گروه بین الملل-فشارکُردها بر بارزانی روز به روز بیشتر می شود.حتی حزب گوران سومین حزب بزرگ کُردی در شمال عراق نیزاز چهار سازوکار برای تشکیل دولت موقت در این اقلیم خبر داد و اعلام کرد که اعتصاب سراسری برای وادار کردن دولت اقلیم به استعفا را بررسی میکند.این درحالی است که حزب بارزانی( دموکراتیک کردستان ) اعلام کرده که ریاست مسعود بارزانی در منطقه کردستان، 10آبان خاتمه مییابد و همزمان بی بی سی به نقل از منابع آگاه اعلام کرد بارزانی امروز استعفای خود را اعلام می کند. بارزانی بیش از چهار سال است که مدت قانونی ریاست اش بر کردستان عراق، به پایان رسیده اما با دستاویز قرار دادن شرایط منطقه و با حمایت آمریکا همچنان در منصب خود باقی مانده بود.حالا به گفته سخنگوی حزب گوران« تغییر»چهار سازوکار برای تشکیل دولت موقت برای عبور اقلیم از مرحله کنونی وجود دارد.حاجی با بیان این که یکی از این سازوکارها استعفای دولت، ریاست اقلیم و تشکیل دولت نجات ملی برای عبور از مرحله کنونی است، افزود: تاکنون به این طرح پاسخی داده نشده است.وی ادامه داد: سازوکار دوم برای تشکیل دولت موقت، دادن رای عدم اعتماد به دولت کنونی توسط پارلمان و با رای یک سوم از اعضای آن است.به گفته سخنگوی گوران، گام سوم برای تشکیل دولت موقت استعفای میزان (یک درصد +۵۰) از وزیران کابینه کنونی دولت اقلیم و دعوت از همه وزیران این دولت به داشتن احساس مسئولیت و اعلام استعفای خود است.حاجی تصریح کرد، گزینههای مدنی را هم از طریق جنبش مردمی و اعتصاب سراسری شهروندان و کارمندان برای وادار کردن دولت کنونی به استعفا و تشکیل دولت نجات ملی به دلیل پاسخ ندادن به گزینههای سابق بررسی میکند.
چهرههای جایگزین احتمالی بارزانی
گروههای مختلف کُردی این روزها متحد شدهاند تا جابهجایی قدرت سیاسی را در اربیل انجام دهند. برخی گزارشها هم حاکی از آن است که یکی از شروط بغداد برای آغاز مذاکره با اربیل، نبود بارزانی در راس قدرت است. بعد از «محمد توفیق رحیم» از اعضای برجسته حزب گوران، نام «برهم صالح» عضو سابق اتحادیه میهنی کردستان عراق و رهبر حزب تازهتاسیس «ائتلاف برای دموکراسی و عدالت» به عنوان جایگزین احتمالی مسعود بارزانی در ریاست اقلیم کردستان عراق مطرح شده است. «رئوف عثمان» از حزب گوران به خبرگزاری المعلومه عراق گفته است برهم صالح به دلیل رابطه خوبی که با همه جریانهای سیاسی در داخل و خارج اقلیم کردستان عراق دارد، هم اکنون بهترین گزینه برای جایگزینی بارزانی در ریاست اقلیم کردستان عراق است. وی اضافه کرد:جریانهای سیاسی کرد عراق همچنان در حال جلسات مستمر برای بررسی مسئله تشکیل دولت نجات اقلیم هستند، زیرا افکار عمومی در منطقه کردستان خواهان این تغییر فراگیر هستند. برهم صالح از جمله چهرههای سیاسی کرد عراق است که بعد از همهپرسی غیرقانونی اقلیم کردستان عراق و بازپس گیری کرکوک توسط نیروهای دولتی عراق از طرح ایجاد دولت نجات استقبال کرد. صالح 75 ساله که پیش از این در دوره اول دولت «نوری المالکی» سمت معاون نخستوزیر عراق در امور اقتصادی را بر عهده داشت و مدتی نیز نخستوزیر تشکیلات محلی کردستان عراق بود، هم اکنون از منتقدان وضع سیاسی در اقلیم کردستان عراق به ویژه شخص مسعود بارزانی است.
