در نشست دانشجویی به مناسبت ۱۶آذر مطرح شد:
تعداد بازدید : 0
آسیب های جامعه بسته و آداب نقد و مطالبه
نویسنده : سعید برند
culture@khorasannews.com
«آسیب های جامعه بسته و آداب نقد و مطالبه» موضوع بحث مطرح شده به مناسبت ۱۶آذر در جمع دانشجویان و تعدادی از استادان دانشگاه آزاد واحد تربت حیدریه بود.
مدیرمسئول روزنامه خراسان با طرح این بحث در این جمع دانشجویی به تعدادی از آسیب های جامعه بسته اشاره کرد.
وی افراط و تفریط، خمودگی و عدم پویایی، سرخوردگی، بی تفاوتی، شایعه سازی و زیرزمینی شدن حرف ها، خودرایی و خودکامگی را از جمله آسیب های جامعه بسته برشمرد.
وی که سخنانش را در ۲بخش تنظیم کرده بود، در بخش دوم بحث خود به موضوع «آداب نقد و مطالبه» پرداخت و آگاهی و مطالعه، نیت اصلاح گری، رعایت انصاف و اخلاق انسانی و اسلامی را از جمله مهم ترین آداب نقد برشمرد و تصریح کرد: نقد و مطالبه باید متوجه عملکرد و سیستم و برنامه ریزی باشد و نه افراد و انگیزه نقد نیز باید اصلاح گری باشد نه تخریب.
بنابراین به هیچ عنوان نقد منصفانه و مطالبه گری نباید به نابایسته ها آلوده شود.
وی تاکید کرد: بر این اساس ورود به حریم شخصی و خانوادگی افراد، دروغ پردازی، تهمت و غیبت و دیگر بداخلاقی ها در نقد منصفانه و اصلاح گری نه تنها جایی ندارد بلکه ورود به چنین عرصه هایی و زیر پا گذاشتن اخلاقیات و شکستن حرمت افراد کاری غیرمشروع و بس ناجوانمردانه است.
خانواده هسته اصلی جامعه
کورش شجاعی در ادامه با اشاره به این که خانواده اساسی ترین، مهم ترین و بنیادی ترین هسته جامعه محسوب می شود، از کلاس درس، محیط مدرسه و دانشگاه، محیط های اداری، محیط های شهری و روستایی و کشوری به عنوان سطوح مختلف جامعه یاد کرد و افزود: هیچ جامعه ای چه کوچک و چه بزرگ از «فروبستگی» نفع نمی برد بلکه عقل و تجربه بیانگر آن است که فروبستگی چه در محیط های کوچک مانند خانواده و مدرسه و چه در محیط های بزرگ تر مانند شهر و روستا و کشور، جامعه را با بن بست و وضعیت خطرناکی روبه رو می کند.
وی با تاکید بر این که بنیاد مطالبه گری منطقی باید در خانواده و سپس در مدرسه و دانشگاه و محیط های بزرگ تر پی ریزی و مستحکم شود، گفت: بر اساس تعلیمات اسلامی و روش بزرگان دین و ائمه معصومین(ع) باید روحیه تشریک مساعی ، اجازه اظهارنظر و تقسیم وظایف در خانواده حاکم شود و والدین علاوه بر رعایت حقوق همدیگر با مدیریت صحیح از همان اوان کودکی در فرزندان خود روحیه حق انتخاب و مشارکت را با نظارت دقیق و مدیریت شده پرورش دهند و این خود پایه ای می شود برای ورود فرزندان در دوران نوجوانی و جوانی به عرصه مشارکت های جمعی و جامعه پذیر.
وی با برشمردن مثال هایی بر این نکته تاکید کرد: رعایت این نکات علاوه بر کمک به بلوغ اجتماعی فرزندان بروز حالت انفعالی را در آن ها به حداقل می رساند و موجب تحریک و پویایی آنان می شود.
مدرسه و دانشگاه
وی در ادامه افزود: روحیه مشارکت و تشریک مساعی و اظهارنظر در مسائل گوناگون باید در محیط مدرسه البته به تناسب درک و فهم دانش آموزان مهیا شود و البته که چنین فضایی باید در دانشگاه ها و حوزه های علمیه به اوج برسد تا دانشجویان هم فضای اظهارنظرهای آگاهانه و هم فضای نقد منصفانه و مطالبه گری را مهیا ببینند و این انگیزه در جوانان که به خاطر عدم وابستگی به مسائل دنیوی و همچنین آرمان خواهی و تحول خواهی زمینه بسیار مساعدی دارند، تقویت شود.
