سال گذشته در این روزها و شب ها همه نگاه ها به یک شهر در قلب اروپا به نام وین بود و این انتظار از دیپلمات های ایرانی وجود داشت که در مذاکرات خود برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ، علاوه بر رفع تحریم ها و مشکلات ظالمانه ایجاد شده پیش پای ملت بزرگ ایران ، به دیگر هدف اصلی این مذاکرات که تثبیت صنعت هسته ای کشورمان و احترام قدرت های جهانی به حقوق مسلم جمهوری اسلامی در این فناوری پیشرفته بود نیز دست یابیم . این انتظار تا حدود زیادی برآورده شد و کشورمان توانست در حفظ برنامه صلح آمیز هسته ای خود به ویژه حلقه سوخت و غنی سازی موفق از این آزمون بیرون آمده و امروز نه تنها به عنوان یک کشور در حال توسعه ، این صنعت را نیز در کنار سایر پیشرفت های خود داشته باشد بلکه همچون یک کشور پیشرفته، در بحث هسته ای بتواند در تجارت حساس و گران قیمت تجهیزات و مواد اتمی نیز دستی داشته و از این رهگذر جای پایی برای خود در میان بزرگان و پیشکسوتان این صنعت باز نماید .
روزنامه خراسان به عنوان یکی از معدود رسانه های کشور که به موضوع فنی مذاکرات هسته ای و این صنعت بیش از دیگران پرداخته، توانسته ابعاد ناگفته زیادی در این حوزه و افتخار آفرینی های آن را برای مردم بازگو کند .در آستانه سالگرد رسیدن به این توافق تاریخی نیز قصد دارد تا به صورت گذرا، تاسیسات و داشته های هسته ای کشورمان را در موضوع مهم تثبیت بررسی کرده و جایگاه آن ها را در برجام تبیین کند. همچنین در نظر داریم با توجه به سوابق بدعهدی آمریکایی ها و در نظر گرفتن سناریوهای فنی برای بدترین موقعیت ها، مثلاً نقض برجام از سوی غرب، موضوع حیاتی بازگشت پذیری در موقع لزوم را نیز به صورتی علمی و واقعی و البته اجمالی مورد بررسی قرار دهیم.
معادن و کارخانه های تولید کیک زرد
اولین و دومین حلقه ها در زنجیره تولید سوخت هسته ای کشورمان معدن اورانیوم و سپس تغلیظ کنسانتره اورانیوم یا همان تولید کیک زرد معروف هستند . ما در ایران حداقل دو معدن معروف از این عنصر راهبردی را در بندرعباس- معدن گچین – و در کویر یزد – معدن ساغند – داریم و همچنین در نزدیکی این دو معدن در بندرعباس و در اردکان یزد دو کارخانه تولید کیک زرد ساخته شده اند که اورانیوم را به مواد قابل استفاده در فرایند تولید گاز هگزا فلوئورید اورانیوم (UF6) و غنی سازی تبدیل می کنند. اما نقش این معادن و نیز معادن دیگری که احتمالا در پی جستجوهای هوایی و زمینی در سراسر ایران عزیز برای یافتن منابع جدید اورانیوم یافت خواهد شد و کارخانه های تولید کنسانتره اورانیوم در برجام چگونه است .در ماده 15 متن اصلی برجام ایران به آژانس اجازه خواهد داد که بر اجرای اقدامات داوطلبانه و اجرای تدابیر شفافیت ساز به شرح مندرج در این برجام و پیوست های آن نظارت نماید از جمله این اقدامات نظارت آژانس بر کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولیدی توسط ایران در همه کارخانه های تغلیظ سنگ معدن اورانیوم به مدت 25 سال است .ایران برای 25 سال،همه اطلاعات لازم برای اینکه آژانس را قادر سازد که تولید کنسانتره سنگ معدن اورانیوم و موجودی کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولید شده در ایران یا به دست آمده از هر منبع دیگری را راستی آزمایی کند، برای آژانس فراهم خواهد نمود(ماده 68 پیوست اول برجام).علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران سال گذشته در گفتگویی در خصوص موضوع معادن در برجام با بیان اینکه بیش از 70 درصد کشور مورد پی جویی هوایی برای یافتن معادن اورانیوم قرار گرفته ، از کشف معادن جدید و بهتر شدن وضعیت کشور در خصوص منابع اورانیوم خبر داده و گفته بود: « قبل از شناسایی هوایی به میزان ذخایر معدنی امید چندانی نداشتیم، اما خوشبختانه بعد از اکتشافات، میزان ذخایر امیدبخش شده است.» وی بر این اساس تاکید دارد برجام هیچ کندی و توقفی در روند صنعت هسته ای ایران و به ویژه موضوع دسترسی به منابع زیر زمینی کشور ایجاد نکرده است. (21 شهریور 94 خانه ملت )
کارخانه UCF اصفهان
سومین حلقه از چرخه سوخت، تولید گاز هگزا فلوئورید اورانیوم (UF6) در تاسیسات فراوری اورانیوم (UCF) اصفهان است . در واقع اورانیوم برای غنی سازی در سیستم سانتریفیوژ گازی نیاز به تبدیل شدن از حالت جامد کیک زرد به حالت گازی دارد و چون اورانیوم تنها در ترکیب با گاز فلوئورید به حالت گاز در می آید، کیک زرد تولیدی در اردکان باید در اصفهان به گاز هگزا فلوئورید اورانیوم (UF6) تبدیل شده و از آنجا به مراکز غنی سازی انتقال یابد . تولید این گاز مهم در چرخه سوخت از جمله دستاوردهای بزرگ کشور در صنعت هسته ای بومی شده ما بود که در زمان خود انگشت حیرت را بر دهان دشمنان و دوستان انقلاب اسلامی نهاد .
اما همین تاسیسات مهم و راهبردی به دلیل بومی سازی صد در صد و نیز تکامل چرخه سوخت ما که صنعت هسته ای را بسیار پیش تر از قبل به جلو برده ، در برجام هیچ محدودیتی نپذیرفته و در واقع یکی از نقاط تثبیت صنعت هسته ای به شمار می رود هر چند که ممکن است به دلیل کاهش تعداد سانتریفیوژهای فعال ما نیاز به گاز هگزا فلوئورید اورانیوم نیز کمتر شود و فعالیت این تاسیسات با رکودی روبرو گردد اما از طرفی می توان به هر میزان که امکانش هست این گاز را تولید و ذخیره کرد و یا در مدت اجرای برجام یکی از مفید ترین اقدامات را که نوسازی و کیفی کردن تولید است انجام داد، ضمن اینکه در حوزه بازگشت پذیری هر گونه ممانعت جمهوری اسلامی از بازدید بازرسان آژانس - که هم اکنون به صورت عادی و در چارچوب پادمان یا پروتکل الحاقی انجام می شود - می تواند نگرانی های آنها مبنی بر میزان تولید گاز UF6 و نحوه مصرف آن توسط ایران را در پی داشته باشد.
مراکز غنی سازی
اما یکی از معروفترین تاسیسات هسته ای ایران ، مراکز غنی سازی کشورمان هستند و اصولا شاید بتوان گفت مهمترین خط قرمز غیرقابل تغییر در سیاست مذاکراتی جمهوری اسلامی نیز در دوازده سال گذشته حفظ حق غنی سازی در خاک کشورمان بود. ایران اسلامی توانسته بود در مدت 12 سال تعداد سانتریفیوژهای متنوع خود از نسل های یک ، 2 ، 4 و 6 را که نصب شده و فعال یا خاموش بودند به رقم خیره کننده 20 هزار برساند که همین مساله علاوه بر حیرت طرف مقابل، نگرانی های زیادی را نیز برایشان به همراه داشت و بر این اساس مهم ترین پیچ مذاکرات را حل و فصل موضوع ماشین های غنی سازی و میزان غنی سازی کشورمان عنوان می کردند. اما 6 کشور و نماینده ارشد اتحادیه اروپا که روزگاری وجود یک ماشین در ایران و تولید مواد غنی شده توسط آن را خط قرمز و عملی مجرمانه و خطرناک عنوان می داشتند و 6 قطعنامه در شورای امنیت و 12 قطعنامه در شورای حکام آژانس را برای توقف غنی سازی در ایران صادر کردند، در 23 تیر 1394 ناچار به پذیرش بیش از 5 هزار سانتریفیوژی شدند که در هماهنگی زیبایی سرود غنی سازی در خاک ایران اسلامی را می سرایند و همچون خاری در چشم دشمنان این مرز و بوم گوشه مهمی از تثبیت صنعت هسته ای این کشور را فریاد می زنند. این موضوع را رهبر انقلاب در خطبه های نماز عید فطر سال 94 که تنها 4 روز پس از توافق هسته ای برگزار می شد مورد تایید قراردادند: «10 سال، 12 سال کشمکش با جمهوری اسلامی، نتیجه[اش] این شد که این 6 قدرت، امروز ناچار شدند که گردش چند هزار سانتریفیوژ را در کشور تحمّل کنند؛ ناچار شدند ادامه این صنعت را در کشور تحمّل کنند؛ ناچار شدند ادامه تحقیقات و توسعه این صنعت را تحمّل کنند. تحقیق و توسعه صنعت هستهای ادامه خواهد یافت؛ گردش صنعت هستهای ادامه خواهد یافت؛ این چیزی است که آنها سال ها تلاش کردند، [ولی] امروز روی کاغذ آوردند و امضا دارند می کنند که حرفی ندارند. این معنایش چیست جز اقتدار ملّت ایران؟ این بر اثر ایستادگی ملّت، مقاومت ملّت، و بر اثر شهامت و ابتکار دانشمندان عزیز ما است.» ( پایگاه اطلاع رسانی رهبرانقلاب؛ 27تیرماه 94)
برجام از بخش غنی سازی و حوزه تحقیق و توسعه ماشین های سانتریفیوژ ایران چه می خواهد؟
ماده یک متن اصلی برجام در مورد موضوع غنی سازی، تحقیق و توسعه غنی سازی و ذخایر غنی شده می گوید : طرح بلندمدت ایران شامل برخی محدودیتهای مورد توافق در مورد همه فعالیت های غنی سازی اورانیوم و فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم، از جمله برخی محدودیت های مشخص در برخی فعالیت های خاص تحقیق و توسعه، برای 8 سال نخست، و به دنبال آن، با یک ضرباهنگ معقول، تکامل تدریجی به سمت مرحله بعدی فعالیتهای غنی سازی ایران برای اهداف منحصرا صلح آمیز، به نحو موصوف در پیوست 1 خواهد بود. این ماده اولین مهر تایید تثبیت برنامه غنی سازی در ایران است و نشان می دهد برجام و طرف مقابل پذیرفته ایران تا انتهای توافق برنامه غنی سازی خود را البته به صورت محدود شده و تحت نظارت های بین المللی داشته باشد . در ادامه و در بند 2 متن اصلی ، خارج کردن حدود 14هزار ماشین سانتریفیوژ در فردو و نطنز مورد اشاره قرار گرفته و در مجموع 6104 ماشین در این دو مرکز باقی می مانند که 5060 دستگاه از آن ها در نطنز غنی سازی هم خواهند کرد .
