![](/Resource/images/titrbullet.png)
گزارش
تعداد بازدید : 83
نبض کند تورم درسال94
چرا تورم باز هم بیشتر از پیش بینی دولتی ها کاهش یافت؟
جواد غیاثی-طبق اعلام مرکز آمار تورم سال 94 کالاها و خدمات در مناطق شهری کشور به 11.3 درصد رسید. "آب، برق و سوخت" با افزایش 34.7 درصدی بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرد. بعد از این گروه کالایی، هیچ گروه دیگری تورم بیش از 20 درصدی نداشت. گروه های "ارتباطات"، "دخانیات"، "روغن ها و چربی ها" و "گوشت قرمز و گوشت ماکیان" نیز با افزایش حدودا 3 درصدی کمترین میزان تورم را به خود اختصاص دادند.تورم 11 درصدی سال گذشته در حالی رقم خورد که رئیس جمهور در آذرماه 93 و به هنگام تقدیم لایحه بودجه سال 94 به مجلس، از «پیش بینی نرخ تورم سال ۹۴ در حد ۱۴ درصد» خبر داده بود. این اتفاق در مورد تورم سال 93 نیز رخ داد. دولتمردان در انتهای سال 92 از تورم حدودا 20 درصدی سال 93 خبر داده بودند اما این سال با تورم حدودا 15 درصدی تمام شد. در ادامه علل احتمالی برآورد ناصحیح دولت را بررسی خواهیم کرد.
سوخت، آموزش، میوه و درمان در راس گرانیها
نمودار زیر تورم سالانه برخی گروههای کالایی در سال 94 را به روایت مرکز آمار نشان میدهد. بعد از سوخت گروه آموزش با تورم 16.5 درصد بیشترین رشد را داشته است. میوه و خشکبار 15.5 درصد، بهداشت و درمان 15 درصد و نان و غلات هم با تورم 13.7 درصدی در رتبه بعد بودند.
کالاهای دارای قیمت گذاری دولتی در راس گرانی
نگاهی به لیست کالاهایی که در راس گرانیهای سال گذشته قرار داشتند نشان می دهد عمده آنها به صورت یارانه ای توزیع و توسط دولت قیمت گذاری میشوند. افزایش قیمت نان و افزایش آزادسازیها در این حوزه مهمترین دلیل تورم حدودا 14 درصدی نان در سال گذشته است.
در سال گذشته قیمت بنزین، گازوئیل، برق و همچنین گاز با تصویب دولت افزایش یافت تا باعث تورم 35 درصدی گروه آب، برق و سوخت شود. البته این گروه سهم فقط 5 درصدی از شاخص کل تورم را به خود اختصاص میدهد. این در حالی است که سهم اصلی شاخص تورم به گروه مسکن – با 30 درصد – و خوراکی با 25 درصد مربوط است.
گروه مسکن رشد قیمتی 11.3 درصدی را تجربه کرد و کل گروه خوراکیها نیز 9.7 درصد افزایش قیمت داشت.
کدام کالاها کمتر از 5 درصد گران شدند؟
چنانچه نمودار زیر نشان می دهد دخانیات در سال گذشته فقط 3.1 درصد گران شد و کمترین میزان رشد قیمت را بین تمام گروه های کالایی به خود اختصاص داد. بعد از این گروه، ارتباطات، گوشت قرمز و ماکیان و روغن ها و چربی ها کمترین تورم را تجربه کردند.
کدام کالاها در اسفند ارزان شدند؟
معمولا ما انتظار داریم با فرارسیدن اسفندماه و تکاپوی خرید در شب عید، قیمت بسیاری از کالاها افزایش یابد.
طبق گزارش مرکز آمار این تصور در مورد گوشت قرمز و سفید با 2.7 درصد افزایش ماهانه قیمت – اسفند نسبت به بهمن- و پوشاک و کفش با افزایش 1 درصدی درست بود.
