واکاوی علل جا ماندن تعاونی ها از قافله توسعه
تعداد بازدید : 678
وضعیت نگران کننده شرکت های تعاونی خراسان شمالی
علی نیا- تعاون، اهرم مناسبی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی به شمار می آید که می تواند در بهره وری بهینه از شرایط زندگی، کار و تولید و ارتقای سطح درآمد و وضعیت اجتماعی جامعه موثر باشد. تجربه کشور های توسعه یافته حکایت از آن دارد که تعاونی ها بهترین سازمان هایی هستند که موفق شده اند وسیله تجمع نیرو های پراکنده و سرمایه های جدا ازهم باشند و با این عمل و اقدام خود سهم عمده ای از انتظار تحقق بخشیدن به اصول و آرمان های بزرگ تعاون در زمینه توسعه و پیشرفت جوامع را به خود اختصاص داده اند که در صورت اصولی بودن روند کار و مدیریت مناسب، زمینه افزایش درآمد و تولید محصولات کشاورزی، کارگاهی و صنعتی و در نتیجه تعدیل و تثبیت قیمت ها و سرانجام رفاه حال تولید کنندگان و مصرف کنندگان را فراهم می آورند. سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور باید 25 درصد باشد اما تاکنون نتوانسته ایم به این سهم برسیم. شاید بتوان گفت به دلیل این که در گذشته اعضای شرکت های تعاونی به صورت جدی وارد کار نشده اند، لطمه بزرگی به این بخش وارد شده است. به طور حتم اگر اعضای شرکت های تعاونی برای پیشبرد اهداف بلند مدت وکوتاه مدت دست به کار شوند، نتایج ارزشمندی به دست می آید. خراسان شمالی هم از جمله استان هایی است که با وجود تلاش های صورت گرفته، هنوز تا رسیدن به اهداف بخش تعاون، فاصله زیادی دارد و به نوعی شرکت های تعاونی از قافله توسعه اقتصادی جا مانده اند.
چاره اندیشی شود
مدیر یک شرکت تعاونی با اشاره به این که یکی از دغدغه های مسئولان، افزایش سهم تعاون در اقتصاد کشور است، می گوید: سهم تعاون در اقتصاد تاکنون باید به 25 درصد می رسید، اما پس از گذشت سال ها هنوز این امر تحقق پیدا نکرده و شاید غفلت برخی از مسئولان مانع این مهم شده است. وی که تمایلی به معرفی خود ندارد، می افزاید: تا زمانی که مسئولان چاره ای برای بهبود شرایط تعاونی های راکد و نیمه فعال نیندیشند مشکلات همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.
انگیزه ندارند
مدیر شرکت تعاونی دیگری با اشاره به این که یکی از مشکلات تعاونی های مرزنشین صدور کارت الکترونیکی است، می گوید: سایت مربوط به صدور این کارت از دی ماه سال گذشته با مشکل مواجه شده است و برخی از اعضای تعاونی نتوانستند برای دریافت کارت اقدام کنند. وی نیز که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش ندارد، می افزاید: در حال حاضر نیمی از اعضای شرکت تعاونی 20 هزار عضوی به دلیل مشکلات موجود برای صدورکارت نتوانستند کارت خود را بگیرند در نتیجه از این تعاونی ها به عنوان تعاونی های راکد یا نیمه فعال یاد می شود. وی بیان می کند: این مشکلات باعث شده است که اعضای تعاونی ها انگیزه ای برای ماندگاری در تعاونی ها نداشته باشند. وی با اشاره به این که سهمیه تعاونی ها کم شده است، یادآور می شود: به عنوان نمونه درگذشته سهمیه برنج 50 کیلو بود که در حال حاضر 25 کیلو شده و اعضای تعاونی تصور می کنند مدیر شرکت تعاونی مقصر است.
وی همچنین با اشاره به این که متولیان اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی دوره های آموزشی برگزار می کنند، اضافه می کند: برگزاری دوره های آموزشی مفید است اما ما از آنان به عنوان حامی انتظارات بیشتری داریم. وی با اشاره به این که برخی از تصمیم ها توسط مدیران در تهران گرفته می شود، بیان می کند: انتظار ما این است که نمایندگان تعاونی های استان ها هم در این جلسه ها و تصمیم گیری ها حضور داشته باشند.