ثروت غیرقانونی ونجومی بارزانی
ازسوی دیگر،روزنامه ترکیهای «ینی شفق» طی مصاحبهای اختصاصی با عضو سابق دولت منطقه کردستان عراق ، از ثروت چند میلیاردی و غیرقانونی مسعود بارزانی پرده برداشت.به نوشته ینی شفق،به گفته یک مقام ارشد سابق حکومت کردستان عراق، ثروت مسعود بارزانی که از فعالیتهای غیرقانونی جمعآوری شده است، 55 میلیارد دلار تخمین زده میشود. بارزانی ، با پسر، خواهران، برادران و خویشاوندانش یک امپراتوری مافیایی ایجاد کرده و از طریق ابزارهای غیرقانونی و ریختن پول به حسابهای شخصی خود و نه ریختن آن به حساب وزارت دارایی حکومت منطقه کردستان، در حال ثروت اندوزی است. بارزانی با اشغال بیش از 45 میدان نفتی در حد فاصل 2012 تا 2017، ثروت شخصی خودش را از منابع مختلف درآمدی از قبیل گذرگاه مرزی خابور، کورک تلکام (شرکت مخابراتی ارائهدهنده خدمات تلفن همراه به مرکزیت اربیل)، تبادل نفت و گاز به اضافه پول دریافتی از دولت مرکزی عراق جمع آوری کرده است.او (مسعود بارزانی) در کشورهایی مانند ترکیه، امارات عربی متحده، قبرس و بریتانیا سرمایهگذاریهای قابل توجهی کرده است و این سرمایهها مستقیما به قبیله(خانواده) او یا دیگر شرکتهای وابسته به آن ها در حوزههای حمل و نقل، لجستیک، غذا، معدن، نفت و تجارت سرازیر میشوند.این مقام سابق کُردی همچنین تاکید کرد که گذرگاههای مرزی خابور و باشماق در مرزهای ترکیه و ایران، به طوری خاص منبعی حیاتی برای درآمد ناشی از تجارت نفت برای خانواده بارزانی است».همزمان،یک منبع آگاه کردی در گفتوگو با وبگاه خبری «موازین»، از وجود اختلافات بزرگ بین اعضای خانواده بارزانیها خبر داده و گفته است این اختلافات به ویژه بین نیچروان بارزانی [نخستوزیر منطقه کردستان] و داماد بارزانی و مسرور بارزانی، پسر مسعود و رئیس شورای امنیت این منطقه، جدید نبوده و نیست». این منبع گفت: نیچروان بارزانی با برگزاری همهپرسی جدایی مخالفت میکرد و به دنبال گفتوگو، تفاهم و رابطه نزدیک با بغداد بود ولی اعضای دیگر خانواده بارزانیها به ویژه مسرور بارزانی بر انجام همهپرسی اصرار داشتند. وی ادامه داد: نیچروان بارزانی اعزام هیئتی به بغداد و آغاز مرحله گفتوگوی واقعی را ضروری میداند تا منطقه کردستان بیش از این دستاوردهایش را از دست ندهد؛ به ویژه این که رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در سفری که به عراق داشت، به اربیل نرفت.
فراخبر
امکان تغییر در نقشه سیاسی اقلیم بسیار زیاد است
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران، در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر که چرا با وجود توصیههای فراوان، مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق تصمیم به برگزاری همهپرسی گرفت؟ گفت: هرچند برخی کشورها توصیه میکردند که همهپرسی برگزار نشود، اما برخی اشخاص و کشورها نیز بودند که تشویق به برگزاری همهپرسی می کردند.وی افزود: به نظر من، برخی از مشاوران بارزانی در به وجود آمدن این وضعیت مقصر هستند.دباغ در پاسخ به سوالی در خصوص پیشبینی انتخابات آتی اقلیم کردستان عراق گفت: با توجه به تحولات اخیر، امکان تغییر در نقشه سیاسی اقلیم کردستان بسیار زیاد است. در انتخابات آتی هم شاهد ریزش آرای مسعود بارزانی و هم آرای اتحادیه میهنی خواهیم بود و شاید یک جریان جدید سیاسی که بتواند قدرت را به دست بگیرد.وی در پایان تصریح کرد: هیچ یک از احزاب سنتی کرد نمیتوانند در انتخابات پیشرو، اکثریت آرا را به دست بیاورند.