مردمسالاری دینی در ایستگاه پارلمان (10)
تعداد بازدید : 58
واکنش تند امام و مجلس به غائله 14 اسفند و گلایه آیت ا... بهشتی از بنی صدر
آزادی گروگانهای آمریکایی با پذیرش قرارداد الجزایر
طاهری،ادیب- کشور به روزهای حساس و سرنوشت سازی رسیده است. از یک سو صدام به شهرهای خوزستان حمله و رسما علیه ایران اعلام جنگ کرده است، از سوی دیگر اختلاف بنی صدر با مجلس و نخست وزیر تنشهایی را در کشور ایجاد میکند. در بخش قبلی این گزارش که براساس «مستند پارلمان» تنظیم میشود، روند رای اعتماد به کابینه مرور شد اما اختلافات بنی صدر با رجایی باعث شده 3 نفر از وزرا هنوز انتخاب نشوند. همزمان بنی صدر در 14 اسفند 59 طی یک سخنرانی تند به برخی اقشار و گروههای سیاسی حمله میکند و این تجمع به تشنج کشیده میشود تاجایی که امام خمینی(ره) واکنش تندی به آن نشان میدهند که در گزارش میخوانید.
نقش مجلس در ماجرای آزادسازی گروگانهای آمریکایی در سال 59
مجلس شورای اسلامی در روزهای انتهایی شهریور 1359 بحث در مورد نحوه تصمیم گیری درباره گروگانهای آمریکایی را شروع کرده است. البته در همین روزهاست که عراق برخی مناطق مرزی را دچار ناامنی کرده است. هر روز خبرهای جدیدی از تجاوز نیروهای بعثی میرسد. در نهایت روز 31 شهریور صدام رسما اعلام جنگ میکند.سید عبدالکریم هاشمی نژاد در سخنرانی میگوید: «برادرها، نگذارید در سطح مجلس اسلامی، خط سازشکاری، لیبرالیست ها، خط و خطوط وابسته با شرق یا غرب نزج پیدا کند. در رابطه با گروگانهای آمریکایی، خط امام در اینجا مشخص است».
انتقاد از مشی لیبرالی دولت موقت
جلسه روز 27شهریور 59 در مجلس، انتقاداتی از نحوه برخورد دولت موقت با آمریکا مطرح میشود. علی اکبر ولایتی، نماینده تهران در مجلس در نطقی تأکید میکند:«هیچ زمانی این سفارت از توطئه غافل نبوده است؛ در انحای مختلف و به اشکال مختلف. شما میبینید که حتی در یک گروه به ظاهر رادیکال مذهبی فرقان به چه شکل دست آمریکا در کار بود». علی اکبر ولایتی در ادامه میگوید: «بعضی از دولتمردان که روششان با روش کلی انقلاب نمیخواند طبیعی است که از این گروگانگیری ناراحت هستند ولی چون نمیتوانند کاری بکنند گهگاه یک نیشی میزنند و این به مصلحت انقلاب نیست.» ابراهیم یزدی، وزیر خارجه دولت موقت نیز در این جلسه تصریح میکند:«وقتی من از سازمان ملل برگشتم در یک جلسه مشترک شورای انقلاب با دولت به مدت 4 ساعت تمامی جزئیات ملاقاتها را به بقیه دادیم. آقایانی که میگویند شورای انقلاب مایل بود موضع گیریهای شدیدتر و قوی تری بشود، خب همان موقع یک رهنمودی میدادند. آیا ماچیزی را پنهان کردیم؟ همه را گزارش دادیم.» آیت ا... خامنهای نیز میگوید: «هرکسی دارد یک مسئلهای را میگوید که ما لازم است نسبت به آن مسئله آگاهی و بصیرت داشته باشیم. من میگویم بریدن این حرف ایشان و اتهامات وارده به ایشان چه درست باشد و چه غلط، غلط است. ...اولاً شورای انقلاب کی و طی چه حکمی به آقای دکتر یزدی گفته بود با آمریکا کج دار و مریز رفتار کنید؟ که ایشان این را اظهار کردند و من این را تکذیب میکنم. بنده این را که شورای انقلاب چه مستقیم و چه غیرمستقیم، چه به دولت و چه به وزیر خارجه گفته باشد و یا فهمانده باشد که با آمریکا کج دار و مریز رفتار کنید به عنوان عضوی از شورای انقلاب تکذیب میکنم. اگر میتوانند ثابت کنند. دوم اینکه شورای انقلاب از اینکه هیئت ایرانی قرار است در الجزایر با برژینسکی ملاقات کند، مطلقاً خبر نداشته است. اگر در ضمن فرمایشات ایشان این مطلب به نحو اشاره فهمانده میشود، بنده به عنوان عضو شورای انقلاب تکذیب میکنم. ما هیچ اطلاعی نداشتیم که قرار است با مقامات آمریکایی آنجا تماس بگیرند، آن هم با برژینسکی که یک مقام امنیتی است و گزارش کتبی از ملاقات با برژینسکی را هم من تا آن جایی که به یاد دارم، نمیتوانم تأیید کنم. ایشان اشاره کردند به مسئله گروه گرایی در خلال فرمایشاتشان بعد هم با آوردن اسم دکتر بهشتی یک مقدار سعی کردند رندانه مشخص کنند گروه گرایی را که منظورشان کدام گروه است». مهدی کروبی، دیگر نماینده دوره اول مجلس در این جلسه عنوان میکند: «نه تنها مسئله آمریکا، اصلاً موضع گیری شان کاملاً سازشکارانه و غلط بود از آن جمله در داستانی که خودشان اشاره کردند، مسئله مصر که پیش آمد وزیر امورخارجه بود و ایشان و قطع ارتباط نکرد که ایشان باید قطع ارتباط میکرد، تا اینکه امام نامه نوشتند، بعد هم که امام نامه نوشته بودند، ایشان زنگ زده بود به رادیو و تلویزیون که نامه امام را نخوانید، همین آقای یزدی، تلفن کرده بود که نامه خوانده نشود، این هم یک مسئله. اما یک جمله راجع به امام، موضوع گیری امام معلوم نبود در رابطه با آمریکا؟ امام سازشکارانه بود؟ در حالی که امام در سال گذشته اش گفته بود الهی قطع شود رابطه ما با آمریکا، امامی که گفته بود رابطه ظالم و مظلوم و رابطه غارتگر و غارت شده. پس موضع گیریهای امام در تمام سخنرانی هایشان مشخص بود و جریان کلی اینها براساس چنین چیزی بود، بازهم موارد بسیار زیاد دیگری هم داریم که میتوانم مثال بزنم.» علی اکبر پرورش هم در ادامه میگوید: «آمریکا باید تمام سیاستهای غلط گذشته اش را تقبیح کند، خسارتهای وارده به این ملت قوی و دلاور را نیز جبران نماید و الا توبه آمریکا در حقیقت توبه گربه عبید زاکانی است که هیچ وقت تحقق نخواهد یافت.»
بحث درباره تعیین سرنوشت جاسوسان آمریکایی
بحث درباره گروگانها ادامه دارد. علی اکبر ولایتی میگوید: «اینجا یک کمیسیونی باید تشکیل شود که تصمیم بگیرند چه باید بکنند با گروگان ها» حسن روحانی هم در این باره میگوید: «اگر یک کمیسیون باشد کار را سریعتر میتواند دنبال کند. میدانیم در این مسئلهها در تصمیم گیری هاحتماً فراز و نشیب تاکتیکی نیاز دارد» هاشمی رفسنجانی در این جلسه اعلام کرد:«تصویب شد که ما مذاکره را و هرچه تعقیب قضیه را قبول کردیم کمیسیون تعقیب کند.» 10مهرماه اعضای این کمیسیون انتخاب میشوند؛ محمد موسوی خوئینیها، سید علی خامنه ای، محمد یزدی، اکبر پرورش، سید محمد خامنهای، محمد کاظم موسوی بجنوردی و علی اکبر ناطق نوری به عنوان 7 عضو این کمیسیون موظف هستند، به بررسی مسئله گروگانهای آمریکایی بپردازند.