طبق ماده 27 پیوست یک برجام ، ایران به مدت 10 سال ظرفیت غنی سازی خود که نباید بیش از 3.67 درصد باشد را در حد 5060 ماشین سانتریفیوژ IR-1 و در 30 زنجیره با چیدمان فعلی در واحد های در حال تولید سایت نطنز حفظ خواهد کرد.طبق بند 29 همین پیوست ، ایران ماشین های سانتریفیوژ و زیرساخت های آن را که با 5060 ماشین سانتریفیوژ IR-1 در تاسیسات نطنز مرتبط نمی باشند، از محل نصب شده خارج و در سالن Bسایت نطنز تحت نظارت پیوسته آژانس قرار خواهد داد.
پژمان رحیمیان نماینده سازمان انرژی اتمی در مذاکرات سال گذشته در این خصوص در مصاحبه با ویژه نامه شاهکار ایرانی روزنامه خراسان در پاسخ به این که با شرایط کنونی، در صورت تصمیم برای بازگشت، برنامه سازمان چه خواهد بود، تاکید کرده بود: «اگر کشور بخواهد روزی پاسخ محکمی به طرف مقابل که بدعهدی کرده بدهد و بخواهیم به همین ظرفیت فعلی برسیم همین ماشین IR2M را که جمع کردیم نصب کنیم یا از نسل IR4 نصب کنیم ظرفیت ما در همین زیرساخت 5 برابر خواهد شد. پس اگر قرار باشد برگردیم به وضعیت قبلی بازگشت نمی کنیم و دنیا با وضعیت جدیدی ممکن است روبه رو شود.»
سایت غنی سازی فردو
طبق بند 6 متن اصلی برجام ، ایران تاسیسات فردو را به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فن آوری تبدیل خواهد نمود. همکاری بین المللی از جمله به شکل سرمایه گذاری های مشترک علمی در حوزه های تحقیقاتی مورد توافق ایجاد خواهد شد. 1044 ماشین IR-1 در قالب 6 آبشار در یک بال در تاسیسات فردو باقی خواهد ماند. 2 عدد از این آبشارها به همراه زیرساخت های مربوطه بدون اورانیوم به چرخش ادامه خواهد داد و از جمله از طریق اصلاح مقتضی زیرساخت ها، برای تولید ایزوتوپهای پایدار منتقل خواهد شد. چهار آبشار دیگر به همراه کلیه زیرساختهای مربوطه به صورت ساکن باقی خواهند ماند. کلیه سانتریفیوژهای دیگر و زیرساختهای مرتبط با غنی سازی جمع آوری و تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهد شد.در فردو اگرچه به قول برخی منتقدین شاهد یک عقب نشینی اشکار هستیم و یک مرکز حساس غنی سازی را به یک آزمایشگاه تبدیل می کنیم اما مسئولین سازمان انرژی اتمی نظر متفاوتی ارائه داده و این اقدام را در راستای تثبیت و پیشرفت صنعت هسته ای کشور و به ویژه افزایش کارایی و بهینه سازی استفاده از انرژی لایزال اتمی می دانند .کاستی های کشور در تولید رادیو داروها و رادیو ایزوتوپ های پزشکی یا صنعتی ، متخصصان را به فکر چنین استفاده ای از فردو انداخت و به نظر می رسد آینده خوبی برای این مرکز قابل پیش بینی باشد .علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی سال گذشته با بیان این که «کشورهای بسیار اندکی تولیدکننده ایزوتوپهای پایدار هستند» اظهار کرده بود: علاوه بر این قیمتهای ایزوتوپهای پایدار بسیار بالا بوده و هزاران دلار ارزش این کالا است و ورود در این عرصه برای ما بسیار ارزشمند است.(خبرگزاری مهر؛ 11خرداد 95)
اما این محدودیت ها باعث نمی شود که کارایی فردو به عنوان یک مرکز مهم در بازگشت پذیری ایران، کاهش یابد. سال گذشته پژمان رحیمیان درباره سناریوی بازگشت پذیری به خراسان گفته بود: «می توانیم در فردو ماشین های پیشرفته تر مثل IR6 یا IR4 یا IR8 استفاده کنیم...مثلا اگر هزار و 500 ماشین 20 سو نصب کنیم معادل 30هزار سو می شود که این پاسخ محکمی است به طرف مقابل. سه برابر ظرفیت امروز نطنز. هدف نظام از ایجاد فردو، اطمینان از استمرار غنی سازی در خاک ایران تحت هر شرایطی است.» سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هم حرف های امیدوار کننده ای دارد و معتقد است بازگشت پذیری در فردو ظرف یک ساعت ممکن است: «فردو ظرفیت راهبردی خود را حفظ کرده و 1044 سانتریفیوژ در آنجا با تمام زیرساختها و تأسیسات آماده است و برگشتپذیری در برنامه هستهای ما یک ساعت است. ( خبرگزاری فارس؛ 31 فروردین 94)
تحقیق و توسعه
یکی از مهمترین اقدامات در حوزه تثبیت صنعت هسته ای ایران موضوع تحقیق و توسعه است که همچون خونی تازه در رگ های این صنعت و به ویژه چرخه سوخت می تواند کمک کننده به تحرک آن باشد. در تحقیق و توسعه در همه بخش های هسته ای از معدن تا تولید مواد پایین دستی سوخت هسته ای و در موضوعات پزشکی ، صنعتی و کشاورزی محدودیتی دیده نشده و حتی در پیوست 3 برجام موارد متعددی از همکاری های بین المللی لازم الاجرا عنوان شده که قابل توجه و در عمر صنعت هسته ای کشورمان بی نظیر است که تا قبل از برجام هیچ کشوری جرات چنین نزدیکی و همکاری را با ایران نداشت .
اما شاید مهمترین موضوع در تحقیق و توسعه مسائل مربوط به سانتریفیوژها و غنی سازی باشد که حساسیت ویژه دو طرف بر آن متمرکز بوده و خود عامل طولانی شدن مذاکرات به شمار می رود .در برجام بر ادامه تحقیق و توسعه ایران در حوزه غنی سازی تصریح شده و در بند 3 آمده است : ایران تحقیق و توسعه غنی سازی را به شیوه ای که به انباشت اورانیوم غنی شده منتج نشود ادامه خواهد داد. تحقیق و توسعه غنی سازی ایران با اورانیوم برای مدت 10 سال شامل صرفا ماشین های IR-4، IR-5، IR-6 و IR-8 به نحو تشریح شده در پیوست 1 خواهد بود، و ایران به نحو مشخص شده در پیوست یک در سایر فناوری های جداسازی ایزوتوپ برای غنی سازی اورانیوم وارد نخواهد شد. ایران به تست دستگاه های IR-6 و IR-8 ادامه خواهد داد، و در میانه سال هشتم، تست تا 30 دستگاه ماشین IR-6 و IR-8 را به نحو مشخص شده در پیوست 1 آغاز خواهد کرد. ایران تولید دستگاه های سانتریفیوژ پیشرفته را صرفا برای فعالیت های مشخص شده در این برجام صورت خواهد داد. از پایان سال هشتم، و به نحو مندرج در پیوست 1، ایران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقی از دستگاه های سانتریفیوژ IR-6 و IR-8 بدون روتور نموده و تمامی دستگاه های تولید شده را در نطنز، تا زمانی که بر اساس برنامه بلندمدت ایران مورد نیاز واقع شوند، تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهد کرد. همچنین ایران بعد از سال دهم زیرساخت های ضروری برای نصب ماشین سانتریفیوژ IR-8 را در سالنB نطنز آغاز خواهد کرد.
این مورد از موضوعاتی است که حواشی زیادی در پی داشت و منتقدان این بندها را عامل توقف تحقیق و توسعه واقعی و نیز کاریکاتوری شدن غنی سازی در کشور عنوان کردند ، مساله ای که با واکنش شدید رییس سازمان انرژی اتمی و سایر اعضای مذاکره کننده همراه بود . صالحی در نطق خود در مجلس نهم در پاسخ به سوالی در این خصوص و در پاسخ به سوال رئیس مجلس مبنی بر اینکه «آیا این محدودیت برای تحقیق و توسعه نیست که برای 8 سال یک زنجیره IR-8 داشته باشید؟» اظهار کرده بود: «ما از انتهای سال هشتم شروع به تولید IR-8 و IR-6 خواهیم کردو سالانه 200 عدد تولید می کنیم (همشهری آنلاین 30تیرماه 94). براساس برجام ایران این ماشین ها را در نطنز در روی زمین و تحت پایش آژانس تا هر زمان براساس برنامه غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی،برای مونتاژ نهایی مورد نیاز باشد، انبار خواهد کرد. بیانات محکم رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر با کارگزاران نظام نیز بیانگر پیشرفت های خوبی در این عرصه بود. پیشرفت هایی که حتی می تواند ما را در هر گونه نقض عهد طرف مقابل مجهز کرده و سناریوی پاسخ مناسبی را تدارک ببیند. ایشان در 25 خرداد 95 فرمودند: «این را من به شما بگویم: در ظرف کمتر از 6 ماه می توانند با همان IR-1 -که همان ماشینهای قدیمی است- برسانند کشور را به 18 هزار سو. همین الان این امکان در کمتر از 6 ماه وجود دارد؛ یعنی طرف مقابل خیال نکند که دست ما بسته است. ما می توانیم با قطعات IR-4 -که نسل پیشرفته دوّم و سوّم است- و تجهیزاتی که داریم در کمتر از 5/1 سال به 100 هزار سو برسیم؛ اینها امکاناتی است که امروز در سازمان انرژی هستهای وجود دارد...»