دست روی دست نگذارند
یک کارشناس آگاه با اشاره به این که در حال حاضر برخی از تعاونی ها بیش از یک سال متوالی هیچ گونه فعالیت اقتصادی و عملکرد مالی مناسب در زمینه موضوع فعالیت خود ندارند، می گوید: اگرچه از نظر کمیت تعداد تعاونی ها در استان بسیار بالاست، اما نیمی از تعاونی ها نیمه فعال یا راکد هستند. «هدایت پور» با اشاره به این که تعاونی ها در اشتغالزایی نقش موثری دارند، می افزاید: مدیران و اعضای تعاونی هایی که به شکل غیرفعال و نیمه فعال هستند باید از طریق دستگاه های اجرایی مربوطه، پیگیر برطرف شدن مشکلات باشند نه این که چندین سال تعاونی را به حال خود رها کنند و دست روی دست بگذارند تا مسئولان اقدام کنند. وی معتقد است: نظارت بر فعالیت تعاونی ها در استان می تواند نقش موثری در کارایی و جلوگیری از انحراف در تعاونی ها داشته باشد که خوشبختانه به این مهم در سال های اخیرتوجه زیادی شده است. وی ادامه می دهد: کمبود نقدینگی و مدیریت نامناسب یکی از علل عقب ماندگی فعالیت تعاونی ها طی سال های گذشته بوده است که متولیان مربوطه با تزریق به موقع منابع مالی و اختصاص تسهیلات بانکی مناسب می توانند در احیا و بهبود فعالیت تعاونی ها نقش مهمی ایفا کنند.
وضعیت نگران کننده
مدیرکل تعاون، کارورفاه اجتماعی خراسان شمالی هم با اشاره به این که نگاه مثبتی به صنعت، تولید و تعاونی وجود ندارد، می گوید: نبود نگاه مثبت به تعاونی ها به واسطه بی ثباتی هایی است که از گذشته تاکنون بوده است. «نوری» می افزاید: تعاونی ها باید بتوانند با حفظ ارزش های اجتماعی و اعتماد های متقابل سرمایه های اندک مردم را جمع آوری و تبدیل به غول اقتصادی کنند.
وی بدون اشاره به درصد محقق شده سهم تعاون در اقتصاد می گوید: به دلیل نوع مدیریت و نبود سرمایه اجتماعی به نام اعتماد، نتوانستیم به اهداف 25 درصدی سهم اقتصاد در حوزه تعاون دست یابیم. «نوری» با اشاره به این که وضعیت تعاونی ها واقعا نگران کننده است، می افزاید: چاره ای نداریم جز این که سوء مدیریت برخی از مدیران تعاونی در گذشته را به سمت و سوی تخصص و تعهد ببریم. وی ادامه می دهد: چنانچه تعاونی ها تبدیل به بنگاه اقتصادی شوند اعتماد ها برای جلب مشارکت در تعاونی ها نیز بیشتر خواهد شد. وی با اشاره به این که با تشکیل تعاونی ها سرمایه های اندکی که تاثیری در اقتصاد جامعه هم ندارد، جمع می شود، اظهار می کند: چنانچه تعاونی ها مدیریت شده باشند، به طورحتم برای جامعه سود مند خواهد بود. وی با بیان این که امروز شاهد سهم 45 درصدی تعاون در اقتصاد برخی از کشور ها هستیم، می افزاید: سهم تعاونی ها در اقتصاد اروپا 45 درصد است، زیرا آنان اعتقاد دارند که باید سرمایه گذاری های اندک را کنار هم بگذاریم و مدیریت کنیم. مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی با اشاره به این که سهم تعاونی ها در آمریکا 40 درصد و درخاورمیانه و ایران خیلی کمتر می شود، اضافه می کند: سهم اندک تعاونی ها ناشی از این است که اعتماد وجود ندارد و این به خاطر سوءمدیریت های گذشته بوده است. «نوری» با اشاره به این که در گذشته تعاونی ها به صورت سنتی تشکیل شده است و تنها منتظر حمایت های یارانه ای دولتی بوده اند، می گوید: این که تعاونی ها در گذشته تخصصی کار نکرده اند باعث شده است ما اعلام کنیم که خیلی از تعاونی ها نیمه فعال و غیر فعال هستند. وی با اشاره به این که دنیا به سمت تعاونی های دانش بنیان حرکت می کند، می افزاید: این تعاونی ها در چرخه اقتصادی سهم بسزایی خواهند داشت. وی اظهار می کند: توانمند سازی تعاونی ها جزو اولویت های ماست و مدیران