طاهری،ادیب- با پایان یافتن دوران ریاست جمهوری بنی صدر که تنشهای جدی در حاکمیت نظام ایجاد کرده بود، تصور همه مردم این است که دوران تلاطم سیاسی و امنیتی کشور به پایان رسیده است. اما حدود یک هفته بعد انفجار ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی در 7 تیر 1360 بحران کشور را بیش از پیش میکند. با این حال مردم برای چندمین مرتبه طی 3 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی پای صندوق رای میروند تا رئیس جمهور جدید را انتخاب کنند. محمدعلی رجایی رئیس جمهور منتخب مردم است اما دولت او تنها حدود 2 ماه عمر میکند و انفجار دفتر نخست وزیری رجایی و باهنر را آسمانی میکند و کشور را در یک خلاء مدیریتی جدید فرو میبرد. در این زمان یاران انقلاب وارد عرصه میشوند تا بارهای روی زمین مانده را بردارند. کمتر از 2 ماه بعد از شهادت شهید رجایی، مردم بازهم پای صندوقهای رای میروند و این بار 95 درصد رای دهندگان سکان مدیریت کشور را به آیت ا... خامنهای میدهند تا به این ترتیب، پس از حدود 2 سال تلاطم و ترور و تنش و ناامنی، شرایط امنیتی و سیاسی داخل کشور به ساحل آرامش برسد و بتوان همه قوای کشور را صرف مدیریت جبهههای جنگ تحمیلی کرد.
رد پای منافقین و نفوذیها در انفجار 7تیر و 8شهریور
7 تیر 1360 منافقین با بمب گذاری در محل ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی دهها تن از شخصیتهای مهم کشور ازجمله دکتر بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و 72 تن دیگر از شخصیتهای اثرگذار انقلاب اسلامی را به شهادت میرسانند. مردم نیز در پی این حادثه به سوگ مینشینند. هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس در نخستین جلسهای که بدون حضور شهدای هفتم تیر برگزار میشود تأکید میکند که ترور آخرین حربه این گروه هاست:«نهادهای انقلاب، جهاد، سپاه، کمیته ها، انجمنهای اسلامی، دادگاههای انقلاب و این مردم با چه نیرویی حاضر هستند در این کشور فعالیت بکنند؟ با خط بنی صدر؟ با منافقین؟ با جبهه ملی؟ با غرب گراها؟» علی آقامحمدی، نماینده مردم همدان در مجلس اول نیز در این جلسه میگوید: «لشکری با رهبری عمرسعد زمان،بنی صدر برای خیال حکومت ری به دستور یزید زمان، شیطان بزرگ آمریکا با لشکریانی از منافقین از نمازخوانهای آمریکایی از روزه گیرهای نفهم و کودن آماده کردند تا چه کنند؟ تا کربلا بیافرینند. و راستی چه خوب کربلا به وجود آمد سیدالشهدایش بهشتی، فرزند حسین، سید حسینی.» محمود مروی سماورجی، نماینده طرقبه در مجلس اول نیز در این جلسه میگوید: «امام بزرگوار ما در صحبتی که برای اولین شهید مجلسمان داشتند این نکته را به خاطر دارم که فرمودند این هنر مردان خداست که بینام ونشان و بیسروصدا در راه او حرکت میکنند و شهید میشوند و مرحوم چمران چنین هنرمندی بود و دیدیم که وقتی که هنرمند بزرگ زمانمان و این نابغه بزرگ دوران ما این امام هنرمند وقتی بر ما رهبری دارد از این هنرمندان فراوان این مجلس واین امت خواهد داشت.»