شروط کمیسیون ویژه مجلس برای حل مسئله گروگان ها
11آبان 59، کمیسیون مجلس پیشنهادات خود را ارائه میکند: «1. از آنجا که دولت آمریکا در گذشته همواره در امور داخلی کشور ایران دخالتهای گوناگون سیاسی و نظامی کرده است لهذا باید تعهد و تضمین نماید که از این پس هیچ گونه دخالت مستقیم یا غیرمستقیم سیاسی و نظامی در امور جمهوری اسلامی ایران ننماید 2. آزاد گذاشتن تمامی سرمایههای ما و در اختیار قرار دادن این سرمایهها و کلیه اموال و داراییهای ایران که در آمریکا و یا موسسات متعلق به دولت یا اتباع آمریکا در سایر کشورهاست 3. لغو و ابطال کلیه تصمیمات اقتصادی و مالی علیه جمهوری اسلامی ایران و انجام کلیه اقدامات اداری و حقوقی لازم جهت لغو و ابطال تمامی دعاوی و ادعاهای دولت آمریکا و موسسات و شرکتهای آمریکایی علیه ایران به هرصورت و به هر عنوان 4. بازپس دادن اموال شاه معدوم با به رسمیت شناختن و نافذ دانستن اقدام دولت ایران در اعمال حاکمیت خود مبنی بر مصادره اموال شاه معدوم و بستگان نزدیک وی طبق قوانین ایران اموالشان متعلق به ملت ایران است. براساس این پیشنهاد دولت جمهوری اسلامی ایران در برابر انجام کلیه شرایط فوق توسط دولت آمریکا تمامی 52مجرم آمریکایی را آزاد خواهد کرد و در صورتی که انجام بعضی از شرایط فوق نیاز به زمان بیشتری داشته باشد با قبول کلیه شرایط از طرف دولت آمریکا در برابر انجام هر شرط، تعدادی از مجرمان به تشخیص دولت جمهوری اسلامی ایران آزاد خواهند شد و در صورتی که دولت آمریکا به تمام یا بخشی از شرایط مذکور تسلیم نگردد دستگاه قضایی حسب وظیفه مقرره خود به انجام وظیفه و کیفر مجرمین خواهد پرداخت.» رئیس مجلس با رأی گیری درباره این شروط تصویب آن را با اکثریت قاطع اعلام میکند.
هاشمی رفسنجانی: برای گرفتن حقوق ملت، باید گلوی آمریکا را فشرد
هاشمی رفسنجانی پس از تصویب این پیشنهادات در مجلس میگوید: «ملت آمریکا، ما با کسانی که مسئول جنایات آمریکا هستند دولت و گردانندگان دولت آمریکا حرفی نداریم چون میدانیم آنها حرف حق به گوششان نمیرود و راه گفتن حرف حق همین است که دانشجویان مسلمان ما انتخاب کردند، یعنی گلوی آنها را بگیرند و فشار دهند تا حرف حق را بفهمند، ما حرفمان با ملت آمریکا این است که ملتی دهها سال زیر شکنجه و فشار و ستم دولتهای شما بوده است و بعد از آنکه با دادن دهها هزار شهید خودش را نجات داد دوباره چنگال دولت آمریکا از درون همین لانه جاسوسی به طرف ملت ایران دراز شد. عکس العملی که این ملت نشان داد این بود که عوامل این توطئه را اینجا نگاهشان داشت با همه شرایط انسانی که خودتان اعتراف کرده اید و از شما خواست که حقوق ما را اینقدر پایمال نکنید. بپذیرید که ما یک ملت مستقل هستیم؛ بپذیرید که اینجا انقلاب شده است. شما عکس العمل تان این بود که میدانید در تمام این یک سال هر ظلمی و هرجنایتی بدتر از کارهای گذشته تان نسبت به ما کردید که آخرینش همین جنگی است که ما داریم روزانه این همه شهید و مجروح و صدمات مالی از این ملت و مردم عراق میدهیم. این شما هستید و اگر خیال میکنید با آن عوام فریبی و با آن بوق و کرناها میتوانید ملل دنیا را گول بزنید اشتباه میکنید. مستضعفین دنیا از ملت ما یاد بگیرند.»