تعاونی ها را به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از افراد توانمند انتخاب و بعد از آن، برای مدیران تعاونی ها دوره های آموزشی اقتصادی و ثروت اندوزی برگزار می کنیم. وی ادامه می دهد: برای کارکنان تعاونی ها هم دوره های آموزشی مستمر برگزار و سعی می کنیم افرادی واقعا داوطلب و عاشق به کار تعاونی داشته باشیم تا بتوانند تعاونی ها را به درستی مدیریت کنند و در کنار مردم باشند. وی اذعان می کند: در حال حاضر نگاه ها در تعاونی ها به صورت یارانه ای است. وی با اشاره به این که یکی دیگر از برنامه ها، افزایش تعاملات بین شبکه ای بین تعاونی هاست، می گوید: برخی از تعاونی های ما تخصص پزشکی، حمل و نقل و تولید دارند و ما زمینه ارتباط این تعاونی ها را فراهم و شبکه ای ایجاد می کنیم که از ظرفیت های همدیگر استفاده و به صورت تعاونی فعالیت کنند. وی اضافه می کند: برخی از تعاونی ها در کل کشور بدون گردش مالی اند که تاثیری در چرخه اقتصادی ندارند. وی ادامه می دهد: درحال حاضر ما به سمت و سویی رفتیم تا تعاونی هایی که قابلیت احیا شدن ندارند، منحل و از آمار تعاونی های فعال حذف شوند. مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی با اشاره به این که 40 تا 50 درصد تعاونی ها نیمه فعال و راکد هستند، می گوید: ما نیز همانند استان های دیگر انحلال تعاونی های راکد را شروع کردیم. وی اضافه می کند: تعاونی توسعه و عمران، تعاونی است که اگر در آن حداقل نیم درصد جمعیت شهر حضور پیدا کنند و حداقل سرمایه اش هم حدود 300 میلیون تومان باشد، نوعی تعاونی چند منظوره است و می تواند بدون تشریفات مناقصه ای و مزایده ای کار های میدانی انجام دهد. «نوری» اضافه کرد: برای این مهم، شهرستان راز و جرگلان به عنوان پایلوت شهرتعاونی شناخته شده است و انشاء ا... بتوانیم تسهیلات خوبی را به شکل قرض الحسنه به این تعاونی ها تزریق کنیم. وی با اشاره به عملیاتی کردن شهر تعاونی ها در ایران برای اولین بار، می گوید: هدف این است که نیم درصد جمعیت وارد تعاونی عمران و توسعه شوند. وی با اشاره به این که نظارت بر تعاونی ها یک کار فوق العاده مفید و اثربخش است و از بسیاری از رانت ها جلوگیری می کند، می گوید: درگذشته نظارت ها کم بود، اما از 2 سال گذشته تاکنون به طور مستمر نظارت انجام می شود. «نوری» با اشاره به این که یکی از ارکان اصلی تعاون، تشکیل مجمع است، می افزاید: متاسفانه این مهم در برخی از تعاونی ها به فراموشی سپرده شده است؛ به عنوان نمونه برخی از تعاونی ها 5 سال به حال خود رها شده بود و از تشکیل مجمع خبری نبود. وی بیان می کند: در حال حاضر با توجه به نظارت از سال 93 تاکنون بسیاری از مشکلات تعاونی ها در حال برطرف شدن است. وی با اشاره به این که 3 هزارو200 تعاونی در استان داریم، بیان می کند: 40 تا 50 درصد این تعاونی ها نیمه فعال و راکد است.
مهم ترین نکات پرونده
تعاونی ها باید بتوانند با حفظ ارزش های اجتماعی و اعتمادهای متقابل، سرمایه های اندک مردم را جمع آوری و تبدیل به غول اقتصادی کنند
نبود نگاه مثبت به تعاونی ها به واسطه بی ثباتی هایی است که از گذشته تاکنون بوده است
سهم تعاون در اقتصاد تاکنون باید به ۲۵ درصد می رسید، اما پس از گذشت سال ها هنوز این امر تحقق پیدا نکرده و شاید غفلت برخی از مسئولان مانع این مهم شده است
مدیران و اعضای تعاونی هایی که به شکل غیرفعال و نیمه فعال هستند باید از طریق دستگاه های اجرایی مربوطه پیگیر برطرف شدن مشکلات باشند نه این که چندین سال تعاونی را به حال خود رها کنند و دست روی دست بگذارند تا مسئولان اقدام کنند