با شکست عربستان، تثبیت افزایش تولید نفت ایران و همراهی روسیه برای کاهش تولید رقم خورد:
تعداد بازدید : 133
احیای اوپک پس از 8 سال
تصمیم اوپک قیمت نفت را 16 درصد افزایش داد
روز چهارشنبه یک روز تاریخی برای اوپک بود. تنها کارتل بزرگ اقتصادی کشور های در حال توسعه، بعد از 8 سال اغما و ناتوانی در مدیریت بازار، دوباره از بستر برخاست و یک تصمیم مهم و اثرگذار گرفت.14 کشور عضو این سازمان تصمیم گرفتند تولید خود را به اندازه 1.2 میلیون بشکه در روز کاهش دهند. بر این اساس عربستان حدود 500 هزار بشکه در روز و عراق با کاهش بیش از 200 هزار بشکه ای بیشترین سهم را در کاهش تولید اوپک خواهند داشت. تولید نفت ایران نیز فعلا کاهش نمی یابد، با این حال سطح تولید ایران فعلا فقط 90 هزار بشکه در روز اضافه می شود و در سطح حدود 3.8 میلیون بشکه باقی می ماند. البته کشور های غیراوپک نظیر روسیه، قزاقستان و آذربایجان هم پیش از این اعلام کرده اند که در صورت توافق اوپک، آن ها نیز با کاهش 600 هزار بشکه ای تولید، با اوپک همراهی خواهند کرد.به این ترتیب اوپک نه تنها احیا شده بلکه قدرتمندتر از گذشته هم است چرا که چند کشور دیگر مثل روسیه را نیز متقاعد به همراهی با خود کرده است. احیا و تقویت تاریخی اوپک در این مقطع در حالی است که طی سال های گذشته و با وجود کاهش شدید قیمت نفت، اختلاف نظر های درونی، برخی مسائل سیاسی و تک روی برخی اعضا مانع از همگرایی و اجماع اوپک برای مدیریت بازار می شد. بازار هم پیام اوپک را به سرعت شنید. قیمت نفت از حدود 46 دلار در روز سه شنبه، به مرز 54 دلار در روز پنجشنبه رسید. این رشد 16 درصدی قیمت در دو روز قیمت طلای سیاه را به بالاترین رقم 16 ماه گذشته رساند. وزیر نفت کشورمان این توافق را تاریخی و عاملی برای احیای اوپک دانست و برآورد کرد که با این تصمیم، درآمد نفتی کشورمان در سال آینده 10 میلیارد دلار افزایش یابد.
سهم هر کشور از کاهش تولید چقدر است؟
جدول مقابل را پایگاه اطلاع رسانی اوپک (http://www.opec.org/) منتشر کرده است و در آن جزئیات میزان کاهش تولید هر کشور را منتشر کرده است. بر اساس تصمیم اعضا هر کشور باید 4.5 درصد از سطح تولید مبنای خود بکاهد. تولید مبنا بر اساس گزارش منابع ثانویه (تعدادی از نهاد های جهانی که آمار تولید نفت کشور ها را بر اساس شاخص های مختلف مثل مصرف پالایشگاه ها، ردیابی نفتکش ها و... ارائه می کنند) تعیین می شود. آنگونه که وزیر نفت کشورمان گفته این منابع معمولا تولید نفت را حدود 200 هزار بشکه در روز کمتر از مقدار واقعی برآورد می کنند. از نظر زمانی نیز، میزان تولید مبنا برای اکثر کشور ها، تولید ماه اکتبر (10 مهر تا 10 آبان 95) در نظر گرفته شده است اما برای ایران سطح تولید 3 میلیون و 975 هزار بشکه ای منظور شده که نزدیک به بیشترین ارقام تولید کشور، بر اساس همان گزارش منابع ثانویه، پیش از اعمال تحریم ها در نظر گرفته شده است.با کاهش 4.5 درصد از این مقدار ( 3 میلیون و 975 هزار بشکه در روز) تولید نفت کشور باید تا ابتدای سال جاری میلادی به 3 میلیون و 797 هزار بشکه در روز برسد اما با توجه به این که میزان تولید ایران در ماه اکتبر، بر اساس گزارش منابع ثانویه حدود 3 میلیون و 707 هزار بشکه در روز بوده است ما خواهیم توانست فعلا حدود 90 هزار بشکه به تولید نفت خود بیفزاییم.بر این اساس 10 کشور عضو که در جدول زیر در ابتدا آمده اند باید در مجموع بیش از یک میلیون و 250 هزار بشکه از تولید خود بکاهند. اندونزی، لیبی و نیجریه تولید خود را تغییر نمی دهند و ایران حق دارد 90 هزار بشکه بر تولید خود اضافه کرده و سطح تولید را به 3797 هزار بشکه در روز برساند. کشور ها تولید خود را تا ابتدای سال جاری میلادی (10 دی ماه 95) به این ارقام می رسانند تا در مجموع 1.2 میلیون بشکه در روز از عرضه نفت به بازار کاسته شود.