آزادی گروگانها با پذیرش قرارداد الجزایر
محمد علی رجایی، نخست وزیر کشور نیز در سخنرانی خود تأکید میکند: «آمریکای جهانخوار با تمام قدرت طاغوتی خود در پشت یک میز با یکی از برادران کوچک شما بنشیند و امضا کند و تسلیم شود و چون مزدور خائنی که مدتها بر این کشور حکومت داشت بگوید تعهد میکنم از این پس در امور داخلی کشور شما مداخله نکنم.» در نهایت الجزایر به عنوان کشور واسط و میانجی در مذاکرات مربوط به آزادی گروگانهای آمریکایی انتخاب میشود و آمریکا شرایط ایران را تحت قرارداد 1981 الجزایر میپذیرد و 30 دی ماه 1359گروگانهای آمریکایی خاک ایران را ترک میکنند. هرچند آمریکا به تعهدات خود در این توافق عمل نکرد.
درخواست بنی صدر از امام برای تصدی فرماندهی کل قوا
از سوی دیگر کشور از 31 شهریور درگیر جنگی همه جانبه است. رژیم بعثی عراق هزاران کیلومتر مربع از خاک ایران از جمله خرمشهر را اشغال کرده است. بنی صدر از امام درخواست میکند فرماندهی کل قوا را به او بسپارند. شیوه بنی صدر در اداره جنگ نتیجه مثبتی به جا نیاورده است. رئیس جمهور اعتقاد و اعتمادی به نیروهای مردمی و سپاه پاسداران ندارد. نمایندگان مجلس هم به نگاه کلاسیک و غیرانقلابی رئیس جمهور اعتراض دارند. از جمله محمود رشیدیان، نماینده مردم آبادان در مجلس اول، در نطقی میگوید: «ما یک انتقادات سازنده اسلامی انسانی به حقی از فرمانده کل قوا داریم. باید نیروی اضافی که در بعضی از جاها وجود دارد با سرعت و هر چه زودتر برای نجات آبادان به آن منطقه گسیل شود.» نمایندگان طرفدار بنی صدر در مجلس هم همچنان از رئیس جمهور دفاع میکنند.
جدال بین مجلس و رئیس جمهور در مورد انتخاب وزرای باقی مانده
از سوی دیگر هنوز تکلیف برخی وزرای کابینه رجایی مشخص نشده است. عامل اصلی این مشکل خودداری بنی صدر از پذیرش وزرای رجایی است. رجایی در یکی از جلسات مجلس میگوید: «به دنبال تغییر رویهای که بر سر انتخاب وزرا در ابتدای دولت پیش آمد، دولت به سختی دنبال انتخاب سایر وزرای باقی مانده است.» همزمان 33 نفر از نمایندگان برای حل مشکلات دولت طرحی میدهند که بر اساس آن مجلس میتواند سرپرستی برخی وزارت خانههای بیوزیر را بر عهده بگیرد. دوفوریت این طرح تصویب میشود. بنی صدر در اطلاعیهای خطاب به مجلس نسبت به عواقب این طرح هشدار میدهد. مجلس برای جلوگیری از تنش طرح را یک هفته مسکوت میگذارد. 12 اسفند 122 نفر از نمایندگان طی نامهای به رئیس جمهور علیه تهدید وی واکنش نشان میدهند و تأکید میکنند که «ریاست جمهوری، مجلس و دولت همگی وقتی معتبرند که به قانون اساسی به عنوان خونبهای شهیدان احترام بگذارند.»