امام: با کمال جدیت در انتخابات شرکت کنید
با وجود ترورهای مکرر و مهیب، امام واصحاب امام مصمم هستند روال سیاسی را به سرعت به حال عادی بازگردانند. جزئیات برگزاری انتخابات ریاست جمهوری پس از عزل بنی صدر اعلام میشود. به دنبال شهادت شماری از نمایندگان مجلس در حادثه 7 تیر برای ترمیم مجلس باید انتخابات میان دورهای پارلمان برگزار شود. امام در این باره میفرمایند: «چند روز دیگر مسئله انتخاب رئیس جمهور است. باید همه شما با تمام جدیت در این انتخابات همه اشخاصی که در هر جا هستند، اهل علمی که در هرجا هستند، با کمال جدیت، مردم را دعوت کنند به دخالت. دخالت کنند در مسئله، حاضر بشوند. اگر شماها حاضر نشوید و یک رئیس جمهوری مثل سابق برایتان بتراشند و بازی بدهند همهمان را، همهمان مسئول هستیم.» آیت ا... خامنهای نیز که در سوء قصدی که در تاریخ 6 تیرماه در مسجد ابوذر مورد هدف گروهکهای منافقین قرار گرفته بود در بیمارستان و در مصاحبهای اعلام میکند:«اهمیت از این جهت است که دنیا پس از این حوادثی که پی در پی برای ما دارد پیش میآید خیال میکند که مردم ما خسته شده است و به ستوه آمده. ملت ما خسته نیست.»
ضربات مداوم به منافقین
منافقین در آستانه برگزاری انتخابات دوباره فعال شده اند. براساس خبری محرمانه طراحی آنان برای انفجار ساختمان مجلس با شکست مواجه شد. با هوشیاری مردم هرروز دهها خانه تیمی در سراسر کشور شناسایی و منهدم میشود. دوم مرداد 1360، دومین انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشود. مردم نیز در مصاحبههای خود بر موضوع پیروی از امام تأکید میکنند. با اعلام نتایج انتخابات محمدعلی رجایی با کسب 92درصد آرا به عنوان رئیس جمهور انتخاب میشود. مهدوی کنی سرپرست وزارت کشور، در این رابطه اعلام میکند: از بیش از 14 میلیون رای، 12 میلیون و 900 هزار و 619 رای متعلق به آقای رجایی است.
تنفیذ حکم ریاست جمهوری محمدعلی رجایی
امام نیز در 11مرداد 60 در حکمی رأی مردم را به آقای رجایی تنفیذ میکنند و در این مراسم میفرمایند: «من امیدوارم که شما به حسب آن روحیهای که دارید، آقای رجایی به حسب آن روحیهای که دارند، این مقام ایشان را بازی ندهد شما سوار مقام بشو، مقام سوار شما نشود.»آیت ا... خامنهای نیز که از بیمارستان برای حضور در این مراسم آمده بود، در مصاحبهای میگوید: «امروز به برکت زیارت چهره مبارک امام که یک ماه و خردهای بود از آن محروم بودم و زیارت نکرده بودم ایشان را و هم شرکت در این جلسه تاریخی بسیار باشکوه، حالم بسیار بهتر است.» ایشان تأکید میکنند که پس از این مراسم باید دوباره به بیمارستان بازگردند.
معرفی کابینه جدید
11مردادماه رجایی به عنوان رئیس جمهور و نمایندگان جدید در صحن علنی مجلس سوگند یاد میکنند. 3 روز بعد 130 نفر از مجلسیها به محمد جواد باهنر به عنوان نخست وزیر رأی اعتماد میدهند. آیت ا... خامنهای در جلسه بررسی کابینه نخست وزیر باهنرمی گوید: «اجمالاً بنده از روی ایمان و اعتقاد و با حضور قلب و با قصد قربت و تقرب الی ا... به این کابینه رأی اعتماد خواهم داد.»
انفجار هشتم شهریور و پایان زودهنگام دولت رجایی
صبح همان روز (رأی اعتماد به باهنر) دکتر حسن آیت نماینده مردم تهران در حمله مسلحانه سرنشینان یک دستگاه بنز مورد هدف چندین گلوله قرار میگیرد و به شهادت میرسد. عمر دولت مردمی رجایی و باهنر با یک انفجار تروریستی دیگر خیلی زود به پایان میرسد. ساعت 15 روز هشتم شهریور ماه در پی انفجار بمبی که داخل یک کیف دستی جاسازی شده رئیس جمهور و نخست وزیر همراه با چند تن از مقامات نظامی و امنیتی کشور به شهادت میرسند. خبرها حاکی از این است که بمب گذاری به وسیله شخصی به نام کشمیری که بسیار مورد اعتماد هم بود، انجام شده است.