ذخائر اورانیوم غنی شده
یکی دیگر از مباحث پر چالش ایران و طرف 1+5 در مذاکرات هسته ای که به نوعی به نتیجه زحمات ده ساله کشور در عرصه غنی سازی ارتباط داشت مساله ذخایر غنی شده بود . این ذخایر به غیر از مقدار کمی اورانیوم بیست درصد که برای سوخت راکتور تهران تولید شده و به صفحات سوخت این راکتور بدل گشته در زمینه کاربردی و استفاده برای سوخت راکتور بوشهر اهمیت فوق العاده ای نداشت – نیاز بوشهر در سال 27 تن اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد است و تولید ما در ده سال به حدود ده تن رسیده بود – اما به جهت راهبردی و باز بودن دست ما در مذاکرات و ترس طرف مقابل از توهم ساخت بمب توسط جمهوری اسلامی اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده بود و لذا باید راهی برای حل و فصل این موضوع پیدا می شد . سرانجام در لوزان سوییس این راهکار مرضی الطرفین یافت شد و در 23 تیرماه در برجام ثبت گشت که ایران ذخایر غنی شده خود را به روسیه فروخته و در ازای آن پول یا اورانیوم طبیعی (کیک زرد ) دریافت کند . بر این اساس ایران هم می توانست در بازار مهم و خصوصی خرید و فروش اورانیوم غنی شده وارد شود ، هم کیفیت محصول خود را به تایید مراجع معتبر دنیا برساند و هم ذخایر اورانیوم طبیعی خود را که از ابتدای انقلاب نمی توانست وارد کند افزایش چشم گیری دهد.به نظر می رسد قبول کاهش ذخیره غنی سازی ما یکی از اقدامات اعتماد سازی بوده که جمهوری اسلامی در قبال حفظ غنی سازی در خاک خود به طرف مقابل داده است و اگر بر اساس میل قلبی بود شاید این کار انجام نمی شد اما نکته مهم اینجاست که دریافت بیش از 200تن کیک زرد از روسیه که گفته می شود کیفیت بالایی نیز دارد دست ما را در ادامه برای افزایش ذخایر راهبردی اورانیوم طبیعی خود که تاکنون عدد بزرگی نبوده باز کرده است. از سوی دیگر حفظ 300کیلو مواد غنی شده در کشور یک نوع بازدارندگی نیز ایجاد کرده زیرا طبق محاسبات طرف آمریکایی زمان گریز ایران برای حرکت به سوی توهم آنها – بمب هسته ای – از چند ماه به یک سال کاهش یافته که نشان می دهد هنوز این نگرانی به صورت کامل رفع نشده و 300 کیلو می تواند برای جلوگیری از نقض عهد کارایی خود را داشته باشد. 6 سال قبل زمانی که ذخایر سوخت راکتور تهران برای تولید رادیو داروهای بیماری های خاص و سخت رو به پایان بود ، ایران از آژانس درخواست تهیه این سوخت را نمود اما با فشار کشورهای غربی این مساله مهم و انسانی امکان نیافت و آن ها با تمسخر به این گفته سعید جلیلی که «خودمان سوخت تهران را تهیه می کنیم» نگریستند. 2 سال بعد از آن اولین صفحه سوخت راکتور تهران که توسط ایران ساخته شده بود نگاه تمسخر آلود آن ها را به تعجب و شگفتی تغییر داد و یکی از عواملی شد که مجبور به مصالحه و مذاکره با ایران شدند. موضوع سوخت 20 درصد و اهمیت آن به حدی است که رهبر انقلاب بارها در این چند سال به آن اشاره کرده و راهبردی بودن آن را گوشزد فرمودند: «اگر توانایی 20 درصد نبود، اگر توانایی ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نبود، قطعاً نمی توانستیم آنها را وادار کنیم به اینکه این چند هزار سانتریفیوژ را از ما قبول بکنند و بپذیرند و بهانهگیری نکنند؛ بهخاطر آن اقتدار بود.» اما درباره بازگشت پذیری به 20 درصد، سال گذشته مدیر 2 مرکز نطنز و فردو در گفت و گو با خراسان تاکید کرده بود که بازگشت به تولید 20 درصد به اندازه تعویض یک کپسول کار دارد: «بارها برای دوستانی که آمدند توضیح دادیم تولید 20 درصد برای ما به راحتی امکانپذیر است؛ نهایت کار این است که کپسول نصب شده 7/0 درصد طبیعی را برداریم و یک کپسول دیگر که حاوی مواد 5/3 درصد است را جایش بگذاریم و شیرش را باز کنیم...اگر طرف غربی به تعهدات خود عمل نکند ما نیز به راحتی میتوانیم فعالیت خودمان را به سبک قبل ادامه دهیم.»
کارخانه تولید آب سنگین
در شمال غربی اراک در مرکز ایران و در منطقه خوش آب و هوای خنداب تجهیزات و تاسیساتی سر به آ سمان بلند کرده اند که کارشان تولید آب سنگین است . آب با فرمول D2O برخلاف فرمول اب معمولی که H2O است و به ازای هر هفت هزار مولکول معمولی آب یک مولکول از آن وجود دارد ، پر مصرف ترین ایزوتوپ پایدار دنیا نام گرفته و هر لیتر آن را گاه تا هفتصد دلار – در وزن های کم و بسته بندی های مخصوص – به فروش می رسانند. ایران حدود 10 سال است که توانسته به این فناوری که تنها 9 کشور در دنیا آن را دارند دست یابد و علاوه برتامین نیازهای بهداشتی و دارویی خود که کمتر از یک تن در سال است ، 25تن از این محصول را تولید نماید . این تاسیسات در کنار راکتور آب سنگین اراک است و در واقع مهمترین ماموریت آن در ابتدا تأمین آب سنگین این راکتور تعریف شده که با برجام سرنوشت متفاوتی را یافته است .دو بند 14 و 15 پیوست یک برجام به موضوع تولید آب سنگین ایران در کارخانه آب سنگین اراک پرداخته و می گوید :به مدت 15 سال تمامی آب سنگین مازاد بر نیاز راکتور مدرن اراک، راکتور آب سنگین صفر قدرت و حداقل ذخیره احتیاطی لازم برای آنها، به همراه مقداری که برای تحقیقات دارویی مورد نیاز است ومقداری که برای تولید محلول های دوتره و ترکیبات شیمیایی مورد نیاز است، مابقی برای صادرات به بازارهای بین المللی آماده شده و بر اساس قیمت بین المللی به آنها تحویل می گردد. مقدار آب سنگین با خلوص هسته ای برای نیازهای گفته شده در بالا، یا معادل آن در غنای دیگر قبل از راه اندازی راکتور اراک، 130 تن و پس از راه اندازی با احتساب مقدار آب سنگین داخل راکتور مدرن اراک 90 تن برآورد می شود.همچنین ایران آژانس را در مورد موجودی آب سنگین و تولید کارخانه تولید آب سنگین آگاه می سازد و به آژانس اجازه خواهد داد تا بر مقادیر آب سنگین ذخیره شده و مقدار آب سنگین تولید شده نظارت داشته باشد. این کار در صورت درخواست، از طریق بازدید از سایت صورت می گیرد.
شاید بتوان گفت یکی از بزرگترین دستاوردهای ایران در حوزه فنی در برجام همین موضوع تولید و فروش آب سنگین باشد . به عبارتی این کارخانه با رسیدن به تولید سالی 25 تن اگرچه یک گنج بزرگ را برای فروش در اختیار داشت اما به دلیل محدودیت های موجود نمی توانست این توانایی را به دنیا عرضه کرده و درآمدزایی داشته باشد لذا موضوع بند 14 مبنی بر فروش آب سنگین مازاد کشورمان فرصت خوبی پیش روی ما گذاشت و توانستیم در اولین مرحله 32 تن از این محصول راهبردی را به آمریکا به عنوان بزرگترین تولید کننده و در عین حال بزرگترین مصرف کننده آب سنگین به فروش برسانیم و طبق گفته کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم اکنون در حال مذاکره برای فروش 40تن آب سنگین به روسیه و مقداری به سه کشور دیگر هستیم . به نظر می رسد ادامه تولید و عدم محدودیت برای کارخانه آب سنگین اراک از یک سو و اجازه فروش این محصول مهم در بازار های جهانی یکی از پایه های اصلی تثبیت صنعت هسته ای کشور به شمار رود زیرا در حالی ما آب سنگین ایرانی را به تایید معتبرترین آزمایشگاه های آمریکایی رسانده و به آن ها فروختیم که زمانی آرزو و خواست قطعی آن ها تعطیلی این کارخانه بود.