وی تاکید کرد: در این زمینه روش رهبر فرزانه انقلاب در جلسات دانشجویی باید الگو و سرمشق برای مسئولان در رده های مختلف و قوای مختلف و همچنین روسای دانشگاه ها و استادان باشد.
وی سخنان نخبگان و دانشجویان در سفر اخیر مقام معظم رهبری به خراسان شمالی را شاهد مثال بسیار خوبی در این عرصه دانست و گفت: وقتی که رهبری خود فضا را چنین باز و مهیا می کند صدالبته که دیگران نیز باید از همین الگوی اعتماد و اطمینان و میدان دهی به جوانان سرمشق بگیرند.
آسیب های فروبستگی در جامعه
مدیرمسئول روزنامه خراسان با تصریح بر این که دانشجویان باید برای اقشار جامعه خصوصاً نوجوانان و جوانان به عنوان گروه های مرجع و الگو مطرح باشند، بر نقش و سهم دانشجویان در نقد منصفانه مسائل و موضوعات جامعه و تقویت و تداوم روحیه مطالبه گری برای رسیدن به اید ه آل ها تاکید کرد و افزود: فروبستگی در هر جامعه ای آسیب های متعددی به دنبال دارد که البته به تناسب شرایط در جوامع مختلف بروز و ظهور پیدا می کند و باعث ایجاد مشکلات متعدد می شود. وی افراط و تفریط در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را از آسیب های جدی بسته شدن فضا بر شمرد و ادامه داد: جامعه بسته، از پویایی می افتد و دچار خمودگی می شود و خمودگی نیز سرخوردگی و متاسفانه بی تفاوتی را به دنبال می آورد که خطر بی تفاوتی از خطر دشمن بیشتر است. زیرا که دشمن قابل شناسایی و رفتار او قابل پیش بینی است اما رفتار آدم های بی تفاوت در جامعه به شدت غیرقابل پیش بینی و به همان نسبت می تواند خطرناک تر باشد.
وی با اشاره به بیتی از حضرت مولانا که می گوید «مرد را دردی اگر باشد خوش است/ درد بی دردی علاجش آتش است»، گفت: آدمی که «درد» دارد و می خواهد موثر باشد نقد می کند، مطالبه می کند و به «امر به معروف و نهی از منکر» غیرت می ورزد، اما «آدم بی درد» نه در اندیشه پویایی و حرکت به سوی ایده آل است و نه زبان به نقد می گشاید و نه اندیشه اصلاح گر دارد و چنین فردی نمی تواند منشاء تاثیر و خیر برای خود و جامعه باشد.
این کارشناس امور رسانه و مسائل فرهنگی افزود: از دیگر آسیب های جدی فروبستگی جامعه و میدان ندادن به رسانه های منصف و بستن فضای نقد و مطالبه گری آگاهانه و منصفانه، «زیرزمینی شدن» حرف ها، خودنمایی رسانه بسیار مخرب «شایعه» است. بنابراین هر چه فضا برای گفت وگوها ،مناظره ها، نقدهای منصفانه و مطالبه گری آگاهانه، بازتر باشد عرصه بر تخریب ها، حرف های زیرزمینی، شایعه سازی ها، افراط ها و تفریط ها و ... تنگ تر می شود.
شجاعی در ادامه خودرایی و خودکامگی را از دیگر آسیب های جدی جامعه فروبسته در سطوح مختلف برشمرد.
وی همچنین تملق و چاپلوسی و خمودی را از دیگر آسیب های جامعه بسته برشمرد.
آداب مطالبه گری و نقد منصفانه
این روزنامه نگار در بخش دوم صحبت های خود به آداب مطالبه گری و نقد منصفانه در جامعه پرداخت و تاکید کرد: مسلم است که اساس نقد و مطالبه باید بر آگاهی، مطالعه، نیت خیرخواهانه، خردورزی، اصلاح گری و حرکت به سمت مطلوب و ایده آل باشد.
وی در ادامه تاکید کرد: انسانیت و عقل و شرع حکم می کند که نیت خیرخواهانه و اخلاقی باید سرلوحه نقد و مطالبه قرار گیرد و باید برای نقد موثر و سازنده، نقد کننده و مطالبه گر از شرایط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی جامعه و شرایط بین المللی حداقل اطلاعات را داشته باشد و از آگاهی نسبی برخوردار باشد و مطالبه ها بر اساس ظرفیت های واقعی جوامع، داشته ها، امکانات و بایسته ها شکل بگیرد و مطرح شود و نقد و مطالبه بر خردورزی استوار باشد، نه احساسات و هیجانات و اطلاعات نادرست و غلط و احتمالاً جوسازی برخی افراد مغرض.
