع گونه ها‮ ‬،‮ ‬وضعیت بسیار زیبای فسیلهای به جای مانده و گستردگی آثار حیات موید اسثنایی بودن این منطقه دیرینه شناسی است‮ . ‬مقام مسئول دانشكده پواتیه خاطرنشان كرد این معدن عظیم در سالهای آینده یكی از مهمترین مناطق دیرینه شناسی اروپاو در درپایان كاوشها یكی از سایتهای بزرگ دیرینه شناسی جهان خواهد شد‮. ‬مازن بدون ارائه توضیح بیشتر گفت در اینجا كشفیات بسیار جالب توجه با اهمیت جهانی مشاهده می شود‮.‬ ‮ ‬این گزارش می افزاید عملیات كاوش برای جستجو در عمق مردابی به وسعت چندین هزار متر مربع در آینده ادامه خواهد یافت‮. ‬سایر سایتهای دیرینه شناسی متعلق به این دوران در سرن واقع در شرق كرایساك واقع در جنوب‮ ‬غربی فرانسه و نیز سولنهوفن در بایر آلمان دیده می شود‮ .‬