ثبت نام 44 داوطلب ریاست جمهوری
دو روز بعد مجلس به پیشنهاد شورای موقت ریاست جمهوری آیت ا...مهدوی کنی را به عنوان نخست وزیر انتخاب میکند. آیت ا...مهدوی کنی در این باره میگوید: «طبق قانون اساسی ما تا 50 روز مهلت داریم از روز شهادت مرحوم رجایی که انتخابات را تمام کنیم.»
مردم باید برای تعیین رئیس جمهور جدید 10مهرماه 1360 پای صندوقهای رأی حاضر شوند. اعلام میشود ثبت نام نامزدها تا 23 شهریور ماه ادامه دارد. طی این مدت 44 نفر به عنوان داوطلب انتخابات ثبت نام میکنند که صلاحیت آنها باید توسط شورای نگهبان بررسی شود. در نهایت در میان ثبت نام کنندگان صلاحیت آقایان: سیدعلی خامنهای، محمدرضا مهدوی کنی، علی اکبر پرورش، حسن غفوری فرد، سیدرضا زوارهای احراز میشود. در مورد انتخابات میان دورهای مجلس نیز انتشار لیست مشترک نامزدهای حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب و جامعه روحانیت مبارز در صدر اخبار قرار دارد.
ملاکهای امام برای تعیین رئیس جمهور
امام از مردم میخواهد به شخصی که متعهد به اسلام و خدمتگزار به ملت و کشور، حامی مستضعفان، دارای بصیرت در امر دین و دنیا و منزه از گرایش به شرق و غرب و مکتبهای انحرافی و دارای دید سیاسی است رأی بدهند. علاوه بر حمایت گروهها و شخصیتهای برجسته از آیت ا...خامنهای 4مهرماه حسن غفوری فرد که خود یکی از نامزدهای ریاست جمهوری است در برنامه تبلیغاتی تلویزیونی خود رسماً اعلام میکند که به سیدعلی خامنهای رأی خواهد داد. یک روز به انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است. آیت ا...مهدوی کنی از نامزدی در انتخابات کناره گیری و اعلام میکند بهترین کسی که میتواند این مسئولیت را به عهده بگیرد، آیت ا... خامنهای است. تمهیدات انتخابات دهم مهرماه اعلام میشود. حجت الاسلام موسوی تبریزی، دادستان کل انقلاب عنوان میکند: کسانی که در روز انتخابات رعب و وحشت ایجاد کنند، بلافاصله اعدام خواهندشد.
رأی 95درصدی آیت ا...خامنهای در انتخابات ریاست جمهوری
انتخابات سوم ریاست جمهوری و انتخابات میان دورهای مجلس شورای اسلامی در 10مهرماه 1360 باهم برگزار میشود. حدود 2 میلیون و 116 هزار نفر در 2000شعبه اخذ رأی تهران در انتخابات شرکت کرده و نامزدهای ائتلاف بزرگ شامل: سید رضا زوارهای، حسین کمالی و عاطفه صدیقی را روانه مجلس میکنند. در انتخابات ریاست جمهوری نیز آیت ا... خامنهای با کسب 95درصد آرای مأخوذه به عنوان رئیس جمهور انتخاب میشود.