راکتور آب سنگین اراک
اگر غنی سازی و تاسیسات مربوط به آن اولین پیچ سخت و طاقت فرسای مذاکرات و البته یکی از خطوط قرمز حتمی ما بود ، موضوع راکتور آب سنگین و حل اختلافات پیرامون آن دومین پیچ سخت و خط قرمز غیر قابل اغماض جمهوری اسلامی ایران به شمار می رفت که قاطعانه در نامه تایید مشروط برجام توسط رهبر انقلاب تصریح شده بود: «اقدام در مورد نوسازی کارخانه اراک با حفظ هویت سنگین آن، تنها در صورتی آغاز خواهد شد که قرارداد قطعی و مطمئن درباره طرح جایگزین و تضمین کافی برای اجرای آن منعقد شده باشد.» (خبرگزاری صداوسیما؛ 19مرداد 94) تاکید رهبر انقلاب ریشه در عصبانیت شدید طرف آمریکایی از باقی ماندن آب سنگین راکتور اراک داشت. سیدعباس عراقچی درباره این عصبانیت گفته است: «آمریکایی ها دستور العمل داشتند که نام راکتور آب سنگین اراک را هم نیاورند و حتی درتوافق ژنو نوشتند "راکتوری که آژانس نام آن را IR40" گذاشته است!» (باشگاه خبرنگاران؛ 27 تیرماه 95) اما متخصصان داخلی ما که راکتور قدیمی را خودشان و بدون کمک دیگران ساخته بودند توانستند طرحی آماده کنند که ضمن رد نگرانی های طرف مقابل هویت آب سنگین خود را حفظ کرده و همچنان از آب سنگین تولید ایران برای خنک کردن ، کند کردن و بازتاباندن در قلب راکتور استفاده می شود و در عین حال میزان پلوتونیوم آن نیز کاهش چشم گیری می یابد .
قرارداد راکتور اراک نیز به صورتی مطمئن با یک شرکت ایرانی به نام مسنا منعقد شده تا این شرکت با همکاری کار گروه 1+5 به ریاست مشترک آمریکا و چین این راکتور را ظرف 5 تا 6 سال آینده وارد مدار سازند .
اهمیت راکتور اراک در بازگشت پذیری
اما یکی از موضوعات حساس در حوزه راکتور آب سنگین اراک مساله بازگشت پذیری بود و منتقدان می گفتند با بتن ریزی در کالندریای قلب راکتور اراک ، ایران یکی از ورق های موثر خود در زمینه بازگشت پذیری هسته ای را از دست داده است و در واقع وجود راکتور اراک نوعی برگ برنده برای ما به جهت بازدارندگی به حساب می آمد. به نظر می رسد اقدامات ما در راکتور اراک تا حدودی از سر اجبار و برای باز شدن راه مذاکرات بود اما مدرن شدن این راکتور نسبت به راکتور قبلی و اضافه شدن کاربردهای بیشتر و مهمتر به آن از یک سو و مشارکت ایران به عنوان مسئول پروژه در این بازسازی به جهت کسب دانش روز دنیا در این زمینه از سوی دیگر می توانست دلایل خوبی برای قبول این روش در مذاکرات و برای رسیدن به توافق باشد هرچند رحیمیان مسئول مذاکرات سازمان انرژی اتمی معتقد است که بازگشت پذیری در زمینه راکتور اراک چندان هم سخت نیست: «بازگشت پذیری در مورد راکتور اراک هم مثل غنی سازی است البته با سرعت پاسخ کمتر.»
تحقق شعار انرژی هسته ای حق مسلم ماست
یک سال از امضای توافق برجام می گذرد و شش ماه است این توافق وارد فاز اجرایی شده است . دیگر خبری از قطعنامه های ظالمانه شورای امنیت که با تهدید ایران مبنی بر توقف غنی سازی شروع می شد نیست . دیگر ابعاد نظامی پرونده هسته ای ایران موسوم به PMD به تاریخ پیوسته و کشورمان در سایه مقاومت و ایستادگی و ایثار مردمان غیورش و به مدد تلاش همه مسئولان و مذاکره کنندگان سخت کوشش در این دوازده سال توانسته یک گردنه سخت و خطرناک را با موفقیت بگذراند و همه اینها در حالی است که هنوز هزاران سانتریفیوژ در قلب سرزمین ایران – نطنز عزیز – می چرخند و اورانیوم ایرانی را غنی می کنند ، هنوز چشمه جوشان اراک اکسیری به نام آب سنگین تولید می کند ، هنوز راکتور تهران امید صدها هزار بیمار را ناامید نکرده ، هنوز صنعت و کشاورزی و پزشکی این کشور پیشرفت خود را با حضور هسته ای ها رقم می زند و هنوز دانشمندان جوان این مرز و بوم کهن مشتاقانه ، با توکل به خدا و تکیه بر استعداد و هوش ایرانی در راه رسیدن به قله های بلندی از علم و دانش ، وعده رسول صلح و رحمت (ص) را محقق می سازند که اگر علم در ثریا هم باشد ایرانیان به آن دست خواهند یافت.
امروز شعار متحد ملت ایران مبنی بر «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» به بهترین وجه ممکن عملی شده و 6 قدرت بزرگ دنیا و در رأس آنها شورای امنیت حق ما را برای داشتن یک برنامه و صنعت صلح آمیز هستهای با همه ابعاد در قسمتهای حساس اش از جمله غنیسازی و آب سنگین اراک بدون آنکه روزی تعطیل یا کنار گذاشته شود پذیرفتند و با این توافق ایران یک صنعت هسته ای خواهد داشت که شامل همه ابعاد و زوایای مختلف می شود. با تثبیت صنعت هسته ای در ایران این نعمت پاک و لایزال الهی در دستان پرتوان ملت ایران خواهد بود و علاوه بر همه فواید علمی آن به گفته رهبر عزیزمان این صنعت امنیت و مصونیت را نیز به ارمغان آورده است: «صنعت هستهای یک صنعت راهبردی برای کشور ما است؛ این صنعت باید باقی بماند، این صنعت باید توسعه پیدا کند و نباید لطمه ببیند. بودن این صنعت، حتی در مصونیت بخشیدن و امنیت بخشیدن به کشور هم مؤثر است. قابلیت های عملیاتی صنعت هستهای و سازمان هستهای بایستی باقی بماند؛ نیروی انسانیاش باید محفوظ بماند؛ توانایی رسیدن به وضعیت قبل باید حفظ بشود که الان خوشبختانه این توانایی هست.» (بیانات در جمع مسئولان نظام 25 خرداد 95)
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
مصطفی محدثی خراسانی- نشست سالانه شاعران با مقام معظم رهبری درنیمه ماه رمضان ،اگرچه به تعبیر خود ایشان مراسمی نمادین است برای توجه دادن ذهن جامعه و نظام فرهنگی به اهمیت تاریخی شعر درفرهنگ سازی و انتقال مواریث فرهنگی و نیز امتداد این نقش آفرینی در دوران انقلاب اسلامی و در آینده ای که پیش روی ماست، اما این دیدار و امواج و تبعات مثبت آن ، از شور و حال و موج برانگیزاننده ای که در فضای ادبی کشور در طول سال ایجاد می کند گرفته تا رهنمودهای راهبردی معظم له و مهرو محبت و روشنی و خرد و بینش و دانشی که برخود جلسه حاکم است و.... همه اینها موجب شده که این دیدار خاستگاه حرکتی استراتژیک در شعر انقلاب باشد و بار بسیاری از کم کاری ها و غفلت های نظام فرهنگی در حوزه شعر را به دوش کشد. نظام فرهنگی ما علیرغم تمامی نقد و نظرهایی که در بیش از یک دهه ازسوی جامعه ادبی و فعالان و دلسوزان حوزه شعر، در رابطه با کم کاری و بی برنامگی آن شده است، کماکان ، هیچ برنامه کلان و راهبردی در رابطه باشعر ندارد و اصلا در این نظام جایگاهی برای این هنر و ثروت ملی و خالقان آن که در تعبیر زیبای مقام معظم رهبری«سرمایه کشورند» پیش بینی نشده است،در بیانات سال های پیش مقام معظم رهبری بارها به کنایه اشاراتی به این کم کاری ها شده است اما امسال اشارات مستقیم و صریح ایشان حجت را تمام کرد و جایی برای عذر و طفره باقی نگذاشت. ایشان به صراحت روبه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کردند و گفتند ازدولت ها برای شعر آبی گرم نمی شود و از آنها خواستند ، به جای کارهای پراکنده ای که می کنند ،توانشان را صرف حمایت ازمجموعه هایی کنند که درکشور به صورت هدفمند و موثر وارد کار شده اند و پرونده خوبی هم دراین سال ها داشته اند و به صراحت از نهاد فعال و تاثیر گذار یعنی «موسسه شهرستان ادب» نام بردند و حتی از آنها خواستند از موازی کاری با این نهاد نیز دست بردارند.
کارنامه درخشان وتاثیرگذارو حرکت اساسی این نهاد در چهار پنج سال اخیر درحوزه شعر از آموزش و جهت دهی گرفته تا ایجاد شور و انگیزه در نسل جوان و ترمیم پیوند میان نسل ها موجب شده امید و گرما به جامعه ادبی انقلاب اسلامی بازگردد. به نظر می رسد وقتی رهبری تا این حد وارد جزییات می شوند و دقیق ترین آدرس ها را می دهند، کار به نقطه حساسی رسیده و دیگر اشاره های غیرمستقیم کارساز نبوده ولازم دیده اند دست از تعارفات معمول بردارند. پس نظام فرهنگی نیز چه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و چه حوزه هنری و هرجای دیگری باید به خویش بیاید و پس از این همه آزمون و خطا در حوزه شعراکنون که راه با دقت نشان داده شده است، به آن عمل کند و با همراهی بیشتر به گسترش و عمق بخشی به فعالیت های این دو مرکزی که به صراحت در کلام رهبری به آنها اشاره شده است ، کمک کند.