وی تاکید کرد: بر این اساس برای مطالبه و نقد در هر جامعه ای خصوصاً جامعه اسلامی افراد علاوه بر نیت خالص و اصلاح گری و برخورداری از آگاهی های لازم باید خود را به رعایت اخلاق و آداب مطالبه گری و نقد در اندیشه و عمل ملزم بدانند.
شجاعی تصریح کرد: بنابراین در عرصه نقد در جامعه اسلامی هر نوع بداخلاقی خصوصاً دروغ پردازی، غیبت و تهمت به افراد و تخریب اشخاص کاری نامشروع و بس ناجوانمردانه است.
وی همچنین بر ممنوع بودن ورود به حریم شخصی و خانوادگی افراد در نقد و مطالبه اصلاح گرانه و منصفانه تاکید کرد و افزود: در نقدها باید عملکردها مورد نقادی آگاهانه و منصفانه قرار گیرد نه شخصیت آدم ها چراکه نه از منظر اسلامی و نه از منظر اخلاقی و نه حتی از منظر سیاست در قالب نظام مردم سالاری دینی هیچ کس نمی تواند و نباید به هیچ بهانه ای به خود اجازه دهد که با آبرو و حیثیت افراد بازی کند و به شخصیت افراد خدشه وارد کند و البته که نقد آگاهانه و منصفانه عملکردهای هر مسئولی در هر رده ای و در هر قوه ای باید آزاد آزاد باشد و بی گمان حاصل مطالبه گری آگاهانه و نقدهای منصفانه در جامعه مولود مبارکی به نام «اصلاح مداوم» و نزدیک شدن به ایده آل ها در کنار قوام و تثبیت هرچه بیشتر کشور و نظام خواهد داشت.
وی از منظر دیگری نیز به بحث نقد و مطالبه گری آگاهانه، منصفانه و شجاعانه و تکلیف مدارانه پرداخت و گفت: تقویت فضای مطالبه گری و نقد منصفانه موجب احیای فریضه بسیار مهم و موثر امر به معروف و نهی از منکر می شود. وی افزود: مطالبه گری از جامعه و گروه های مرجع از افراد و نخبگان آمر به معروف و ناهی از منکر می سازد و فضای نهی از انواع منکرها را در عرصه های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باز می کند و به تعبیر دیگر جامعه مطالبه گر و نقاد جامعه آمر به معروف و ناهی از منکر و اصلاح گر است.
در پایان این جلسه دانشجویان حاضر سوالات متعددی درباره خانواده، مسائل اجتماعی، مسائل سیاسی و اقتصادی و برخی مشکلات دانشجویی مطرح کردند که مدیرمسئول روزنامه خراسان به تناسب وقت به سوالات حاضران پاسخ داد.
قدردانی آیت ا... جوادی آملی از ساماندهی هیئت های مذهبی
آیت ا... جوادی آملی در دیدار رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان قم با ایشان از ساماندهی هیئت های عزاداری قدردانی کرد.به گزارش ایسنا، آیت ا... جوادی آملی در این دیدار قیام اباعبدا...(ع) و درس های عاشورا را مکمل آموزه های نبوی و ائمه پیش از ایشان دانست و گفت: برای برطرف کردن آسیب های مجالس و محافل عزاداری، می بایست در طول سال با مسئولان و دست اندرکاران هیات های مذهبی ارتباط داشته و با مشارکت خود آن ها جلسات و برنامه های توجیهی برگزار کرد تا آسیب های عزاداری با استقبال و موافقت مسئولان هیئت های مذهبی کاهش یابد.آیت ا... جوادی آملی در پایان از فعالیت های انجام شده در راستای ساماندهی هیات های مذهبی که منجر به کاهش آسیب های عزاداری شده است، قدردانی کرد.