سخنان تحریک آمیز بنی صدر در غائله 14 اسفند
14 اسفندبنی صدر برای سخنرانی در مراسم بزرگداشت دکتر مصدق به دانشگاه تهران میرود. آیت ا... بهشتی با شعار مرگ بر بهشتی آماج اصلی شعارهاست. جمعی از جوانان حزب اللهی نیز برای دفاع از آرمانهای انقلاب به دانشگاه تهران آمده اند. بنی صدر در سخنان تحریک آمیز خود میگوید: «شمایی که از چماقداران نیستید، اطراف آنها را تخلیه کنید تا من بگویم خود مردم حساب آنها را برسند.» سخنان بنی صدر جدال و درگیری بین جمعیت را بیشتر میکند. وی میگوید: شما اینها را با آرامش از اینجا بیرون کنید. در این مراسم عدهای کشته و زخمی میشوند.
آیت ا... خامنه ای: عدهای میخواهند صدای نحس و پلید خودشان را که متضمن اهانت به مقدسات مردم و مقدسات انقلاب است، از رادیو و تلویزیون به گوش مردم برسانند
آیت ا... خامنه ای، خطیب نماز جمعه تهران در روز 15 اسفند، حوادث روز 14 اسفند را زشت و خباثت آمیز میخواند و مردم را به آرامش دعوت میکند و میگوید: از طرفی گروهکهای ضداسلام، گروهکهای ضد خط امام، از طرفی سیاستمداران ورشکسته منزوی شده و از چشم مردم افتاده، این عناصر پلید و خبیث از طرفهای مختلف با یکدیگر یک واحد و یک طیف را به وجود آوردهاند که کارشان این است که در اجتماعات بروند و غوغا ایجاد کنند و صدای نحس و پلید خودشان را که متضمن اهانت به مقدسات مردم و مقدسات انقلاب است، از رادیو و تلویزیون به گوش مردم برسانند. به چهرههایی که امام به آنها اظهار اطمینان کرده و امت به آنها دل بسته و آمریکا از آنان میترسد، اهانت گردد. نفاقی از این زشت تر و خبیث تر و نفرت انگیز تر نمیشود. پس از پایان نماز هرگونه شعار تفرقه انگیز به سود آمریکاست. هر فریادی که مردم را به هیجان بیاورد و دشمنی آنها را به جای آمریکا و عناصر مزدورش به داخل ملت متوجه کند فریا دشیطان است. جز شعار توحید و جز شعار نفرت از آمریکای غدار و هر چه در این مضمون باشد نباید داده بشود.
گلایه آیت ا... بهشتی از بنی صدر
فضای مجلس در نشست 17 اسفند 59 کاملاً ضد بنی صدر است. هاشمی رفسنجانی عنوان میکند حادثه دانشگاه در این شرایط خاص زمانی یک مسئله تصادفی نیست و مجلس شورای اسلامی در این شرایط نمیتواند برخورد سطحی با این مسئله داشته باشد. واکنشهای افراد و گروهها نیز به حادثه 14 اسفند ادامه دارد. آیت ا... بهشتی، رئیس دیوان عالی کشور میگوید: «من کسی نیستم که له یا علیهم شعار بدهند، من چیزی نیستم من یک طلبهای هستم. این همه دشمنی با یک طلبه در جامعه اسلامی ما علی القاعده باید نشانه این باشد که این طلبه در ادامه قاطع راه اسلام خیلی جدی است و چون این افراد دلشان نمیخواهد این انقلاب اسلامی باشد و دوست دارند که یک انقلاب با خطوط خودشان باشد با من خیلی دشمنی میورزند. البته یک چیزی که برای مردم خیلی سوال برانگیز بود این بود که چرا آقای رئیس جمهور اینها را فوراً محکوم نکردند. چون طبیعی است که انتظار مردم این بود اگر این هتاکیها بد است ، ایشان در مقام سخنران آن جلسه این را محکوم میکردند مگر این که این نوع حرکات [از دید ایشان] نسبت به ماها اصلاً قبح هم نداشته باشد.»
