«تن تن و سندباد» به روایت داستان نویسان کودک
در مراسم رونمایی از این تقریظ، علیرضا مختارپور، محمدرضا سرشار، حمید گروگان، مجتبی رحماندوست، محسن چینیفروشان، محسن مومنی شریف، محسن پرویز و محمد میرکیانی درباره وضعیت ادبیات کودک و نوجوان سخن گفتند و به رهنمودهای مقام معظم رهبری در این حوزه اشاره کردند.
*حمید گروگان نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در سخنانی گفت: زمانی که کودک و نوجوان را مخاطب قرار میدهیم قرار است آنچه به او آموزش میدهیم همان حرف حق باشد. اما اگر در جامعهای زندگی کنیم که چنین حرف حقی وجود داشته باشد اما در تلویزیون و مطبوعات چیزهای دیگری به کودک گفته شود دچار تناقض شدهایم.فکر میکنم یکی از اولویتهای برنامههای فرهنگی کشور باید این باشد که حرفی را که میزنیم یا فیلمی را که میسازیم از یک غربال واحد بگذرانیم تا چیزی یکدست از آن خارج شود.
* محمدرضا سرشار با بیان این که هر نظام عقیدتی باید روی نسل آیندهاش سرمایهگذاری کند و هنر و ادبیات یکی از زمینههای این سرمایهگذاری است، با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری در حوزه کودک و نوجوان گفت: متأسفانه امروز حدود 30 درصد تألیفات ما کتابهایی است که خود نویسندگان ایرانی تألیف میکنند و بیش از 70 درصد کتابها ترجمهای هستند.او افزود: به نظرم در حال حاضر هیچ کدام از مراکز فعلی مسئول ادبیات کودک و نوجوان در راستای انقلاب حرکت نمیکنند. باید مرکزی به وجود بیاید که ادبیات فعلی کودک و نوجوان را از وضعیت دلبخواهی دربیاورد.
*مجتبی رحماندوست گفت: نباید خود را از ترجمه خوب محروم کنیم؛ اما باید بدانیم که غرب به سمت بیدینی پیش میرود. در داستانهای امروز آنها کودک از خانه و خانواده سربرنمیآورد، از کورهراهی پیدایش میشود و با دوست ناهمجنس خود با حرکات اکشن کارهای عجیب میکند. ادبیات کودک و نوجوان غرب بیپدر و مادر است. امروز در غرب بیش از نیمی از کودکان بیپدر و مادرند و این مسئله در کتابهایشان هم منعکس میشود. توجیه داروینیسم، مصرفگرایی و هرهری مذهبی در داستانهای کودک غرب وجود دارد و ما باید به تبعات ترجمه و انعکاس این آثار در کشورمان توجه کنیم.
*محسن چینیفروشان مدیر پیشین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به اهمیت دادن مقام معظم رهبری به حوزه کودک اشاره کرد و گفت: فکر نمیکنم هیچ مسئول بلندپایهای به اندازه ایشان به حوزه کودک و نوجوان عنایت داشته باشد.وی افزود: آزادی عمل هنرمندان و نویسندگان در چارچوب کلی نظام برای ایشان اهمیت دارد و معتقد ند هنرمندان شناختهشده که درباره آنها نگرانی وجود ندارد در کارشان آزادی عمل داشته باشند. تأکید ایشان بر روی آثار دینی است و به تولید فرهنگ بومی و اسلامی تأکید میکنند. چینیفروشان سپس به ذکر خاطرات و نکاتی که مقام معظم رهبری در دیدارهایشان با مسئولان کانون پرورش فکری داشتهاند اشاره کرد و گفت: زمانی به ما فرمودند فیلم «بابا لنگدراز» را بیاورید تا ببینم. وقتی فیلم را دیدند گفتند فیلم قشنگ و پرجاذبه است، اما در فرهنگ آمریکایی. فیلم سالم است اما در فرهنگ آنجا و بعد فرمودند اگر همه کارهایتان را کنار بگذارید و بعد از پنج سال چنین فیلمی بسازید میارزد. البته فرمودند، من نمیخواهم این کار را بکنید؛ میخواهم به اهمیت موضوع اشاره کنم.
*محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری نیز از توجه مقام معظم رهبری به ادبیات و هنر انقلاب سخن گفت و اظهار کرد: با تأکیدات ایشان بر روی این هنر ما ادعا میکنیم امروز صاحب مکتب هنر و ادبیات انقلاب شدهایم و به نظرم معمار این مکتب خود معظمله هستند.وی همچنین با بیان برخی از ضرورتها و مشکلات ادبیات کودک و نوجوان گفت: نویسندههای ما باید جهان ما را در کتابهای کودک و نوجوان بسازند؛ چون کتابهای ترجمهای کودک و نوجوان جهان خود را ساختهاند و به همین خاطر کودک خود را در آنها میبیند و از آنها پیروی میکند.
* محسن پرویز از اصلاح نوع نگاه به حمایتهای ناشران برای اهمیت دادن به تألیف کتاب توسط نویسندگان ایرانی سخن گفت و به مشکل توزیع کتاب در کشور اشاره کرد.این نویسنده همچنین گفت: خوشبختانه با همه مشکلات، سلامت فضای کودک و نوجوان در حد کلان همچنان حفظ شده است و این فضای سالم کاملا ترجمهپذیر است و اگر این آثار را ترجمه کنیم و در خارج از کشور به دست مخاطبان برسانیم حتما مورد استقبال قرار میگیرد.ناشران متعهد باید به سمت بینالمللی شدن حرکتهای محکمی داشته باشند.
*علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی سراسر کشور گفت: در چند سال گذشته تقریظهای مقام معظم رهبری بر کتابهای مختلف منتشر شده و به اطلاع عموم رسیده است. یادداشتهای ایشان از سالهای قبل از انقلاب وجود داشته و هنوز هم ادامه دارد. وی افزود: مقام معظم رهبری برای رسیدن به تمدن اسلامی پنج مرحله را تعریف کردهاند؛ انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی.از نظر ایشان تنها مرجعی که هم میتواند هدف آفرینش باشد و هم مسیر جامعه را تبیین کند و برای آن برنامه ارائه دهد دین است سپس به نمونههایی از تعابیر به کار رفته در سخنان مقام معظم رهبری درباره انسان و فرهنگ اشاره کرد و گفت: باید بپذیریم که دشمن وجود دارد بنابراین باید به کودک بفهمانیم که باید مقاومت کنیم و داستاننویسها هم باید در این زمینه متعهد باشند.
*محمد میرکیانی نویسنده کتاب گفت: جایگاه و شأن مقام معظم رهبری بسیار ارجمندتر و دستنیافتنیتر از آن است که بخواهم در این باره چیزی بگویم. تصورم این است که آنچه معظمله درباره این کتاب فرمودند فراتر از شأن و جایگاه من است و من بسیار احساس حقارت و کوچکی میکنم.او افزود: آنچه درباره این کتاب اتفاق افتاد در ادامه تأکیدی بود که ایشان در اوایل دهه 70 در ارتباط با تهاجم فرهنگی داشتند.این نویسنده سپس درباره نوشتن این کتاب گفت: دغدغه نوشتن برای کودک و نوجوان را داشتم. همین باعث ایجاد فضایی شد تا با اسطورهها آشنا شوم و در همان سالهای ابتدایی دهه 70 این قصه را بنویسم.میرکیانی اظهار کرد: واقعیت این است که جهان امروز به سمت یکسانسازی فرهنگی میرود و اگر خردهفرهنگها از میان بروند ایستادگی فرهنگی از میان میرود و ایستادگی که از میان برود اندیشه از بین میرود. در نهایت آنچه اتفاق میافتد یک تسلط پایانناپذیر است. تمام تلاشمان در این کتاب ترسیم مقاومت و ایستادگی در برابر این یکسانسازی بود.او همچنین گفت: در غرب آثار، پیامهای پنهان، چندلایه و نادیدنی و برای بسیاری غیرقابل تشخیص دارند. این مسئله امروز به یک شگرد تبدیل شده است. در صورتی که در دوران گذشته تمهیدهای شخصی هنرمندان بود. در این اثر آنچه برای من مهم بود آن بود که داستان لذتبخش و حوادث قابل پیگیری باشد و بر مخاطب تأثیر بگذارد ضمن این که امیدوار بودم ابعاد پنهان آن هم در آینده مشخص شود.