واما داستان شهرستان ادب، به روایت من:
یکی از سال های اواسط دهه هفتاد است، به احتمال زیاد 76 . جلسه شعر پنجشنبه های حوزه هنری مشهد، شاعری جوان برای اولین بار به جلسه آمده است، خودش را معرفی می کند: علی محمد مودب اهل یکی از روستاهای تربت جام و دانشجوی دانشگاه امام صادق(ع). چهره و نامش برای هیچ یک از گردانندگان جلسه، نه من،نه ساعی، نه کاظمی و نه نظافت آشنا نیست. هیچ کدام هم توقع نداریم شعری فراتر از حد و حدود معمولی از او بشنویم. با این حال با احترامی که عرف جلسه بود از او دعوت می کنم شعری بخواند و اضافه می کنم که برای اولین بار که شاعری درجلسه ما شعر می خواند، می شنویم تا بیشتر با او آشنا شویم و او هم در فضای جلسه قرار گیرد و تا جلسات بعد نقد و نظری نخواهیم داشت. مودب با لحنی صمیمی شروع می کند به خواندن و درهمان اولین بیت میخکوب می شویم:
«نشستهاند هزاران کتاب در قفسه
زبون و ساکت و پر اضطراب در قفسه»
من به کاظمی، نظافت به هر دوی ما و همه به مودب نگاه می کنیم. صدای تحسین جمع فضای جلسه را از شور و شوق لبریز می کند. اینجا جلسه شعر حوزه هنری مشهد است و تا به حال سابقه نداشته شاعری جوان در فضای شعر متعهد خراسان به این مرتبه رسیده باشد وبه نحوی متاثر ازاین جلسه نبوده باشد و ما او را نشناسیم. مودب اولین استثنا بود. حیرت ما هم بیشتر به همین خاطر بود. بعداز آن جلسه پرخاطره بیشتر با شعر و شخصیت مودب آشنا و شیفته روح زلال و با صفا و دل دردمند و وجود آرمانگرایش شدم. مودب جوان بود اما شخصیتی جا افتاده و منشی موقر و به کمال رسیده داشت و خیلی زود شد یکی از جمع مثلا پیشکسوتانی چون کاظمی و نظافت و منوری. توفیق حضور و دیدار مودب درجلسه شعر حوزه هنری مشهد به دلیل اشتغال به تحصیلش در تهران اگرچه گاه گاه اما بسیار تاثیرگذار و ماندگار بود.
بعدها که به تهران آمدم، همان انتظاری را که داشتم و در تقدیر مودب پیش بینی می کردم، محقق یافته دیدم. مودب شده بود مرکز دایره ای که بسیاری از جوانان برومند شعر دوراو و اخلاق کریم و دانش و بینش ژرفش حلقه زده بودند و کانونی از روشنی و خرد را شکل داده بودند. دردمندی و اشتیاق خدمت و روشنگری آنقدر در وجود مودب ریشه داشت که با تمام موانع که معمولا درمسیر حرکت های اصولی فرهنگی ایجاد می شود، در میدان ماند تا بالاخره شعر و ادبیات متعهد برآمده از ارزش های انقلاب اسلامی را به تشکلی رساند...
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
رئیس جمهور کشورمان در تماس تلفنی با «رجب طیب اردوغان» همتای ترکیهای خود کودتای نافرجام اخیر در ترکیه را محکوم کرد و گفت: ما در کنار دولت قانونی و ملت ترکیه بوده و خواهیم ماند.اردوغان نیز تاکید کرد: ما مصمم هستیم با همکاری ایران و روسیه برای حل و فصل مسائل منطقه دست در دست هم دهیم و بر تلاشهایمان برای بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه بیفزاییم. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی در این گفت و گو با ابراز خرسندی از بازگشت ثبات به کشور دوست و همسایه ایران ،گفت: ما خوشحالیم که در سایه مدیریت خوب شما و مقاومت و ایستادگی مردم شریف ترکیه ،امروز شاهد بازگشت ثبات در کشور دوست ،ترکیه هستیم. دکتر روحانی با بیان اینکه ما از اولین لحظات در برابر کودتا بیتفاوت نبوده و با حساسیت تحولات ترکیه را از نزدیک دنبال میکردیم، افزود: شنیدن پیام شما به مردم برای حضور در خیابانها در ساعات اولیه بعد از کودتا ،برای ما اطمینان بخش بود. رجب طیب اردوغان نیز در این گفت و گو با تاکید بر اینکه «امروز مصمم تر از گذشته به مسیر خودمان ادامه میدهیم»، گفت: ما مصمم هستیم با همکاری ایران و روسیه برای حل و فصل مسائل منطقه دست در دست هم دهیم و بر تلاشهایمان برای بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه بیفزاییم.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
محسن متولی اشکذری- باوجود این که قبلا استاندار خراسان رضوی اعلام کرده بود تا آغاز فصل تابستان آب سد ارداک به تصفیه خانه شماره یک مشهد می رسد و هفدهم فروردین امسال نیز «کوهی» مدیرکل دفتر فنی استانداری خراسان رضوی گفته بود آخر خرداد آغاز انتقال آب سد ارداک به مشهد خواهدبود اما هنوز خبری از افتتاح این پروژه مهم تامین آب مشهد نیست و معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای استان خبرداده که اتمام این پروژه معطل دو میلیارد تومان بودجه است.
عملیات اجرایی طرح آب رسانی از سد ارداک به مشهد از سال 85 شروع شد و فروردین سال 92 رئیس جمهور وقت برای افتتاح پروژه به مشهد سفرکرد و خبر افتتاح سد ارداک بر روی خروجی پایگاه اطلاع رسانی دولت دهم قرار گرفت.با وجود اعلام افتتاح این پروژه ، وعده احمدی نژاد با توجه به خوردن کفگیر اعتبارات به ته دیگ در ماه های پایانی دولتش به سرانجامی نرسید.
سرآغاز وعده های دولت یازدهم برای زائران و مجاوران حضرت امام رضا(ع) رساندن آب سد ارداک به مشهد و تکمیل خط لوله انتقال آب این سد بود که با تصویب ردیف اعتباری برای این منظور در سفر استانی دکترروحانی به مشهد، این وعده دولت انعکاسی دوباره یافت.چهاردهم اردیبهشت 94 خبری به نقل از استاندار در روزنامه خراسان رضوی به چاپ رسید مبنی بر این که تا آغاز فصل تابستان 94 آب سد ارداک به تصفیه خانه شماره یک مشهد می رسد.حسن کوهی، مدیرکل دفتر فنی استانداری نیز هفدهم فروردین 95 به خراسان رضوی گفت: پایان خرداد 95، آغاز انتقال آب سد ارداک به مشهد خواهد بود، اما با گذشت بیش از28 روز، هنوز مردم مشهد از بهره مندی از آب این سد محروم اند و مدیرکل دفتر فنی استانداری در پاسخ به پیگیری مجدد خراسان رضوی می گوید: بر مبنای برنامه های اعلام شده از سوی آب منطقه ای استان همچنان منتظریم تا این شرکت به وعده خود عمل کند.علیرضا طاهری، معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای
استان درباره آخرین وضعیت پروژه انتقال آب سد ارداک به مشهد می گوید: با وجود این که 56 کیلومتر خط انتقال آب سد ارداک به مشهد آماده است و آب این سد از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است و با توجه به بارندگی های اخیر سد سرشار از آب شده است و اتمام کار معطل دو میلیارد تومان بودجه است.وی می افزاید: دوست داشتیم در روز عید سعید فطر با افتتاح این پروژه شیرینی خوبی تقدیم به زائران و مجاوران حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) کنیم ولی به دلیل تخصیص نیافتن حتی یک ریال تا امروز، موفق به این کار نشدیم.
طاهری با اشاره به این که در این پروژه تاکنون حدود پنج میلیارد تومان هزینه شده است خاطرنشان کرد: من تشکر می کنم از پیمانکار و فروشندگان مشارکت کننده در پروژه که نگذاشتند طرح به تعطیلی بکشد، اما توان این عزیزان هم حدی دارد و دیگر نمی شود بار اضافه ای بر دوششان گذاشت.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با تاکید بر این که حیف است چنین پروژه هایی که با زحمت فراوان به مرحله بهره برداری رسیده است، نافرجام بماند اظهار کرد: نه تنها این طرح، بلکه در دیگر پروژه ها هم هیچ تخصیص اعتباری نداشته ایم و خواهش می کنم به این گونه طرح ها کمک شود تا وارد مدار شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
خراسان - براساس بررسی های انجام شده اتصال برق در تراس یکی از واحد های طبقه چهارم برج تجاری - اداری سلمان علت آتش سوزی این ساختمان بوده است. مهدی رضایی معاون عملیات سازمان آتش نشانی مشهدروزگذشته در جمع خبرنگاران افزود: گروه 10 نفره از کارشناسان سازمان آتش نشانی که شامل مدیران ارشد عملیاتی، مدیران ارشد پیشگیری و سرپرستان ایستگاههای آتشنشانی مشهد بودند آتش سوزی برج سلمان را از زوایای مختلف بررسی کردند که براساس جمع بندی نظرات ارایه شده به این نتیجه رسیدندکه اتصال برق در تراس یکی از واحد های طبقه چهارم و تشکیل قوس الکتریکی در مجاورت مواد قابل اشتعال و نمای برج در طبقه چهارم آن، موجب حریق در این ساختمان شده است. مدیر عامل سازمان آتش نشانی نیز طی سخنانی با بیان اینکه در سال 1385 برای دریافت تاییدیه ایمنی برج سلمان به آتش نشانی مراجعه شد،افزود: اما پس از آن پیگیری این موضوع را رها کرده اندبنا براین برج علاوه بر نداشتن گواهی پایان کار، تاییدیه ایمنی نیز ندارد. حسن جعفری با بیان اینکه سازمان آتش نشانی مشهد به 2 دستگاه پلتفرم 62 و 52 متری مجهز است گفت: ارتفاع ساختمان برج سلمان حدود 80 متر بود و از هر دو دستگاه یاد شده برای مهار حریق استفاده شد. وی در باره استفاده نکردن از بالگرد در عملیات اطفای حریق این برج گفت: بالگرد ویژه اطفای حریق در خراسان رضوی وجود ندارد و در موارد خاص نیز از بالگردهای نفربر استفاده می شود. وی اظهار کرد: البته استفاده از بالگرد با توجه به مقدار، حجم و وزن آب در این عملیات خسارت بیشتری به ساختمان وارد می کرد. وی مناسب نبودن پله های اضطراری برای انجام عملیات، نبود آسانسور ویژه آتش نشان در این برج، استفاده از نمای قابل اشتعال، عمل نکردن بخشی از سیستم اطفای حریق و زنگ هشدار برج در حین آتش سوزی را از نواقص ایمنی این برج عنوان کرد و گفت: این عوامل منجر به گسترش آتش سوزی شد. جعفری افزود: این آتش سوزی غیر عمد بوده و شایعات مبنی بر عمدی بودن حریق صحت ندارد. وی با بیان اینکه رعایت اصول ایمنی از مهمترین شاخص های ساخت و ساز است اظهار کرد: تاکنون 46 ساختمان ناایمن در دست ساخت در مشهد شناسایی و به معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان معرفی شده است تا در صورت مراجعه نکردن مالکان آنها به سازمان آتش نشانی برای رفع نقایص ایمنی، پلمب شوند. در خور اشاره است:برج اداری تجاری 17 طبقه سلمان 20 تیر جاری دچار آتش سوزی گسترده شد که عملیات مهار آن تا ساعت سه بامداد روز بعد ادامه یافت.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
عضو هیئت مدیره پدیده شاندیز گفت: به زودی با هماهنگی با سازمان بورس و اوراق بهادار، نحوه نقل و انتقال سهام به طور رسمی اعلام می شود. به گزارش روابط عمومی شرکت پدیده، حمید کریمویی در میزگرد تحلیلی پدیده، بورس و گردشگری با بیان این مطلب افزود: یکی از مشکلات اصلی پدیده عدم تطابق فرایند سهامداری شرکت با ضوابط دولت و سازمان بورس و اوراق بهادار است.وی با تاکید بر عبور از مشکلات کنونی طی مدت زمان کوتاهی اظهار داشت: تمامی نقل و انتقالات سهام باید یا در سازمان بورس انجام شود و یا این که تحت نظارت این سازمان باشد.