تنفیذ حکم ریاست جمهوری آیت ا... خامنه ای
حضرت امام نیز در 17مهرماه طی حکمی ریاست جمهوری آیت ا...خامنهای را تنفیذ میکنند: «اینجانب به پیروی از ملت عظیم الشأن و با اطلاع از مقام و مرتبت متفکر و دانشمند محترم جناب حجت الاسلام آقای سید علی خامنهای - ایّده ا... تعالی - رأی ملت را تنفیذ و ایشان را به سمت ریاست جمهوری اسلامی ایران منصوب نمودم.» امام در این مراسم تأکید میکنند: «از همه کسانی که این ملت با زحمت خودش آنها را به مقامی رسانده است میخواهم که تمام توان خودشان را برای خدمت [به] این مستضعفین و خدمت [به] این بیغولهنشینهای بیچاره و خدمت به این زاغهنشینان صرف کنند.» مراسم تحلیف ریاست جمهوری در 17 مهرماه در مجلس شورای اسلامی برگزار میشود.
اول کاری که میکنیم باید ببینیم که رأی ملت به چه چیزی است؟
رئیس جمهور منتخب در ابتدای سخنان خود در مجلس پس از تحلیف میگوید: «اول کاری که میکنیم باید ببینیم که رأی ملت به چه چیزی است؟ رأی به استقلال است. رأی به اسلام است. رأی به هویت اسلامی این انقلاب است. رأی به کور کردن خطوط انحرافی تحت هر نامی است. اعم از لیبرالیسم و چپرویهای آمریکایی.» در یکی از واکنشها به انتخاب آیت ا... خامنهای به ریاست جمهوری، فردی پیش از خطبههای نماز جمعه ضمن خواندن دکلمهای میگوید: «کور خواندهای ای ریگان! رجایی هنوز زنده است و با شما میجنگد. با شما آمریکاییها میجنگد. با شما سرمایه داران مزدور و با شما لیبرالیستهای سازشکار میجنگد. این دفعه از قلب امت زخمی اش با شما میجنگد. این دفعه به وسیله همسنگر عزیزش، خامنهای عزیزش با شما میجنگد.» رئیس جمهور جدید در یکی از اولین گفت و گوهایش میگوید: «در آن خطوط کلی و آن سررشتههای امور کشور فکر نمیکنم هیچ گونه بین آنچه که بنده فکر میکنم و آنچه که مرحوم رجایی فکر میکرد، اختلافی باشد. در مورد نخست وزیر هم فعلاً نخست وزیر داریم و یک کابینه حاضری وجود دارد.» آیت ا... خامنهای در پاسخ به این سوال که آیا با همین کابینه کار خواهید کرد؟ میگوید: «مادامی که این کابینه استعفا نکرده طبق قانون اساسی همین کابینه خواهد بود و بنا بر این اگر چنانچه این کابینه نخواهد کار کند و کنار برود ما وظیفه مان است که نخست وزیری را به مجلس معرفی کنیم.»
انتخاب نخست وزیر؛ از ولایتی تا موسوی
در ادامه تحولات، آیت ا... خامنهای علی اکبر ولایتی را به عنوان نخست وزیر به مجلس معرفی میکند. اما در نهایت پس از 2 جلسه بحث و بررسی اکثر نمایندگان به نخست وزیری ولایتی رأی منفی میدهند و رئیس جمهور ناچار گزینه دوم خود یعنی میرحسین موسوی را به مجلس معرفی میکند. موسوی ششم آبان ماه با کسب رأی اعتماد نمایندگان نخست وزیر میشود. چرخ مجلس نیز با شروع دولت جدید روی ریل قرار میگیرد و فرآیند تصویب لوایح و طرحها و تأیید آنها در شورای نگهبان از سر گرفته میشود. در ادامه این همکاریها رئیس مجلس در نامهای از امام درباره برخی قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی کسب تکلیف میکند. این قوانین به اقتضای ضرورت و بر حسب احکام ثانویه به طور موقت اجرا میشود. رهبر انقلاب اسلامی در پاسخ به این نامه اختیارات تازهای به مجلس شورای اسلامی واگذار میکند. امام خمینی همچنین چهارم آذر ماه 1360 به مناسبت سالروز تشکیل بسیج مستضعفان خطاب به دولت، مجلس و ارگانهای انقلاب فرمان مهمی صادر میکنند. در بخشی از این پیام آمده است: «مجلسیان در تصویب لوایحی که از ارگانها به آنها میرسد با تحقیق و تدقیق و مراعات موازین اسلامی تسریع نمایند و مواردی که احتیاج به تشخیص متخصصان دارد از آنها دعوت، مشورت و نظرخواهی کند. شورای نگهبان هم بر قوانینی که میگذارد نظارت کند؛ چه مربوط به مسائلی باشد که با احکام اولیه تماس دارد و چه مربوط به احکام ثانویه نظر دهد.»