رسالات
تعداد بازدید : 0
نیافریده را طلب مکن
محمدرضا تقوایی-زهری می گوید از امام زین العابدین علیه السلام شنیدم که می فرمود: هر کس به وعده های خدا تسلی پیدا نکند، دلش از حسرت های دنیا پاره پاره می شود. به خدا قسم دنیا و آخرت مانند دو کفه ترازوست که هر کدام سنگین شود، دیگری را سبک می کند. سپس این آیات را قرائت فرمود: اذاوقعت الواقعه... روز قیامت که پیش آید و حتما پیش خواهد آمد روزی است که سرنگون کننده است و برتری آور، به خدا قسم دشمنان خدا را به آتش سرنگون می کند و به خدا قسم دوستان خدا را به بهشت بالا می برد. سپس حضرت روی به یکی از اهل مجلس کرد و فرمود: از خدا بترس و خواسته خود را از راه نیکو به دست آور و آن چه را آفریده نشده است طلب نکن که هرکس آفریده نشده را بطلبد دلش از حسرت پاره پاره شود و به آن چه می جوید دسترسی پیدا نمی کند. سپس فرمود: چگونه به چیزی که آفریده نشده دسترسی توان یافت! آن مرد گفت: چیزی که آفریده نشده است چگونه مطلوب واقع می شود؟ فرمود: کسی که به دنبال ثروت و اموال و وسعت در زندگی می رود، مقصودش آسایش است، و آسایش در دنیا آفریده نشده است و نه برای اهل دنیا. آسایش فقط در بهشت آفریده شده است و برای اهل بهشت و ناراحتی و زحمت در دنیا آفریده شده است و برای اهل دنیا، و هرکسی را یک کاسه از دنیا دادند دو برابر آن حرص به او دادند و هرکس از دنیا بیشتر به دست آورد نیازمندی اش فزون تر خواهد بود، زیرا در نگهداری ثروتش به مردم محتاج است و به هر وسیله ای از وسایل دنیوی احتیاج پیدا می کند پس در ثروت دنیا آسایش نباشد ولی شیطان در درون فرزند آدم وسوسه می کند که در جمع کردن مال آسایش است و حال آن که او را در دنیا به ناراحتی می کشاند و در آخرت به پای حساب، سپس فرمود: دوستان خدا هرگز زحمت دنیا را برای دنیا نکشیدند بلکه زحمت در دنیا را برای آخرت کشیدند. سپس فرمود: هان، کسی که غم روزی خورد یک گناه بر او نوشته می شود.عیسی(ع) به حواریون چنین گفت: دنیا پلی بیش نیست از آن بگذرید و به آبادی اش نپردازید. (الخصال الممدوحه و المذمومه ح۹۵)
آیت ا... العظمی مکارم شیرازی: صاحب عروه فقه شیعه را متحول کرد
آیت ا... مکارم شیرازی برگزاری کنگره مرحوم آیت ا... سید کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروة الوثقی را خدمتی به مکتب اهل بیت(ع) و جهان اسلام دانست و گفت: صاحب عروه، فقه شیعه را متحول کرد. به گزارش خبرگزاری حوزه، این مرجع تقلید، صبح پنج شنبه، ۱۶ آذرماه در دیدار اعضای ستاد کنگره مرحوم آیت ا... سید کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه، با قدردانی از دست اندرکاران برگزاری این کنگره، اهتمام به چنین اموری را ارزنده و شایسته تقدیر دانست. این مرجع تقلید با اشاره به شخصیت مرحوم صاحب عروه، تاکید کرد: کنگره نکوداشت ایشان را باید به تمام معنا جامع و کامل برگزار کرد؛ چراکه ایشان فردی عادی نبود. معظم له با بیان این که مرحوم آیت ا... طباطبایی یزدی، تحولی در فقه شیعه ایجاد کرد، گفت: کتاب شریف عروة الوثقی، خود دلیلی بر این ادعاست؛ این کتاب جامع تمام فروع و مستدل است و به همین دلیل محور برای علمای بعد قرار گرفته و همه برآن حواشی می زنند. ایشان افزود: ما نیز در حواشی سعی کرده ایم در ذیل هر مساله استدلالی برآن بنویسیم و وقتی که این کتاب را مطالعه می کردم به جامعیت این کتاب مرحوم سید و صداقت، حسن انتخاب و حسن سلیقه و احاطه آن عالم بر مسائل علمی واقف شدم. ایشان صاحب عروه را از بزرگان فقه شیعه در قرن اخیر خواند و برگزاری این کنگره را خدمتی به جهان اسلام، مکتب تشیع و اهل بیت(ع) دانست و تاکید کرد: بین ایشان و مرحوم آخوند در برخی مسائل اختلاف نظرهایی وجود داشته است و باید در این راستا با حساسیت برخورد کرد تا شأن هر دو بزرگوار حفظ شود.