تولید نفت ایران چقدر است و به چه میزان خواهد رسید؟
شاید شما هم در مورد اعداد و ارقام نفتی کمی گیج شده باشید. ریشه این موضوع در تفاوت ارقام رسمی (همان منابع ثانویه) با واقع است. در حالی که منابع ثانویه آخرین تولید نفت ایران را 3700 هزار بشکه در روز اعلام کرده اند وزیر نفت می گوید تولید نفت فعلی ما حدود 3900 هزار بشکه در روز است. زنگنه ظهر پنج شنبه و بعد از بازگشت از وین در استودیوی شبکه خبر گفت: تولید واقعی کنونی ایران 3 میلیون و 900 هزار بشکه در روز است که منابع ثانویه رقم 3 میلیون و 707 هزار بشکه در روز در ماه اکتبر را برای ما نوشته اند، که به طور معمول تفاوت میان ارقام اعلام شده از سوی کشور ها و منابع ثانویه 200 تا 250 هزار بشکه در روز است. به گزارش شانا زنگنه در مورد تولید آتی ایران نیز گفت: اجازه داریم تولید کنیم و طبق آنچه که منابع ثانویه گفته اند می توانیم تا 3 میلیون و ٩٧5 هزار بشکه در روز هم تولید کنیم؛ اما در واقع در 3 ماه نخست سال 13٩6 می توانیم بالای 4 میلیون بشکه در روز تولید کنیم.
عایدی دلاری توافق وین چقدر است؟
برآورد ها حاکی از احتمال افزایش 10 دلاری قیمت نفت در اثر این توافق است. با توجه به سطح تولید سالانه یک میلیارد بشکه ای ایران، می توان به افزایش 10 میلیارد دلاری، ( معادل 35 هزار میلیارد تومان)، درآمد های نفتی کشور اندیشید. زنگنه در این رابطه این گونه توضیح داده است: با برآورد هایی که داریم در واقع ایران برای افزایش تولید تا اوایل سال آینده هیچ محدودیتی نخواهد داشت و این موفقیت خوبی برای ایران است. او با اشاره به احتمال افزایش 10 دلاری قیمت نفت نتیجه گیری کرد: به امید خدا این تصمیم برای ما حدود 10 میلیارد دلار افزایش درآمد را به همراه داشته باشد.
زنگنه: احیای تنها سازمان جهان سومی، مهم تر از اعداد و ارقام است
زنگنه در توصیف این توافق، روح همکاری را مهمتر از اعداد و ارقام دانست. او گفت: اوپک دوباره زنده شد، از نشست الجزایر تکانی خورد و زنده شد، چهارشنبه (1٠ آذرماه ٩5) روزی تاریخی بود برای این که به این تصمیم رسیدیم. ببینید اوپک نه اکنون بلکه در گذشته هم نشان داده که سازمان مهمی بوده است. اوپک تنها سازمان جهان سومی در حوزه اقتصادی به شمار می آید که در بازار های اقتصاد جهانی تاثیرگذار بوده است که نمونه دوم هم ندارد. زنگنه در بخش دیگری تاکید کرد: موضوعی که بازار باید بداند و مهم است که گفته شود این است که مهم تر از اعداد و ارقامی که برای کاهش تولید نوشتیم؛ روح همکاری درون اوپک است. این روح همکاری و مدیریت بر پایه عقلانیت است و به نظرم خیلی مهم است که حفظ شود و به امید خدا حفظ می شود؛ ما می توانیم شاهد وضع بهتری باشیم تا اگرهم مشکلی پیش آمد به موقع واکنش نشان دهیم و بتوانیم وضع را بهبود ببخشیم.
غیر اوپکی ها به قول خود عمل می کنند؟
طی مذاکره صورت گرفته طی 10 ماه اخیر برای بهبود قیمت نفت بسیاری از کشور های غیر اوپکی نیز قول همکاری و کاهش عرضه نفت دادند. مهمترین آن ها روسیه بود. وزیر انرژی و معادن الجزایر که قبل از اجلاس اخیر اوپک به تهران آمده بود خبر از قول این کشور ها برای کاهش 600 هزار بشکه ای نفت داد. روسیه، آذربایجان ، قزاقستان و مکزیک مهمترین این کشور ها هستند. روسیه به تنهایی برای کاهش 300 هزار بشکه ای اعلام آمادگی کرده است.
واکنش سریع قیمت نفت به توافق اوپک
نمودار زیر قیمت هر بشکه نفت را نشان می دهد. جهش سریع 16 درصدی قیمت نفت برنت طی دو روز در واکنش به تصمیم اوپک در این نمودار مشخص است. البته دیروز جمعه بازار نسبتا آرام بود. در مورد قیمت آتی نفت باید منتظر دو اتفاق دیگر هم بود. اول واکنش رسمی کشور های غیرعضو اوپک به این تصمیم و دوم اجرای توافق از ماه آتی. در صورتی که روسیه و سایر غیراوپکی ها 600 هزار بشکه از تولید خود بکاهند می توان منتظر جهش های دیگری در بازار بود که طبق برآورد ها می تواند طلای سیاه را در کانال 60 تا 70 دلاری قرار دهد.
چه شد که اوپک به توافق رسید؟
اما شاید این سوال برای شما هم ایجاد شده باشد که چرا با وجود اختلافات سیاسی موجود بالاخره اوپک موفق به یک تصمیم تاریخی و ایجاد اجماع شد؟ مهمترین نکته در عقب نشینی عربستان نهفته است. موافقت آن ها با استثناشدن ایران و عقب نشینی از سیاست سهم بازار باعث شد تا این توافق حاصل شود. ایران نیز ماه ها بر حق خود برای بازگشت به بازار پافشاری کرد تا این که افزایش فشار اقتصادی بر کشور های مختلف مخصوصا عربستان - و تاثیرناپذیری نسبی ایران - کشور ها را به اجماع نزدیک کرد. فایننشال تایمز در مقاله ای با اشاره به تبعات شوک آور افت شدید قیمت نفت طی 2 سال گذشته برای عربستان، فشار اقتصادی وارد آمده بر ریاض را عامل اصلی دستیابی اوپک به توافق کاهش تولید دانست.