کارشکنیهای بنی صدر نیز وارد مرحله تازهای میشود. 19 اسفند نخست وزیر رجایی وزرای بازرگانی و اقتصاد را به مجلس معرفی میکند. 13 تن از نمایندگان مجلس که همگی از اعضای نهضت آزادی هستند، صحن را ترک میکنند و مجلس حدنصاب لازم را برای رأی گیری از دست میدهد. 20 اسفند با وجود مخالفت شدید نمایندگان عضو نهضت آزادی طرح سرپرستی نخست وزیر بر 3 وزارت خانه تصویب میشود.
جلسه طولانی امام و مسئولان عالی
25 اسفند امام خمینی آقایان بهشتی، خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، بنی صدر، موسوی اردبیلی، رجایی و بازرگان را به جماران فرا میخوانند. جلسه ساعت ها طول میکشد و امام دستور تشکیل هیئتی را برای بررسی حادثه 14 اسفند و حل اختلاف بین مسئولان صادر میکند. در این هیئت 3 نفره آیت ا... اشراقی از طرف رئیس جمهور، آیت ا... محمد یزدی به نمایندگی از مسئولان دیگر و آیت ا... مهدوی کنی به نمایندگی از امام حضور دارند.
اطلاعیه امام در واکنش به اتفاقات 14 اسفند
26 اسفند امام خمینی در واکنش به اظهارات 14 اسفند بنی صدر و اختلافاتی که میان مجلس، رئیس جمهور و نخست وزیر ریشه داونده است، بیانیهای صادر و تأکید میکنند: «معیار در اعمال نهادها قانون اساسی است و تخلف از آن برای هیچ کس چه متصدیان امور کشوری و لشکری و چه اشخاص عادی جایز نیست، بنابراین، دخالت هر یک از مقامات در امور مربوط به مقامات دیگر بر خلاف قانون است. کسی حق ندارد در مصاحبهها و نطقها و رسانهها به یکی از این مقامات توهین و یا آنان را تضعیف نماید، شورای دفاع به نحوی که در قانون اساسی است، مأمور میشود و نمایندگان اینجانب آقای خامنه ای و آقای چمران می باشند. چون در سخنرانیهای رئیس جمهور، نخست وزیر، رئیس دیوانعالی کشور، رئیس مجلس شورای اسلامی، گروههای منحرف و مخالف با جمهوری اسلامی، توطئه کرده و موجب فساد میشوند، اینان تا پایان جنگ تحمیلی سخنرانی نکنند. مصاحبههای سالم و سازنده و ارشادی مانع ندارد.»
نطق تند منتظری علیه عباس امیر انتظام
در جلسه هشتم اردیبهشت 1360 مجلس با نطق پیش از دستور محمد منتظری متشنج میشود. وی در نطق خود میگوید: «یکی از مسائلی که الان در مجلس میگذرد، مسئله محاکمه عباس امیر انتظام است، که جو درست میکنند و شرایطی را به وجود میآورند که طرف آزاد بشود. کسی که اسرار انقلاب اسلامی و امام و امت را در اختیار سفارت آمریکا گذاشته و مرتب در رابطه بوده چه قبل از پیروزی و چه بعد از پیروزی انقلاب به این شکل برایش کار کنند که زود آزاد بشود و اعمال قانون نشود. این را بدانید که دادگاه امیرانتظام یکی از صحنههای جنگ اسلام و آمریکاست. به حکم اشدا علی الکفار اگر ما از هم اکنون قاطعیت به خرج ندهیم و در مقابل آمریکا کوتاه بیاییم احتمال بدهید که پس از یک سال دانشجویان پیرو خط امام ما را آنجا محاکمه میکنند که چرا اصلاً سفارت آمریکا را اشغال کردید.» جلسه متشنج میشود و هاشمی میگوید: «آقای معین فر اهانت نکنید.» عدهای هم جلسه را به عنوان اعتراض ترک میکنند و فضای تنش بیشتر میشود....ادامه دارد