عضو هیئت مدیره پدیده شاندیز با تاکید بر وجود فشار بر هیئت مدیره برای اعلام قیمت سهام طی ماه های گذشته گفت: اگر این الزام وجود نمی داشت بهتر بود قیمت سهام چند ماه بعد اعلام شود تا شرایط برای ورود به بازار سرمایه مهیا گردد. کریمویی با اشاره به بررسی بیش از ۵٠ روش قیمت گذاری برای سهام پدیده ادامه داد: بیشتر این روش ها به نفع سهامداران نبود و به همین دلیل هیئت مدیره از روش عادی تعیین بدهی و دارایی استفاده کرد و با توجه به قول سهامداران قبلی برای جبران کاهش قیمت سهامداران جزء، به ضریب سهام اعلام شده رسیدیم. وی همچنین گفت: به یک توافق اولیه با سازمان بورس برای تدوین سازوکار فعالیت شرکت در بورس دست یافته ایم که بر اساس آن در آینده نزدیک نوع ورود شرکت به بورس و نحوه نقل و انتقال سهام آن مشخص می گردد.عضو هیئت مدیره پدیده شاندیز با تاکید بر این که سعی بر این است که تمام اقدامات شرکت شفاف و قانونمند انجام شود، ادامه داد: بر همین اساس نرم افزاری در حال آماده سازی است و نظام نامه ای نیز با نظارت سازمان بورس در حال تدوین است.
کریمویی با تاکید بر بازتدوین سند گردشگری پدیده بر اساس مزیت های نسبی این پروژه در استان و کشور تاکید کرد: قرار است این سند پس از تدوین برای تایید به وزارت کشور ارائه شود و توسط کارشناسان و مجریان حوزه گردشگری مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.وی همچنین از برگزاری چندین جلسه با سرمایه گذاران در حوزه گردشگری خبر داد.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
قیمت مسکن آنقدر پایین آمده که هر کسی را برای خرید آن وسوسه می کند. حتی کسانی که پول کافی ندارند، انواع و اقسام حساب و کتاب ها را می کنند تا بلکه بتوانند خانه دار شوند. دولت هم که از رکود بازار مسکن رنج می کشد، هر کاری می کند تا مردم به خرید خانه راغب شوند. بعد از اینکه نرخ سود وام مسکن به 11 درصد رسید و امکان اخذ وام برای زوجین فراهم شد، حالا بانک مسکن اقساط وام پلکانی را از رقم کمتری آغاز کرده است بلکه دریافت این وام تسهیل شود. شماره امروز «دخل و خرج» به موضوع وام پلکانی تسهیلات مسکن یکم اختصاص یافته است. سعی می کنیم، نشان دهیم در چه شرایطی دریافت این وام به نفع شماست.
تسهیلات مسکن یکم؛ نسخه nام
تسهیلات مسکن یکم از روز آغاز تا به امروز دستخوش تغییرات فراوانی شده است. این تغییرات آنقدر بوده که ممکن است نظر شما را در باره این وام تغییر دهد. برای این موضوع قبل از این که بخواهیم در مورد روش پلکانی پرداخت صحبت کنیم، بد نیست که آخرین نسخه این وام را مرور کنیم. در نسخه نهایی این وام، نرخ سود سالانه 11 درصد عنوان شده است و در تهران 80میلیون و در مشهد و سایر مراکز استان ها و شهرهای بالای 200هزار نفر جمعیت 60میلیون و در سایر شهرها 40 میلیون وام پرداخت می شود. این وام را زوجین می توانند به صورت مجزا دریافت کنند. یعنی هر خانواده می تواند 160 یا 120 یا 80 میلیون وام بگیرد. البته زوجین نباید قبلا از وام مسکن استفاده کرده باشند. قبلا قید ازدواج برای دریافت وجود داشت اما اکنون مجردها نیز می توانند از این وام بهره مند شوند. مدت بازپرداخت این وام 12 ساله است. اما مهم ترین محدودیت این وام سپرده گذاری نیمی از مبلغ وام به مدت یک سال است.
سه روش پرداخت اقساط؛ ساده، پلکانی سالانه و پلکانی 4ساله
برای بازپرداخت وام مسکن یکم سه روش وجود دارد. شما می توانید یک مبلغ ثابت را برای 144 قسط بپردازید. یعنی قسط سال اول با قسط سال دوازدهم کاملا برابر است. معمولا بانکی ها توصیه می کنند که از این روش استفاده کنید. اما برای کسانی که فعلا پول زیادی ندارند و امید دارند در آینده کسب و کار پرسودی راه بیندازند ، این روش خیلی مناسب نیست. برای این منظور بانک مسکن دو گزینه دیگر پیش روی شما گذاشته است که به آن ها روش پلکانی می گویند. در این دو روش اقساط از مبلغ کم شروع می شود و سال به سال یا 4سال به 4 سال افزایش پیدا می کند. اگرچه این روش تازگی ندارد اما بانک مسکن در این هفته ضریب افزایش اقساط را از 3 درصد به 5 درصد افزایش داد. به این ترتیب قسط های اول بسیار سبک است و با افزایش زمان این اقساط سنگین تر می شود. روش پلکانی به دو گونه سالانه و 4ساله ارائه می شود که در اولی اقساط سال به سال 5 درصد زیاد می شود و در روش دوم هر چهار سال یک بار 20 درصد افزایش دارد.