شیوه نفوذ به روایت نفوذی ها
درآخرین روزهای سال پرحادثه 1360 حقایق تازهای از غائله 14 اسفند، ترورها و توطئههای منافقین و بنی صدر افشا میشود. احمد غضنفرپور نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و مغز متفکر دفتر هماهنگی و همکاریهای مردم با بنی صدر به همراه همسرش، مشاور سیاسی بنی صدر در امور نهضتهای آزادی بخش، پس از دستگیری جزئیاتی از برنامههای منافقین و نقش آنها در ناآرامیهای یک سال گذشته را افشا میکند. او در دادگاه میگوید: «امپریالیسم که میبیند شیوه اش را خوب پیاده کرده و نظریاتش را خوب القا کرده، شروع میکند چهرههایی از جمله ما را بزرگ میکند تا در مقابل روحانیت قرار بگیریم .ما زمینهاش را داشته ایم، آنها هم القا کرده اند، با دستگاههای تبلیغاتی وسیعی که داشتهاند شروع میکنند به بزرگ کردن چهره ها.»
آغاز مقدمات برای یک انتخابات دیگر
سال 1360 در حالی پایان مییابد که با افشای نقش منافقین در ترورها و ناآرامیهای کشور آگاهی عمومی افزایش محسوسی یافته و مردم خود را برای انتخاب نمایندگان اصلح برای مجلس خبرگان رهبری آماده میکنند. 11 خرداد 1361 به مناسبت آغاز سومین سال تأسیس مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مردم با امام خمینی ملاقات میکنند. امام در سخنانی به مجلسیها توصیه میکنند قدمهای بلندتری بردارند و تصویب قوانین را سرعت بیشتری دهند. یک روز بعد ناطق نوری، وزیر کشور از پیش بینی تمهیدات لازم برای برگزاری همزمان انتخابات میان دورهای مجلس و انتخابات خبرگان رهبری پیش از ماه مبارک رمضان خبر میدهد.
لیست جامعه روحانیت برای اولین خبرگان
با تصمیم وزارت کشور روز جمعه 19 آذر برای برگزاری همزمان دو انتخابات تعیین میشود. جامعه روحانیت مبارز لیست خود را برای انتخابات خبرگان منتشر میکند که به این شرح است؛ آقایان مشکینی، موسوی اردبیلی، محمدی گیلانی، خامنه ای، هاشمی رفسنجانی، یوسف صانعی، امامی کاشانی، رضوانی، آذری قمی، راستی کاشانی، محمدی ری شهری، خوانساری، باقری.
هاشمی رفسنجانی: ترجیح میدهیم با خود آمریکا رو در رو شویم
دو روز پیش از انتخابات هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، با شرکت در جلسه شورای عالی دفاع، با اشاره به مانور نیروهای آمریکایی در دریای عمان میگوید: «اگر بناست غیرمستقیم با آمریکا درگیر باشیم و مثلاً کشورهای دیگر را وادار کند با ما بجنگد، ترجیح میدهیم با خود آمریکا رودررو شویم. ملت ما زمانی که مبارزه با آمریکا را شروع کرد خود را برای این طور کارها هم آماده کرد.» انتخابات میان دورهای مجلس همزمان با انتخابات خبرگان رهبری با مشارکت گسترده مردم انجام میشود. ملت با رأی خود ارکان نظام جمهوری اسلامی را تکمیل میکنند. دولت و مجلس بیش از هر زمان دیگری تلاش میکنند با همکاری یکدیگر کشور را در شرایط جنگ اداره کنند.