یادمان
تعداد بازدید : 0
شیخ الطائفه از توس تا نجف
ندائی-شیخ توسی فقیه، متکلم و مفسری است که از توس برخاست و با حضور در بغداد و شرکت در حوزه درسی شیخ مفید به چنان عظمت علمی دست یافت که به گفته آیت ا... خویی در میان علمای اسلام شخصیتی بالاتر از شیخ توسی نیست و به حق به او «شیخ الطائفه» امامیه گفته اند.شیخ توسی در دهه پایانی عمر پربرکت خود در کنار مرقد مطهر امیرالمومنین(ع) حوزه علمیه نجف را تاسیس کرد که همواره سرمنشاء تحول در جهان اسلام بوده است.حجت الاسلام «محمدنقی مجتهدی تبریزی» از استادان فقه واصول حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی در گفت وگویی که با فارس به مناسبت ۲۲ محرم، سالروز درگذشت شیخ توسی، انجام داد درباره زندگی شیخ توسی می گوید:شیخ توسی در سال ۳۸۵ هجری قمری در شهر تاریخی توس و شاید در یکی از روستاهای توس، چشم به جهان گشود. علوم مقدماتی و سطوح عالیه فقه و اصول و حدیث را در همان توس و دیگر شهرهای ایران فرا گرفت.در سال ۴۰۸ هجری قمری در حالی که ۲۳ سال بیشتر نداشت، به بغداد که در آن ایام یکی از حوزه های مهم جهان اسلام بود، سفر کرد و از محضر شیخ مفید که بزرگ ترین استاد زمان بود، به مدت ۵ سال در زمینه های فقه و اصول و حدیث بهره مند شد. شیفتگی و علاقه شیخ توسی به استادش مفید چنان بود که به گفته خود شیخ چون سایه همواره به دنبال استاد بود و از او جدا نمی شد. جدیت وی در فراگیری علوم دینی سبب شد که شیخ توسی در ۲۶ سالگی به مقام والای اجتهاد دست یابد.امام خمینی(ره) در کتاب «جهاد اکبر» نقل می کنند که شیخ توسی در ۲۶ سالگی مجتهد مسلم بود و آثار اجتهاد ایشان را می توان در کتاب «تهذیب احکام» که بزرگ ترین کتاب حدیثی شیخ توسی است و به امر استادش شیخ مفید استاد نوشته است، مشاهده کرد«مجتهدی تبریزی» به ستایش بسیار فقها از شیخ توسی اشاره می کند و می گوید: علامه حلی در ستایش او گفته است: وی در تمامی فنون اسلام کتاب نوشته و اوست که عقاید شیعه را در اصول و فروع مهذب کرد. علامه بحرالعلوم هم از ایشان با عنوان تکیه گاه شیعه یاد کرده و مرحوم وحید بهبهانی در عظمت وی چنین گفته است: «شیخ توسی مرجع دانشمندان زمان بود. من از استادانم شنیدم و خودم نیز تتبع و بررسی کردم و دیدم بیش از ۳۰۰ مجتهد از شیعه و سنی، در درس ایشان بودند». این محقق می افزاید: شیخ توسی ۴۰ سال تمام در بغداد به تحصیل و تدریس و تالیف اشتغال داشت تا این که در سال ۴۴۸ فتنه ای در بغداد پیش آمد که مجبور به ترک بغداد و مهاجرت به نجف شد. شدت فتنه به حدی بود که کتاب هایی که با خون دل فراوان آن ها را نوشته و یا کتاب هایی که آن ها را تهیه کرده بود، همه طعمه حریق شد و حتی کرسی تدریس کلام که برای یک شخصیت بزرگ ترین امتیاز بود و از طرف دانشمندان به شیخ توسی داده شده بود، در آن آشوب سوزانده شد.پس از حضور شیخ توسی در نجف، عده ای از شاگردان ایشان نیز به آن جا آمدند. در آن زمان بود که با اراده راسخ آن بزرگوار حوزه علمیه نجف تاسیس شد.سرانجام شیخ توسی در سال ۴۶۰ هجری قمری دار فانی را وداع گفت و آثار گران بهایی را از خود به یادگار گذاشت که بسیاری از آن ها جزو منابع اصلی اجتهاد و فقاهت به شمار می رود. مانند تهذیب الاحکام و استبصار که دو کتاب از چهار کتاب اصلی حدیثی شیعه به شمار می رود.