اما گروه میوه و خشکبار که جزو رکوردداران تورم سالانه بود در اسفندماه 5.3 درصد ارزان شد. عرضه میوه تنظیم بازار، عرضه بیش از پیش میوه و اقبال کمتر مردم به خرید خشکبار علت این کاهش قیمت است.
به نظر می رسد تغییر تدریجی الگوی گذراندن نوروز – از دید و بازدید به سفر- نیز در کاهش تقاضای مردم برای خرید میوه و تنقلات بی تاثیر نبوده است.
سال رکوردشکنی های تورمی
در حالی سال گذشته با تورم 11.3 درصدی خاتمه یافت که در بهمن ماه برای اولین بار تورم به زیر 12 درصد رسید و تورم نقطه به نقطه نیز در این سال تک رقمی شد. نمودار زیر نرخ تورم سالانه در 4 سال گذشته و همچنین تورم نقطه به نقطه در برخی ماههای سال های گذشته را نشان می دهد.
علاوه بر آن نگاهی دقیق تر به آمار تورم سال 94 در کنار سال های گذشته نیز حکایت از برخی رکوردشکنی ها در سال گذشته دارد. به گزارش دنیای اقتصاد، آمارهای بانک مرکزی در دو گزارش تورمی «شاخص بهای تولیدکننده» و «شاخص بهای مصرفکننده» در اسفند ۹۴ از ۶ رویداد مهم خبر میدهد. «نزول تورم ۹۴ به زیر ۱۲ درصد»، «ثبت کمترین میزان تورم خوراکیها در یک دهه اخیر»، «ثبت کمترین میزان تورم نقطهبهنقطه مصرفکننده در ۶ سال و دو ماه اخیر»، «ثبت کمترین میزان تورم ماهانه اسفند ماه در ۷ سال اخیر»، «کاهش شکاف تورم مصرفکننده و تولیدکننده» و « ثبت کمترین میزان تورم متوسط تولیدکننده در ۶ سال اخیر» مهمترین نکاتی است که میتوان از دو گزارش تورمی در انتهای سال گذشته مشاهده کرد. علاوهبر این، با تداوم این روند میتوان به حصول تورم تکرقمی در انتهای فصل اول سال ۹۵ خوش بین بود.
تورم از وعده ها تا واقعیات
نرخ تورم در سال 94 نیز بیش از برآورد دولت کاهش یافت. دولت در سال 94 محاسبات مالی خود – از جمله افزایش حقوق کارمندان- را بر اساس نرخ 14 درصد انجام داده بود، اما در عمل نرخ تورم 2.7 واحد درصد کمتر از این مقدار بود. شاید دولت به عمد – و برای جلوگیری از ارائه وعده نادرست- برآوردهای خود را محتاطانه انجام داده است و شاید هم انتظار این اندازه کاهش تورم را نداشته است. در حالت دوم این سوال ایجاد می شود که علت این اشتباه چیست؟ شاید مهمترین دلیل تخمین کمتر از حد کاهش تورم به تصور نادرست دولت از وضع اقتصادی مردم، قدرت خرید و شرایط رکود اقتصادی برگردد. واقعیت این است که علاوه بر تلاش و انضباط پولی دولت، کاهش قدرت خرید مردم نیز از محل کاهش تقاضای موثر بر کاهش تورم دامن زده است. رشد منفی بخش خدمات و صنعت در نه ماهه اول سال گذشته – بنا بر گزارش مرکز آمار- حکایت از کاهش درآمد و قدرت خرید بیش از 70 درصد اقتصاد کشور دارد. این کاهش قدرت خرید با سیاست انبساطی دولت در پاییز گذشته نیز درمان نشد. البته باید توجه کرد که کاهش قیمت های جهانی کالاها و خدمات در سال 2015 و همچنین تعلیق فعالیت های اقتصادی به خاطر مذاکرات هسته ای نیز درکنترل نرخ تورم موثر بوده است.