کدام نوع بازپرداخت؟
انتخاب نوع بازپرداخت کاملا به ویژگی های فردی و علایق شخصی شما مربوط می شود. برای مثال، برخی از افراد که با وام رابطه خوبی ندارند و دوست دارند هر چه سریعتر وام تمام شود، افزایش اقساط ناخوشایند است. اما برای کسانی که تازه شغلی را ایجاد کرده اند و امید دارند در آینده از وضعیت بهتری بر خوردار باشند، استفاده از روش های پلکانی توصیه می گردد. از بحث سلایق که بگذریم، تحلیل مالی این اقساط نیز بسیار مهم است. جدول امروز میزان اقساط را در روش های مختلف نشان می دهد. این جدول برای یک خانوار مشهدی تهیه شده است که 60میلیون تومان وام گرفته است.(در صورتی که زوجین از وام استفاده کنند، ارقام ضرب در 2 می شود.) در این جدول شما می توانید کل سود پرداختی در این سه روش را مشاهده کنید. علاوه براین، یک ستون دیگر در جدول وجود دارد. این ستون برای افرادی است که کارمند یا کارگر هستند و به صورت سالانه دستمزدشان زیاد می شود. در این بخش نشان دادیم که چه رابطه ای بین افزایش دستمزد شما و افزایش میزان قسط در ماه وجود دارد.دراین محاسبه افزایش سالانه دستمزد 10 درصد پیش بینی شده است.این جدول نشان می دهد، در مدل ساده در سال های اول 62 درصد از حقوق شما صرف اقساط این وام می شود اما این رقم سال به سال کم می شود و در سال آخر وام به 22 درصد می رسد اما این شیب در روش های پلکانی کمتر است و از 50 و 54 درصد شروع می شود و در سال آخربه 30 و 27 درصد می رسد. از طرف دیگر مجموع سود پرداختی در بازپرداخت ساده کمتر از دو حالت دیگر است و پلکانی ساده بیشترین سود را در بر دارد. با این حال، این تنها یک مثال ساده است و شما نیز باید براساس نوع نگاه به آینده درآمدی تان و میزان افزایش دستمزد، راهکار مناسب را انتخاب کنید.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
همانطور که در بخش نخست این گزارش بررسی شد، «طرح تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع در نظام اداری»، تصویبنامهای است که در نودمین جلسه شورای عالی اداری به تصویب رسیده و هدف از آن، تعیین و معرفی حقوق مراجعهکنندگان به ادارات و تکالیفی است که کارمندان، در برابر ارباب رجوع برعهده دارند. بر همین اساس، ادارات مشمول تصویبنامه، موظفند نسبت به تهیه «منشور اخلاقی» اقدام و موارد مندرج در آن را اجرا کنند. همچنین، اشاره کردیم که به منظور نظارت بر حُسن اجرای این تصویب نامه، واحدهای بازرسی در ادارات و سازمانهای مشمول، ایجاد یا تجهیز شدهاند و انجام وظیفه میکنند. این بازرسان، افزون بر نظارت محسوس و نامحسوس، مسئولیت پیگیری شکایات مردمی را هم، برعهده دارند. حال، پرسش اینجاست که با کارمندان خاطی، یعنی کارمندانی که برخلاف منشور اخلاقی و ضوابط تعیین شده در تصویبنامه رفتار میکنند، چه برخوردی خواهد شد و شکایت ارباب رجوع، به کجا خواهد انجامید؟
مجازاتهایی برای متخلفان
مطابق ماده 7 «دستورالعمل نحوه تشویق و تنبیه کارکنان موضوع مصوبه طرح تکریم مردم و جلب رضایت اربابرجوع»، مصوب یکصد و هشتمین جلسه شورای عالی اداری، مورخ 20/10/1382، «رسیدگی به سوء عملکرد کارکنان در ارتباط با اربابرجوع، بر مبنای موارد ذیل صورت میگیرد: 1- نتایج نظرسنجی از اربابرجوع؛ 2- گزارش بازرسان طرح تکریم؛ 3- شکایات واصله از اربابرجوع؛ 4- سایر سازوکارهای نظارتی.» بنابراین، شکایت و اظهارنظر ارباب رجوع، نقش اصلی را در رسیدگی به تخلفات کارمندان دارد. بر اساس ماده 8 دستورالعمل یاد شده، «واحد امور اداری(کارگزینی) مکلف است، 5 درصد از کارکنانی که در 3 ماه متوالی، بیشترین تعداد برخورد نامناسب را بر اساس نتایج جمعبندی ماهانه نظرات اربابرجوع کسب کردهاند و یا بر اساس گزارش بازرس یا گزارش واحد رسیدگی به شکایات، موجبات نارضایتی اربابرجوع را فراهم نمودهاند و تخلف آنان از مصادیق بند 3 ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری تشخیص داده شده باشد، با نظر بالاترین مقام دستگاه، حسب مورد، مشمول بندهای الف، ب و ج ماده 9 قانون رسیدگی به تخلفات اداری نموده و یا پرونده آنان را به هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع نماید.» بنابراین، با کارمند متخلف نسبت به مقررات مندرج در تصویبنامه، در صورتی که تخلف او مصداق بند 3 ماده 8 «قانون رسیدگی به تخلفات اداری»، یعنی «ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تأخیر در انجام امور قانونی آنها بدون دلیل» باشد، به شدت برخورد خواهد شد. در این حالت، حسب مورد، کارمند خاطی به یکی از این مجازاتها محکوم میشود: «الف- اخطار کتبی بدون درج در پرونده استخدامی؛ ب- توبیخ کتبی با درج در پرونده استخدامی و ج- کسر حقوق و فوقالعاده شغل یا عناوین مشابه، حداکثر تا یکسوم، از یکماه تا یکسال.» همچنین، پرونده کارمند خاطی، با نظر بالاترین مقام دستگاه، میتواند به هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری نیز، ارجاع شود. این مجازاتها، مربوط به کارمندان رسمیِ خاطی است. در صورتیکه کارمند خاطی در مرحله استخدام آزمایشی قرار داشته باشد، نوع برخورد با وی، متفاوت و به مراتب شدیدتر خواهد بود. مطابق تبصره 2 ماده 8 دستورالعمل، «در مورد کارکنان آزمایشی (مشمول قانون استخدام کشوری) که در یکسال، بیش از سه ماه، نسبت عدم رضایت اربابرجوع در مورد آنان، بیش از 20 درصد باشد، ماده 20 قانون استخدام کشوری اعمال خواهد شد و یا حسب مقررات مربوط، حکم آزمایشی آنان لغو میگردد.» طبق ماده 20 قانون استخدام کشوری، « افرادی که در طی یا در پایان دوره آزمایشی، صالح برای ابقا در خدمت مورد نظر تشخیص داده نشوند، بدون هیچ گونه تعهد، حکم بر کناری آنان از طرف وزارتخانه یا مؤسسه استخدامکننده صادر و جریان به سازمان امور اداری و استخدامی کشور اطلاع داده میشود.»
مدیران نیز باید پاسخگو باشند
مدیران و رؤسای ادارات نیز، باید پاسخگوی تخلفات واحد اداری خود باشند و اینگونه نیست که در پی اعلام گزارش بازرس طرح تکریم یا شکایت ارباب رجوع از تخلف کارمند یک اداره، تنها پای کارمند خاطی گیر باشد! مطابق ماده 9 دستورالعمل، «درصورتی که امتیاز واحد سازمانی تحت سرپرستی مدیری، بر اساس گزارش بازرس طرح تکریم، در سه نوبت متوالی در یکسال، نامطلوب تشخیص داده شود و یا نسبت عدم رضایت مراجعین در کل واحد سازمانی بر اساس ... فرم جمعبندی سالانه نظرات اربابرجوع، بیش از 20 درصد اعلام گردد یا گزارشات واصله از واحد رسیدگی به شکایات حاکی از عملکرد نامطلوب واحد سازمانی باشد، در مرحله اول، بر اساس گزارش ستاد برنامهریزی تحول اداری استان و یا شورای تحول اداری، از طریق استاندار یا رئیس دستگاه، مورد تذکر قرار میگیرد و در صورت تکرار در دورههای بعدی ارزشیابی، موضوع از طریق شورای تحول اداری دستگاه یا ستاد برنامهریزی تحول اداری استان به وزیر یا رئیس دستگاه گزارش میشود تا اقدام لازم جهت تغییر شغل آنان (حداقل در یک سطح پایینتر) صورت گیرد.»
تشویق، بیش از تنبیه
با این حال، نباید فراموش کرد که تصویبنامه، تنها تنبیه کارمندان خاطی را مد نظر قرار نداده و برای کارمندانی که مجدّانه برای رفاه حال ارباب رجوع و اجرای بهتر و کاملتر طرح تلاش میکنند نیز، تشویقهایی در نظر گرفته است. مطابق ماده 3 دستورالعمل، «واحد امور اداری(کارگزینی)، بعد از جمعبندی سالانه نظرات اربابرجوع، بر اساس اطلاعات فرمهای ماهانه سال گذشته در پایان اردیبهشتماه هر سال، 5 درصد از کارکنان که بیشترین درصد برخورد مناسب را با اربابرجوع داشتهاند، به شرط اینکه هیچگونه برخورد نامناسب نداشته باشند، انتخاب و جهت تشویق به رئیس دستگاه یا واحد سازمانی مربوط معرفی مینماید.» بر اساس ماده 4، « کارکنانی که به شرح فوقالذکر[ماده 3] انتخاب و مورد تأیید رئیس دستگاه یا واحد سازمانی ذیربط قرار گرفتهاند، از امتیازات ذیل برخوردار میشوند: 1- تشویق و تقدیر با امضای رئیس دستگاه یا واحد سازمانی با درج در پرونده کارگزینی مستخدم؛ 2- حداکثر یک ماه حقوق و مزایا به عنوان پاداش موضوع ماده 41 قانون استخدام کشوری و یا مقررات استخدامی دستگاه با توجه به سقف اعتبارات دستگاه.» مطابق ماده 41 قانون استخدام کشوری، « وزارتخانهها و مؤسسات دولتی مشمول این قانون میتوانند به مستخدمینی که منشأ خدمات برجسته شوند یک بار در سال حداکثرمبلغی معادل یک ماه به عنوان پاداش اعطا نمایند.» موضوع تشویق کارمندان وظیفهشناس به این موارد ختم نمیشود. بر اساس ماده 5 دستورالعمل، به منظور تشویق هرچه بیشتر کارمندان به اجرای طرح تکریم، «مشخصات کارکنانی که مورد تشویق قرار گرفتهاند، به همراه مستندات مربوطه و گزارشی از عملکرد آنها، حسب مورد به ستاد برنامهریزی تحول اداری استان یا شورای تحول اداری ارسال میگردد. ستاد برنامهریزی تحول اداری استان یا شورای تحول اداری دستگاه، از بین کارکنانی که بیشترین امتیاز را کسب نمودهاند، 3 نفر را به عنوان کارکنان نمونه در جلب رضایت اربابرجوع انتخاب نموده و در مراسم جشنواره شهید رجایی معرفی و از امتیازات ذیل بهرهمند خواهند شد: 1- اعطای لوح تکریم اربابرجوع با امضای استاندار یا وزیر حسب مورد؛ 2- اعزام به سفر حج عمره و یا معادل ریالی آن؛ 3- بهرهمندی از اولویت در استفاده از فرصتهای آموزشی؛ 4- یکسال تعجیل در ارتقای گروه (حداکثر 3 بار در طول خدمت مستخدم)». به نظر میرسد، این مصوبه، بیش از تنبیه متخلفان، به تشویق عاملان به مقررات پرداخته که این رویه، رویهای نیکو و بجاست.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
کودتا در ادبیات علوم سیاسی برای خود ابهت و سنگینی خاصی داشت اما در عصر اطلاعات همانند همه واژگانی که دارای اصالت و ذات بوده تغییر شکل عجیبی داده است. کودتا یعنی تعدادی از فرماندهان نظامی احساس میکنند منافع ملی و مصلحت عمومی کشور توسط سیاستمداران و نهادهای مجریه به خطر افتاده است. آن ها بر اساس نقشه و طرح کاملا دقیق با در اختیار داشتن قوه قهریه در اقدامی غافلگیرانه مراکز حساس حکومتی را اشغال میکنند. روزنامه نگاران و نخبگان سیاسی دستگیر، رسانه ها کنترل و مدیریت، سازمان تلویزیون و رادیو اشغال، مجلس تخریب، راه های ارتباطی بسته و سازوبرگ های نظامی در پایتخت و چند شهر بزرگ مستقر می شود، رئیس جمهور، نخست وزیر و وزیران دستگیر می شوند ، سازمان قوه مجریه اشغال و حکومت نظامی برقرار میمی شود. این کار با سرعت بالا و ایجاد رعب و وحشت در شهروندان صورت میگیرد. معمولا در قرن بیستم اغلب کودتاها پیروز میشد چرا که ارتش یکی از نهادهای ملی، دارای وجاهت بین المللی و قدرت نظامی بالایی بود.اماکودتای 2016 ترکیه تصور از کودتا و به خصوص اصالت، ذات و ابهت آن را از میان برداشت. ترکیه کشوری مدرن، سکولار، ملی و دارای زیرساخت هایی است که آتاتورک ایجاد کرده است. این زیرساخت های سکولار را ارتش و قوه قضاییه به صورت ابزارهای سخت و ایدئولوژیک حفاظت میکنند و هر گاه احساس کنند، نخبگان، احزاب، تشکل ها و حتی قوه مجریه در حال گذر از میراث ترکیه نوین هستند به راحتی مخالفان را سرنگون میکنند.