تمجید امام از شورای نگهبان
29 اردیبهشت 1362 امام خمینی در دیدار فقها و حقوقدانان شورای نگهبان با حمایت از شورا در مقابل هجومهای سیاسی بر ضرورت عمل به حکم خدا تأکید و به آنها توصیه میکند. امام در این دیدار میگوید: «کاری نداشته باشیم که چه کسی از این کار خوشش میآید و چه کسی بدش میآید. شما توقع نداشته باشید که مورد اهانت واقع نشوید. همه میدانید تا کسی کاری انجام ندهد، کسی به او توهین نمیکند. توهین برای کسانی است که میخواهند زنده باشند. باید به حکم خدا عمل کنید. من در تمام مواقعی که مقتضی بوده مجلس و شورای نگهبان را تأیید کردم. ما باید دست در دست یکدیگر بگذاریم و یک کشور اسلامی درست کنیم.»
مجلس میتواند تمام کارهای کشور را اصلاح کند اگر...
15 خرداد 62 نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای ارائه گزارش عملکرد 3 ساله خود و در آغاز سال چهارم فعالیت خود به دیدار امام میروند. امام در این دیدار بر ضرورت مشروعیت دینی قوانین مصوب مجلس تأکید میکنند: «مجلس اگر یک مجلس اسلامی [باشد] که با انتخابات صحیح انجام بگیرد و اشخاصی که انتخاب میشوند واقعا منتخب ملت باشند، تمام کارهای کشور به دست مجلسیها اصلاح میشود. مجلس با خیال راحت و با قامت مستقیم میتواند مسائلی که پیش آمده و پیش خواهد آمد در این سال آخر به طور شایسته حل کند به طوری که این مجلس برای مجالس دیگر الگو بشود.»
پیام امام خطاب به خبرگان: نباید از کید ساحران و وسوسه خناسان غافل شوید
یک ماه بعد در تاریخ 23 تیر ماه آیین آغاز به کار مجلس خبرگان رهبری با پیام امام و به ریاست آیت ا... مشکینی برگزار میشود. در بخشی از پیام امام ضمن هشدار درباره مراقبت خبرگان نسبت به انتخاب اصحاب خود آمده است: «امروز شما نباید از کید ساحران و وسوسه خناسان غافل شوید. راه خود را با قدرت الهی و تعهد به اسلام بزرگ ادامه دهید. به هیچ چیز الّا مصالح اسلام بزرگ فکر نکنید که در این صورت خداوند تعالی پشت وپناه شماست.»
تشکر محمد یزدی از هاشمی رفسنجانی
محمد یزدی نماینده مردم قم در یکی از آخرین جلسات مجلس اول، در تمجید از ریاست مجلس، میگوید: صمیمیت و صفای حاکم بین مجلس و شورای نگهبان و توجه خاص رئیس مجلس به این نهاد اصلی و اساسی و این که گاهی مسائل را خودشان تشریف میبردند تا تفاهم کامل برقرار بکنند و راه حل نزدیک را برقرار بکنند، این یکی از کارهای بسیار مهمی بود که این برادر عزیز و سرور گرانقدرمان انجام میدادند.»
فرصت 4 ساله مجلس اول برای خدمت رو به پایان است. مجلس اول 625 جلسه علنی و 15 جلسه غیرعلنی برگزار کرد. در جلسه آخر پیام امام به مجلس میرسد که هاشمی آن را اینگونه توضیح میدهد. «امام بزرگوارمان محبت فرمودند ،عنایت فرمودند یک دستخطی برای مجلس شورای اسلامی دوره اول نوشتهاند که ما این دستخط را به صورت لوحی درآوردیم و مزین کردیم به عکس امام امت برای نمایندگان محترم موجود و برای خانوادههای شهدایی که نمایندگانشان در این مجلس بودند و فعلا حضور ندارند و در دو شکل درآوردیم که تقدیم میکنیم.»...ادامه دارد