بزرگ ترین منتقد و آلترناتیو سیاسی گروه های اسلام گرایی هستند که در آخرین مورد حزب عدالت و توسعه توانسته است رخنه عجیبی در ساختار قدرت ایجاد کند. اردوغان قوه مجریه ای را شکل داده است که هدف آن حاکم کردن روایت اسلام ترکی میانه رو و احیای امپراتوری عثمانی است. در این راستا با ارتش و قوه قضاییه سر ستیز دارد و قصد دارد قانون اساسی را اصلاح کند. ناکارآمدی سیاست های داخلی و خارجی اردوغان باعث شد بخشی از ارتش بار دیگر احساس خطر کند و به اسم نجات ترکیه و احیای دموکراسی و حقوق بشر همانند گذشته دست به کودتا بزند. در غیاب اردوغان همه مقدمات کودتا انجام گرفت، تلویزیون و فرودگاه اشغال شد، شبکه های اجتماعی محدود شد، دراستانبول و آنکارا حکومت نظامی برقرار شد، مجلس بمباران ، دفتر حزب عدالت و توسعه تخریب شد، بیانیه کودتا قرائت شد و همه راه های اصلی و پل ها و محورهای مواصلاتی به اشغال ارتش درآمد. کودتا تکمیل شد اما نظامیان سالخورده و سکولار یک متغیر را جدی نگرفتند و آن قدرت شبکه های اجتماعی و نقش پررنگ مردم در تحولات سیاسی عصر اطلاعات است.
اگر 10 سال پیش چنین رویدادی شکل میگرفت شهروندان به راحتی تسلیم کودتا میشدند اما کودتا نیز همچون سایر مفاهیم سیاسی انتخابات، جنگ، دولت، انقلاب و ... تغییر شکل و محتوا داده است. از جمعیت 80 میلیونی ترکیه حدود 40 میلیون کاربران سایبری فعالی هستند که 90 درصد حضور دایمی در اینترنت دارند. استفاده از شبکه های اجتماعی در صدر مراجعات مردمی است.
در چنین فضایی استفاده از قدرت نظامی و راه اندازی کودتای مدرن در عصر پسامدرن تبدیل به فیلم و نمایشی خنده دار شد. در حالی که تانک ها در خیابان بود شهروندان ملی گرای ترک خود را جلوی تانک انداختند و با عکس و فیلم ابهت ارتش را در سرکوب هم میهنان خویش به تمسخر گرفتند. در حالی که چندین بار دیوار صوتی پایتخت توسط جنگنده های پیشرفته در هم شکست و مراکز حساس حکومتی بمباران و تخریب شد اما شبکه های اجتماعی کودتا را به سخره گرفتند.
به راستی در عصر اطلاعات هر امر جدی، عبوس، زورگو و دارای اصالتی که خلاف جهت خواست شهروندان حرکت کند با چالش جدی روبه رو می شود . در عصر اطلاعات مردم قدرت گرفته اند و شبکه های اجتماعی تنها فضای مجازی تخیلی، فردگرا و بی کنشی نیستند بلکه دارای ارجاعاتی به واقعیت هستند که در مواقع بحرانی میتوانند کشور را نجات دهندو البته می توانند موجب بی ثباتی هم بشوند . اردوغان با آن که تلویزیون در اشغال ارتش بود از طریق فیس تایم با شهروندان تماس گرفت و درحالی که بیانیه کودتا قرائت شده بود توانست با قدرت شبکه های اجتماعی و ورود شهروندان به عرصه عمومی بازی باخته را تغییر دهد. به گفته سعدی «جمع شدن خلق موجب پادشاهی است و شبان ز رعیت تاج دار است» که این گفته جاودانه در عصر اطلاعات صورت عملیاتی تری پیدا کرده است.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ناصری-با آغاز همایش سراسری جمهوریخواهان، درحالیکه اختلافات داخلی بر این مجمع عمومی سایه افکنده است، رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وارد دور جدیدی خواهد شد. در همایش سراسری جمهوریخواهان(فیل ها) که از 28 تیر(دیروز) تا 31 تیر به مدت 4 روز در ورزشگاه کوئیکن لونز (Quicken Loans Arena) شهر کلیولند ایالت اوهایو برگزار می شود، حزب جمهوری خواه به صورت رسمی دونالد ترامپ را نامزد حزب و مایک پنس را معاون اول او برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری 18 آبان معرفی می کند. با این حال،دونالد ترامپ، نامزد پیشتاز حزب جمهوری خواه که عاشق هیاهوی رسانه ای است، با اعلام نام معاون اولش، نتوانست آن طور که باید و شاید رسانه ها را به هیجان آورد و خبرساز شود. او حالا به فکر جبران این شکست است. هافینگتون پست از تمایل ترامپ برای تغییر این وضعیت از طریق اعلام نام اعضای احتمالی کابینه اش خبر داده است.
مایک پنس کیست؟
مایک پنس، فرماندار ایندیانا و گزینه ترامپ، از حامیان سرسخت جنبش تی پارتی به شمار می رود. پنس در زمان حضور در کنگره همواره یکی از نمایندگانی بود که از افزایش کمک های نظامی به اسرائیل حمایت می کرد. او در سال 2014 با ماموریت تعمیق روابط با مردم، تجار و دولت اسرائیل راهی سرزمین های اشغالی شد. او در این سفر با چند تن از مقام های اسرائیلی از جمله بنیامین نتانیاهو دیدار کرد و در یک کنفرانس خبری آشکارا از حق اسرائیل برای دفاع از خود و حمله به غزه در برابر حماس دفاع کرد. او حتی گفته بود که اگر لازم باشد اسرائیل باید برای دفاع از خود به تاسیسات هسته ای ایران هم حمله کند. مایک پنس همچنین از جمله سیاست مدارانی بود که از حمله جورج بوش به عراق حمایت کرده بود.در آستانه برگزاری مجمع عمومی حزب جمهوری خواهان ازرا کلاین، مفسر سیاسی در مطلبی در وب سایت وکس تاکید دارد که نحوه معرفی پنس توسط ترامپ به عنوان معاون اول، ثابت می کند او به عنوان فردی خودشیفته برای ریاست جمهوری مناسب نیست. کلاین می نویسد: "سخنرانی معرفی پنس توسط ترامپ نشان می دهد که چرا او برای ریاست جمهوری مناسب نیست. دونالد ترامپ، مایک پنس را به عنوان معاون اول خود معرفی کرد. تمامش همین است، یک جمله با 11 کلمه. اما این واقعا آن چه را که اتفاق افتاده توضیح نمی دهد. انتخاب مایک پنس شوکه کننده بود. پیش از اعلام نام پنس گزارش های زیادی منتشر شده بود که افراد کمی در حزب جمهوری خواه هستند که تمایل دارند تا معاون اول ترامپ باشند. همچنین گفته شده بود که ترامپ عمیقا درباره انتخاب پنس تردید دارد. حالا هم گفته می شود که او پس از اعلام نام پنس در جمع خبرنگاران خیلی زود از این انتخاب خود پشیمان شده است."کلاین در ادامه می نویسد: "همگی منتظر ورود ترامپ و پنس بودیم. اما ترامپ به تنهایی وارد شد و پشت تریبون قرار گرفت و 28 دقیقه درباره خود صحبت کرد. ترامپ در تمام این مدت درباره درهم شکستن تشکیلات حزب جمهوری خواه در انتخابات مقدماتی و هتل زیبایی که در واشنگتن دی سی ساخته است، صحبت کرد. ترامپ هر پنج دقیقه یک بار، گویی که از یک رویا بیرون آمده باشد و به یاد آورده باشد که آن جاست تا مایک پنس را معرفی کند، می گفت "حالا به مایک پنس باز می گردیم". اما دوباره از بحث اصلی منحرف می شد.
انتخاب دشوار جمهوری خواهان
روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی با عنوان "انزوا یا توسعه: گزینه های ترامپ برای حزب جمهوری خواه" می نویسد: حزب جمهوری خواه در حالی برای معرفی ترامپ به عنوان نامزد خود در انتخابات ریاست جمهوری در کلیولند گردهم می آیند که عمیقا دچار دو دستگی شده است. برخی از رهبران جمهوری خواه می گویند که حزب مجبور خواهد شد که دونالد ترامپ را رد کند، حتی اگر این رد کردن به قیمت از دست رفتن بخشی از رای دهندگان حزب باشد (که یک سوم یا بیشتر ارزیابی شده است). اما عده ای دیگر به دلیل نگرانی از تبعات این تصمیم برای حزب یا حمایت شخصی از سیاست های ترامپ حاضر نیستند تا به این نامزد جنجالی و غیرمتعارف نه بگویند.
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.